فلز منحصربهفرد
سید احمد مشکانی فعال صنعت معدن
طلا در گذر زمان، همواره یکی از فلزات پرطرفدار در سطح جهان بوده و هنوز منشأ اصلی این فلز گرانبها در دنیا موردبحث است؛ بهنحویکه نتایج جدید، نشان از منبعی آسمانی و خارج از کره زمین برای آن دارد.
خواص ویژه طلا از جمله چکشخواری، شکلپذیری، عدماکسیداسیون، رنگ خاص، وزن مخصوص بالا و ترکیبپذیری با عناصر دیگر باعث شده است که این فلز بهعنوان یک فلز زینتی موردتوجه قرار گیرد. طلا از چند هزار سال قبل بهعنوان یک فلز گرانبها، مبادله و سپس بهعنوان سکه ضرب شده است.
بهعبارتی، طلا نخستین پول رایج در جهان محسوب شده و این در حالی است که پیش از آن انواع کالاها تهاتر میشدند.
طبق آمار اعلامشده، در حال حاضر میزان تولید جهانی طلا بین 3 هزار تا 3 هزار و ۵۰۰ تن در سال در نوسان است و بزرگترین تولیدکنندگان این فلز گرانبها در سطح جهان را چین با تولید سالانه حدود ۴۰۰ تا ۴۲۰ تن، استرالیا ۳۳۰تن و روسیه ۳۱۰ تن شامل میشوند.
پس از این 3 کشور نیز کشورهای کانادا، ایالاتمتحدهامریکا، قزاقستان، مکزیک، اندونزی، افریقایجنوبی و ازبکستان، بهترتیب در رتبههای چهارم تا دهم قرار گرفتهاند.
در این میان، ایران با تولید سالانه حدود ۳۰ تن (آمار غیردقیق)، در مقام ۶۲ قرار گرفته و این در حالی است که ما حدود یک درصد از ذخایر طلای جهان را دارا هستیم؛ با این وجود، تولید طلا در کشور در حدود 0.4 درصد تولید جهان است و با اکتشاف دقیق ذخایر و پس از آن استخراج و فرآوری، میتوانیم به تولیدات بیشتری از این فلز گرانبها دست پیدا کنیم.
برای دستیابی به چنین اهدافی، قطع به یقین یک مشارکت همگانی اعم از بخشهای دولتی و خصوصی الزامی است. بهعلاوه، سرمایهگذاران نیز میتوانند در این راستا به تولید طلای ایران کمک کنند و با سرمایهگذاری در معادن طلای کشور، باعث رشد و شکوفایی هرچه بیشتر این صنعت سودآور شوند.
بازارهای جهانی طلا در طول یک سال اخیر، رکوردهای جدیدی را بهثبت رساند و روند صعودی را طی کرد که تا به امروز کمسابقه بوده است و شاید تکرارنشدنی.
در ابتدای سال ۲۰۲۴، نرخ هر اونس طلا در حدود 2 هزار دلار امریکا بود و در انتهای همان سال، در حدود 2هزار و ۸۰۰ دلار امریکا قیمتگذاری شد؛ هماکنون نیز نرخ این فلز گرانبها در بازه 2 هزار و ۸۰۰ تا 3 هزار دلار امریکا در نوسان است.
این رشد نزدیک به ۵۰ درصدی، تعجب همگان را برانگیخت و سرمایهگذارانی که در این حوزه سرمایهگذاری کرده بودند، از سود خوبی بهرهمند شدند که باتوجه به تورم موجود در هر کشور، این سود میتواند بیشتر نیز بشود. بهعنوانمثال در ایران، افزایش تورم و رشد نرخ دلار در یک سال اخیر باعث شد، سرمایهگذارانی که به حوزه طلا ورود پیدا کرده بودند، در حدود ۱۰۰درصد سود را حاصل کنند که نیمی از آن متاثر از افزایش نرخ دلار بوده است.
برای درک بهتر این مطلب، اگر در ایران فردی ۱۰میلیارد تومان طلای ۲۴عیار را خریداری میکرد، در حال حاضر ۲۰ میلیارد تومان سرمایه در اختیار داشت و بهعبارتی سود دوبرابری یا ۱۰۰درصدی برای وی حاصل میشد.
در یک نگاه کلی، افرادی که در ایران و سایر کشورهای جهان روی طلا سرمایهگذاری کردند، همگی سود خوبی را بهدست آوردند که اتفاقی کمسابقه در دنیا بهشمار میآید.
بهطورکلی، 2 دسته از عوامل داخلی و خارجی را میتوان عامل رکوردشکنیهای اخیر نرخ طلا در بازارهای جهانی و افزایش نرخ این فلز گرانبها در داخل کشور در نظر گرفت. عوامل خارجی را باید نزدیک شدن به رکود اقتصاد جهانی و ترس از این رکود؛ افت نرخ بهره فدرال رزرو که در بیشتر موارد منجر به افزایش نرخ طلا میشود؛ تشدید تنشهای جهانی و ژئوپلتیکی چند ماهه اخیر؛ روی کار آمدن دونالد ترامپ و تعیین مقررات جدید؛ افزایش تقاضای بعضی از کشورها برای خرید طلا از جمله چین، روسیه، ترکیه، هند و عربستان؛ افزایش کاربرد طلا در صنایع و خرید طلا بهعنوان پشتوانه مالی در نظر گرفت.
عوامل داخلی نیز شامل تنشهای سیاسی ایران در مقابله با امریکا؛ تورم بالای ۴۰درصدی کشور؛ افزایش نرخ دلار؛ هجوم سرمایهگذاران و مردم بهسمت طلا بهعنوان سرمایه؛ جلوگیری از افت ارزش سرمایه بهدلیل کاهش ارزش ریال؛ فروش سکه با نرخ بالا توسط بانک مرکزی و افت میزان درآمدزایی دولت از صادرات بهویژه صادرات نفت بوده است.