تاثیر تعطیلات ناشی از کمبود انرژی بر بازار سرمایه
فیروزه عسگری - فعال بازار سرمایه
در هفتهها و ماههای اخیر، اعلام تعطیلات ناشی از کمبود انرژی در بخشهای مختلف کشور، بار دیگر نگرانیهای جدی درباره وضعیت زیرساختهای اقتصادی و پیامدهای آن بر بازار سرمایه را افزایش داده است. این تصمیم که از یک سو ضرورت حفظ پایداری شبکه برق و جلوگیری از خاموشیهای گستردهتر را نشان میدهد، از سوی دیگر با پیامدهای منفی متعددی برای اقتصاد و بازار سهام همراه بوده است. به ویژه در شرایطی که اقتصاد کشور با محدودیتهای متعدد روبهروست، این تعطیلات میتواند اثرات عمیقی بر فضای کسبوکار و اعتماد سرمایهگذاران داشته باشد.
از سوی دیگر، بخش خدماتی، به ویژه بانکها نیز از این تعطیلات متاثر میشوند. تعطیلی شعب بانکی و کاهش فعالیتهای مالی ناشی از محدودیتهای انرژی، میتواند جریان نقدینگی را کند کند. تراکنشهای بانکی و فعالیتهای اعتباری به عنوان پایههای اصلی اقتصاد، در این شرایط با کاهش مواجه شده و همین موضوع بر عملکرد و سودآوری بانکها تأثیر منفی میگذارد. کاهش فعالیتهای بانکها در نهایت موجب نگرانی سرمایهگذاران نسبت به عملکرد این گروه میشود و ممکن است تقاضا برای سهام بانکها را کاهش دهد یا حتی موجب فشار فروش در این بخش گردد.
تداوم این وضعیت، ریسکهای عملیاتی را برای شرکتها افزایش داده و فضای عدم اطمینان را در بازار سرمایه تشدید میکند. سرمایهگذاران در شرایط بیثباتی و نبود اطمینان معمولاً رویکردی محافظهکارانه اتخاذ میکنند و حجم معاملات کاهش مییابد. کاهش معاملات نه تنها باعث افت نقدشوندگی بازار میشود بلکه روان بازار را نیز تحت فشار قرار میدهد. در این شرایط، تمایل سرمایهگذاران به ورود پول جدید به بازار کاهش یافته و خروج سرمایه از بازار تشدید میشود که میتواند باعث سقوط شاخصها و تشدید روند نزولی شود.
علاوه بر اثرات عملیاتی و مالی، پیامد روانی این تعطیلات نیز بسیار مهم و قابل توجه است. اعلام محدودیتها به دلیل کمبود انرژی، به عنوان نشانهای از چالشهای زیرساختی و ضعف در مدیریت اقتصادی قلمداد میشود. این موضوع میتواند اعتماد عمومی به سیاستگذاران و بازار سرمایه را به شدت کاهش دهد. کاهش اعتماد، خود عاملی است که باعث فرار سرمایهگذاران و تشدید فشار فروش در بازار میشود. در واقع، فضای روانی منفی ناشی از این اتفاقات، گاهی بیش از اثرات واقعی مالی بر بازار تاثیرگذار است.
در مجموع، تعطیلات ناشی از کمبود انرژی، علاوه بر اینکه فعالیت اقتصادی کشور را متوقف میکند، باعث افزایش نگرانیها و فشار فروش در بازار بورس نیز میشود. این فشارها به ویژه در شرایطی که اقتصاد کشور با مشکلات متعدد دیگر نیز روبهرو است، میتواند به تشدید رکود در بازار سرمایه منجر شود و روند رشد اقتصادی را کند سازد. برای کاهش اثرات منفی این شرایط، ضروری است سیاستگذاران ضمن ارائه اطلاعات شفاف و به موقع، اقدامات عملی و سریع برای بهبود زیرساختها و تأمین پایدار انرژی را در دستور کار قرار دهند. بهبود شرایط زیرساختی و ایجاد اطمینان نسبت به ثبات تامین انرژی، کلید بازگرداندن اعتماد سرمایهگذاران و بهبود فضای بازار سرمایه خواهد بود.
در نهایت، شفافیت در اطلاعرسانی و مدیریت بحران انرژی میتواند از اثرات روانی منفی این تعطیلات بکاهد و به حفظ ثبات و تعادل در بازار سرمایه کمک کند. ایجاد بسترهای مناسب برای مدیریت بهینه مصرف انرژی و سرمایهگذاری در پروژههای توسعه زیرساختهای انرژی، از جمله راهکارهایی است که میتواند در بلندمدت به کاهش این چالشها و تقویت بازار سرمایه منجر شود.