گروه اقتصادی: در مفهوم عام و گسترده، خصوصی‌سازی در صنایع دولتی «کاهش فعالیت‌های اقتصادی دولت یا از میان برداشتن همه فعالیت‌های اقتصادی دولت» است. در مفهوم خاص و محدود نیز، خصوصی‌سازی به معنی «واگذاری مالکیت صنایع دولتی به بخش خصوصی» است.
کاهش مسئولیت‌های دولت و خارج‌سازی صنایع دولتی از حیطه مدیریت دولت و کاهش بار مالی صنایع دولتی بر بودجه کشوراز جمله اهداف و دلایل واگذاری صنایع دولتی به بخش خصوصی است.
یکی از موارد قابل واگذاری که با روند پیچیده و حرف و حدیث‌های فراوان روبه‌رو بود، واگذاری دو تیم استقلال و پرسپولیس است که در ۱۰ سال گذشته با فرازونشیب‌های بسیار همراه بوده است. بالاخره قرار است سازمان خصوصی‌سازی املاک و دارایی‌های دو تیم استقلال و پرسپولیس را امروز روی مزایده بگذارد تا داستان واگذاری این دو باشگاه به پایان برسد. اگر چه واگذاری سهام سرخابی‌ها به لحاظ رقم، جزو کوچک‌ترین واگذاری‌های یک دهه گذشته است اما جذابیت این دو تیم پرطرفدار فوتبال، خصوصی‌سازی آنها را به پرحاشیه‌ترین ماجراهای واگذاری سهام دولتی در ۱۰سال اخیر تبدیل کرده است. خصوصی‌سازی باشگاه‌های فوتبال در ایران همزمان با ابلاغ اصل ۴۴ قانون اساسی کلید خورد اما در سال‌های گذشته تنها باشگاه فرهنگی ورزشی راه‌آهن به عنوان تنها واگذاری در این بخش در ۱۹ تیر سال ۹۰ انجام شد.حال با گذشت ۳ سال از نخستین و آخرین واگذاری باشگاه فوتبال این بار نوبت به دو باشگاه استقلال و پرسپولیس رسیده و قرار است امروز این دو باشگاه روی میز مزایده سازمان خصوصی‌سازی قرار گیرد.
ماجرا از آنجا آغاز شد
ماجرای واگذاری سرخابی‌ها از آنجا آغاز شد که هیات وزیران دولت دهم در جلسه ششم مهر سال ۱۳۹۰، به استناد اصل ۱۳۸ قانون اساسی و با توجه به تشکیل وزارت ورزش و جوانان و ضرورت حفظ سهم بخش دولتی در ورزش، سهام دو باشگاه فرهنگی ورزشی پرسپولیس و استقلال را از گروه یک بنگاه‌ها و فعالیت‌های اقتصادی موضوع ماده ۲ قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی به گروه ۲ منتقل کرد تا به جای واگذاری صددرصد سهام این باشگاه‌ها، ۲۰ درصد از سهامشان در اختیار دولت باقی بماند و ۸۰ درصد باقیمانده را به بخش‌های خصوصی، تعاونی و عمومی غیردولتی واگذار کند اما با وجود این مصوبه تلاش‌های دولت دهم برای واگذاری این دو باشگاه نتیجه نداد.
سازمان خصوصی‌سازی با روی کار آمدن دولت یازدهم عزم خود را برای واگذاری این باشگاه‌ها جزم کرد و وعده داد که تا ۲۰ فروردین سال ۹۳ و پیش از آغاز بازی‌های جام جهانی واگذاری این دو باشگاه انجام شود که البته این وعده نیز محقق نشد.این ماجرا ادامه یافت تا اینکه بالاخره هیات واگذاری ۲۰ دی امسال با تصویب قیمت ۵۸۰میلیارد تومانی پایه برای این دو تیم واگذاری سرخابی‌ها را کلید زد.حالا بر اساس آگهی منتشر شده قرار است در روز دوشنبه ۲۷ بهمن املاک و دارایی‌های دو تیم استقلال و پرسپولیس به ارزش کل پایه ۵۸۰میلیارد تومان روی میز مزایده گذاشته شود.
پاکت‌ها امروز باز می‌شوند
رییس سازمان خصوصی‌سازی درباره واگذاری سرخابی‌ها با اشاره به کارشکنی‌ها در واگذاری سهام باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال گفت: تعداد متقاضیان این دو باشگاه را اعلام نمی‌کنم، اما روز دوشنبه ۲۷ بهمن پاکت‌های پیشنهادی خریداران بازگشایی می‌شود.
به گزارش ایرنا، میرعلی اشرف عبدالله پوری حسینی افزود: وضعیت واگذاری سهام این دو باشگاه امسال مشخص خواهد شد. آگهی مزایده سرخابی‌ها چاپ شده و روز دوشنبه ۲۷ بهمن بازگشایی پاکت‌ها انجام می‌شود و تمام جلسه به‌صورت زنده پخش خواهد شد. این مزایده براساس اهلیت است و در بورس نخواهد بود. وی با بیان آنکه برای واگذاری استقلال و پرسپولیس کارشکنی‌های بسیار سنگین انجام شده است، گفت: دولت تلاش کرد روشی را انتخاب کند که امن‌ترین روش برای واگذاری این دو باشگاه باشد، ضمن اینکه خریدار سرخابی‌ها با کمترین دغدغه نسبت به گذشته و آینده حرکت کند.پوری حسینی با اشاره به اینکه تمام بدهی‌های گذشته این دو باشگاه بر عهده دولت است، گفت: خریداران سرخابی تنها باید به ارتقای ورزش و آینده این دو باشگاه بیندیشند.
واریز درآمد واگذاری سرخابی‌ها به خزانه
رییس کل سازمان خصوصی‌سازی گفت: بر اساس قانون این سازمان مکلف است درآمد ناشی از واگذاری شرکت‌های دولتی را به خزانه واریز کند و در این زمینه نه‌تنها بنده بلکه وزارت اقتصاد نیز نمی‌تواند این درآمدها را به وزارتخانه‌ای دیگر اختصاص دهد.
پوری‌حسینی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم در پاسخ به اظهارات امیررضا خادم درباره درخواست از سازمان خصوصی‌سازی برای هزینه‌کرد درآمد حاصل از واگذاری دو تیم استقلال و پرسپولیس در وزارت ورزش گفت: خبری از جزییات و درخواست معاون حقوقی وزیر ورزش و جوانان برای اختصاص درآمد حاصل از واگذاری سرخابی‌ها به این وزارتخانه ندارم.
وی در ادامه تاکید کرد: براساس قانون درآمد ناشی از واگذاری سهام شرکت‌های دولتی، سهم دولت است و باید به حساب خزانه واریز شود.
پوری‌حسینی در پاسخ به این پرسش که در صورت موفق نشدن این سازمان در واگذاری استقلال و پرسپولیس در مزایده امروز، تکلیف آنها چه می‌شود گفت: به هر دلیلی از جمله اینکه مثلا در مزایده سرخابی‌ها متقاضی خرید وجود نداشته باشد یا اینکه پیشنهادات مخدوش بوده و اهلیت متقاضیان تایید نشود یا اینکه مزایده این دو تیم ابطال شود، تصمیم‌گیری دوباره درباره واگذاری استقلال و پرسپولیس وابسته به طرح و تصمیم‌گیری دوباره در هیات واگذاری است.
وی در پایان اضافه کرد: از ابتدای امسال تاکنون ۳۰هزار میلیارد تومان سهام دولتی توسط سازمان خصوصی‌سازی عرضه شده که به دلایل مختلف بین ۳ تا ۴هزار میلیارد تومان آن به فروش رسیده است و پرسپولیس و استقلال هم از این قاعده مستثنا نیستند.
پاکت‌ها مقابل دوربین‌های تلویزیون باز می‌شوند
جعفر سبحانی، مشاور رییس سازمان خصوصی‌سازی هم ضمن اعلام جزییات نشست مزایده، درباره آخرین زمان ارسال بسته‌های درخواستی متقاضیان و نیز باز کردن پاکت‌های مزایده گفت: آخرین فرصت برای ارسال درخواست‌ها آخر وقت اداری دیروز بود. براساس برنامه‌ریزی انجام شده پاکت‌های حاوی پیشنهادها راس ساعت ۲ بعدازظهر امروز در محل سازمان خصوصی‌سازی باز خواهد شد.
وی درباره اینکه گفته می‌شود این پاکت‌ها با حضور دوربین‌های تلویزیونی و پخش مستقیم بازخواهد شد گفت: به طور کل ما برای امور واگذاری و مزایده، یک گروه مزایده داریم که متشکل از نماینده دیوان محاسبات، نماینده سازمان بازرسی، نمایندگان سازمان خصوصی‌سازی وغیره هستند ولی استقلال و پرسپولیس به لحاظ اهمیتی که در جامعه دارند شرایط تازه‌ای را ایجاد کرده‌اند. براین اساس در تلاش هستیم ۲۰دقیقه نخست مراسم مزایده را با حضور نمایندگان رسانه‌ها برگزار کنیم اما پس از آن همه چیز محرمانه خواهد بود.
مشاور رییس کل سازمان خصوصی‌سازی توضیح داد: برای اینکه افکار عمومی در جریان ماوقع قرار گیرند بخش نخست مراسم را با حضور نمایندگان رسانه‌ها برگزار می‌کنیم، اما طبق قانون محتوای پاکت‌ها کاملا محرمانه است و هیچ فرد غیرمسئولی نمی‌تواند در جلسه حضور داشته باشد.
وی تاکید کرد: برخلاف مزایده‌های قبلی که برنده را در همان نشست اعلام می‌کردیم، این بار نام افراد متقاضی و پیشنهادهای برتر را اعلام نمی‌کنیم زیرا باید قبل از اعلام نام برنده اهلیت متقاضیان خرید در مراجع ذی‌ربط تایید شود و این روند حدود ۱۰روز زمان نیاز دارد.
سبحانی ادامه داد: نام ۳ پیشنهاد دهنده اول به طور محرمانه در اختیار نمایندگان وزارت ورزش، دادگستری و بانک مرکزی قرار می‌گیرد تا پیشینه افراد به لحاظ ورزشی، سوءپیشینه و نیز مسائل بانکی به تایید نهایی برسد و پس از آن در یک مراسم رسمی نام فرد برنده اعلام خواهد شد.
شرایط واگذاری سرخابی‌ها
طبق آگهی مزایده سرخابی‌ها، مبلغ سپرده شرکت در واگذاری این دو تیم ۸۷ میلیارد ریال تعیین شده و قرار است دو باشگاه استقلال و پرسپولیس به صورت ۴۰ درصد نقد و بقیه اقساط دو ساله واگذار شوند و خریدار هم ۲۰ روزکاری پس از قطعیت معامله، زمان دارد تا وجه نقد پیشنهادی خود را بپردازد. فواصل زمانی اقساط از یکدیگر نیز ۶ ماه و نرخ سود فروش اقساطی ۱۵ درصد است و در واگذاری‌های اقساطی، خرید به‌کل نقدی بلامانع است. معادل مانده اقساطی مورد معامله هم تا پرداخت کامل بهای آن نزد فروشنده به عنوان وثیقه باقی خواهد ماند و حداقل معادل۵۰ درصد از مانده بدهی ناشی از اقساط، اسناد تضمینی دریافت می‌شود.
همچنین خریداران قبلی سهام بلوکی اقساطی از سازمان خصوصی‌سازی که در اجرای قراردادهای منعقده، اقساط آنان معوق شده، تا تسویه بدهی‌های قبلی، حق شرکت در مزایده و خرید دارایی‌های عرضه شده استقلال و پرسپولیس را نخواهند داشت. بر این اساس چنانچه برنده مزایده در مهلت مقرر از تاریخ ابلاغ توسط این سازمان، نسبت به پرداخت ثمن نقدی معامله و ارائه اسناد تضمین اقدام نکند، هیچ‌گونه ادعایی نسبت به مبلغ سپرده نداشته و سپرده وی در اسرع وقت به نفع سازمان ضبط خواهد شد. همچنین نقل‌وانتقال دارایی‌ها در چارچوب قرارداد فیمابین انجام خواهد شد و کلیه هزینه‌های مربوط به نقل و انتقال دارایی‌ها بر عهده خریدار خواهد بود.
به‌علاوه اینکه از نظر سازمان خصوصی‌سازی اقدام به شرکت در مزایده به معنی اطلاع و رعایت کامل و قبول شرایط مزایده و اسناد آن است و خریداران موظف به رعایت مفاد آن هستند. روز پس از آخرین مهلت مجاز خریدار برای پرداخت بخش نقدی ثمن معامله به عنوان مبدأ زمانی دوران بازپرداخت اقساط خواهد بود.
انحلال دو باشگاه فعلی
پس از انعقاد قرارداد قطعی واگذاری، وزارت امور اقتصادی و دارایی با همکاری وزارت ورزش و امور جوانان تشریفات انحلال دو شرکت فرهنگی ورزشی استقلال ایران و ورزشی فرهنگی پیروزی (پرسپولیس) را به‌عمل می‌آورد. به‌علاوه اینکه پاسخگویی به کلیه دعاوی له و علیه استقلال و پرسپولیس در سنوات قبل و بعد، بر عهده شرکت‌های فعلی خواهد بود.
همچنین قراردادهای اسپانسری شرکت فرهنگی ورزشی استقلال ایران و شرکت ورزشی فرهنگی پیروزی(پرسپولیس)، تا پایان فصل ۹۴-۹۳ لیگ برتر فوتبال(۳۱ تیر ۱۳۹۴) معتبر خواهد بود و بهره‌مندی و استیفای خریداران نسبت به حقوق اسم و علائم تجاری نشان(برند) و دارایی‌های خریداری شده، از ابتدای مرداد سال ۱۳۹۴ تعیین
شده است.
صدور مجوز فعالیت ورزشی این باشگاه‌ها (شرکت‌های تاسیس شده توسط خریداران) و تعیین ضوابط صلاحیت حرفه‌ای هیات مدیره باشگاه‌های ورزشی توسط وزارت ورزش و امور جوانان انجام خواهد شد و خریداران ملزم به رعایت موارد اعلامی این وزارتخانه هستند. سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرده کسب اطلاعات کافی و وافی از وضعیت دارایی‌های قابل واگذاری استقلال و پرسپولیس قبل از تاریخ انجام معامله بر عهده متقاضیان است و خریدار بعد از واگذاری حق هیچ‌گونه ادعا علیه سازمان به استناد نداشتن اطلاعات لازم مربوط به دارایی‌های مورد معامله مربوط را ندارد. همچنین متقاضیان متعهدند مشمول ماده ۲۴ قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی مصوب ۳۱ تیر ۱۳۸۷ نباشند.
خط پایان...
با این روند ظاهرا واگذاری یکی از پرحاشیه‌ترین اموال دولتی به خط پایان رسیده و باید منتظر ماند و نتیجه این واگذاری را دید.