صنعت فولاد ایران با تکیه ‌بر منابع غنی انرژی و مواد معدنی توسعه‌ یافته، در همین‌حال به فعالان این صنعت وعده دریافت انرژی ارزان داده‌ شده است. از انرژی می‌توان به‌عنوان یکی از عوامل جذب سرمایه به زنجیره فولاد نام برد.مزیت‌های موردبحث نتیجه‌بخش بودند و اکنون ایران در جایگاه دهمین فولادساز بزرگ دنیا قرار گرفته و تولید فولاد در افق ۱۴۰۴، برابر ۵۵ میلیون تن در نظر گرفته‌ شده است.

باتوجه به شرایط تولید در این زنجیره، تحقق ظرفیت‌سازی برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق یادشده، دور از ذهن نیست، هرچند باید اقرار کرد که فاصله قابل‌توجهی میان تولید واقعی و ظرفیت تولید فولاد کشور، در این سال وجود دارد.

در موقعیت کنونی عملا تامین پایدار انرژی نیز معنی خود را از دست ‌داده است؛ به‌این‌ترتیب شاهد محدودیت شرکت‌های فولادی در تامین انرژی بوده‌ایم. این محدودیت‌ها جدی هستند و از توسعه‌نیافتگی زیرساخت‌های انرژی در کشور نشأت می‌گیرند و پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آتی نیز ادامه‌دار باشند. صنایع فولاد ۳ ماه در سال از تامین برق و ۳ ماه از تامین گاز محروم هستند، در نتیجه از میزان تولید آنها کاسته خواهد شد.

هزینه تمام‌شده تولید بازهم بیشتر می‌شود. فعالیت در چنین شرایطی نه‌تنها سودآور نیست، بلکه بسیاری از صنایع به مرحله زیان رسیده‌اند. بنابراین تحمیل هر فشار بیشتری تولید برخی تولیدکنندگان را در آستانه توقف تولید قرار خواهد داد. توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که بخش بزرگی از چالش‌های صنعت فولاد از تصمیم‌گیری غلط مسئولان نشأت می‌گیرد. این سیاست‌گذاری اشتباه به‌ضرر اقتصاد و مردم تمام می‌شود.

زنجیره فولاد در ایران با تشویق سیاست‌گذاران و وعده پرداخت انرژی ارزان، توسعه یافت، اما در حال‌ حاضر سیاست‌گذار نسبت به اجرای تعهدات خود، عقب نشسته است.

در موقعیت کنونی بهای انرژی تحویلی به صنایع کشور در قیاس با بسیاری از کشورها بالاتر است. متاسفانه همین انرژی گران نیز تامین نمی‌شود و روند تولید و سودآوری را در صنایع تحت‌تاثیر منفی قرار داده است.

سال گذشته در روزهای گرم سال شاهد بروز محدودیت در تامین برق کشور بودیم. بدون تردید باتوجه به توسعه‌نیافتگی صنعت برق کشور، با آغاز گرما شاهد تداوم محدودیت در تامین برق صنایع بوده‌ایم؛ محدودیت‌هایی که تولید و سودآوری را تحت‌تاثیر منفی قرار می‌دهد. تنها در شرایطی که تابستان امسال خنک‌تر باشد، امکان بهبود شرایط تولید وجود خواهد داشت.

متاسفانه باید تاکید کرد محدودیت انرژی در ماه‌های سرد سال در قالب کمبود گاز بروز می‌یابد و دوباره عملکرد صنایع فولادی کشور را متاثر می‌کند، به‌ویژه آنکه صنعت فولاد در ایران با تکیه بر منابع غنی گاز توسعه یافته است.

صنعت فولاد ایران خلاف این صنعت در دنیا برپایه بهره‌مندی از گاز و تولید آهن‌اسفنجی، توسعه یافته است، در نتیجه بروز مشکل جدی در تامین گاز صنعت فولاد، چالش‌ساز خواهد شد و در عمل تولید این صنعت را متاثر خواهد کرد. این کمبود در درجه نخست تولید آهن‌اسفنجی را با محدودیت جدی روبه‌رو می‌کند، اما این کمبود به سایر حلقه‌های این زنجیره نیز می‌رسد.

تامین انرژی یکی از پیش‌شرط‌های اصلی تداوم تولید است.

باتوجه به اثرگذاری صنایع پرمصرف انرژی همچون فولاد و سیمان در روند تولید، محدودیت انرژی در نهایت اقتصاد کشور را نشانه می‌گیرد. فولادسازی در کشور ما با تکیه‌ بر ذخایر فراوان و ارزان انرژی پیشرفت کرده؛ در واقع فولادسازی فرصتی برای ارزش‌افزایی از انرژی را فراهم کرده است.

 همین نگاه نیز به جذب و تشویق سرمایه‌گذاران برای توسعه این زنجیره در کشور ما منتهی شده است، تا جایی‌که ایران اکنون در جایگاه دهمین فولادساز بزرگ دنیا قرار دارد. سرمایه‌گذاری در ایران باتوجه به مشکلات ناشی از تحریم، نبود تعاملات بین‌المللی، اقتصاد پرنوسان و سیاست‌گذاری‌های غلط بسیار دشوار است، بنابراین فردی که اقدام به ساخت صنعتی در کشور ما کند، روی مزیت‌هایی همچون انرژی ارزان حساب کرده است.

حال بروز محدودیت‌های انرژی در سال‌های اخیر به‌منزله از دور خارج کردن بسیاری از صنایع مهم و استراتژیک کشور خواهد بود. اقدامی که لطمات ناشی از آن در نهایت اقتصاد کشور را نشانه خواهد گرفت و سرمایه جذب‌شده به این صنعت در طول دهه‌های مختلف را در عمل از بین خواهد برد  

بهره‌وری عامل اصلی بهبود شرایط تولید

. دهمین دوره جایزه بهره‌وری معادن و صنایع معدنی را با حضور بیش از 50 شرکت بخش معدن و صنایع معدنی به دو بخش ارزیابی شرکت‌ها و ارزیابی پروژه‌های بهبود بهره‌وری تقسیم می‌شود. در بخش ارزیابی شرکت‌ها، این ارزیابی براساس مدل بهره‌وری معادن و صنایع معدنی ایران انجام شد که در سال 1401 با همکاری دانشگاه تهران براساس الگو برداری از مدل‌های تعالی معتبر جهانی، اخذ نظر خبرگان بخش و همچنین بررسی عوامل کلیدی موثر در ارتقای بهره‌وری، بروزرسانی شد. بیش از ۵۰ شرکت برای حضور در فرآیند ارزیابی سال 1402ثبت نام کردند و سازمان با برگزاری ۱۲ دوره آموزشی (در حدود ۷۰۰۰ نفر ساعت ) مفاهیم مدل جدید را برای نمایندگان شرکت‌ها و ارزیابان آموزش داد. در ادامه با همکاری بیش از ۱۷۰ ارزیاب، در بخش ارزیابی پروژه‌های بهبود بهره‌وری ۵۵ پروژه از ۲۲ شرکت فرآیند ارزیابی را اجرایی کردند و سرانجام 9 پروژه از 8 شرکت به‌عنوان پروژه‌های برتر سال ۱۴۰۲ انتخاب شدند

راه‌اندازی ۴ معدن در کلاس جهانی

خدایار کریم‌نژاد مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در همایش دهمین جایزه بهره‌وری معادن و صنایع معدنی ضمن قدردانی از همه دست‌اندرکاران این همایش اظهار کرد: شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در سال ۱۳۸۱ به عنوان بازوی اجرایی ایمیدرو فعال شد، این شرکت در راستای اجرای اصل ۴۴ قانون در لیست واگذاری قرار گرفت اما در سال ۹۳ از لیست اصل ۴۴ خارج شد.

به گزارش ایراسین، وی گفت: ما در ۲۴ استان کشور فعالیت اکتشافی، معدنی و استخراجی را انجام می‌دهیم ؛۱۹ مجتمع معدنی در کشور داریم که ۷ مجموعه متعلق به ایمیدرو و مابقی مربوط به شرکت تهیه و تولید مواد معدنی است.

مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران با اشاره به اینکه ما به ۸۵ میلیون تن انواع مواد معدنی شامل مس، طلا، سرب، روی و … دست یافته‌ایم، اضافه کرد: یکی از اهداف مهم شرکت اکتشافات است. ۳۴ پهنه را طی ۵ سال شناسایی و مطالعه کردیم که منجر به ۹۱ محدوده امید بخش و صدور ۱۴۱ پروانه بهره‌برداری شد.  وی ادامه داد: ۵۵۰ هزار متر حفاری را طی پنج سال انجام دادیم و توانستیم چندین معدن را ایجاد کنیم.  کریم‌نژاد تصریح کرد: در حال حاضر چهار معدن در کلاس جهانی داریم و تا سال ۱۴۰۶ نیز به پنج معدن در کلاس بین‌المللی می‌رسیم. وی همچنین به رشد ۲۳۰ درصدی درآمدی و تولید در معدن و صنایع معدنی ایران اشاره کرد و ادامه داد: برای اینکه بتوانیم اقدامات را انجام دهیم باید ارزش‌های سازمانی را تعریف کنیم، کار گروهی و توسعه مشارکت از رموز موفقیت است. ما حتماً باید با تربیت نیروی انسانی کارآمد به موفقیت برسیم.

مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران گفت: دستاوردهای یاد شده با ۲۳ میلیارد تومان اعتبار در سال گذشته انجام گرفته که منجر به افزایش تولید در حوزه معدن کشور خواهد شد..

.بهره‌وری حاصل تعامل گسترده با نخبگان

مدیرعامل شرکت آلومینای ایران بهره‌وری این مجتمع را حاصل تعامل گسترده با نخبگان دانست. به گزارش دنیای معدن، عبداله شه‌بخش در دهمین همایش جایزه بهره‌وری معادن و صنایع معدنی ایران، شرکت آلومینای ایران را به‌عنوان تنها تولیدکننده محصولات استراتژیک همچون آلومینا و تنها دارنده چرخه کامل تولید آلومینیوم در کشور معرفی کرد و دستیابی به تولید ۷۵۰ هزار تن پودر آلومینا را چشم‌انداز این شرکت در سال ۱۴۱۰ اعلام کرد.

وی افزود: طرح تولید ۵۰۰ هزارتن پودر آلومینا به روش سینتر در برنامه است که با تلاش، تعامل و همکاری در سطح ملی با شرکت آلومینای ایران، محقق می‌شود.

شه‌بخش با تقسیم نخبگان به دو گروه شامل نخبگان ابزاری (تصمیم‌گیرنده) و نخبگان فکری (پیشنهاددهنده) بزرگ‌ترین عامل بهره‌وری در یک بنگاه راتوجه نخبگان ابزاری به نخبگان فکری دانست و با تاکید بر بهره‌گیری از این تئوری در شرکت آلومینا، بخشی از حاصل آن را افزایش ذخیره معدنی به 50 میلیون تن بوکسیت، استخراج یک میلیون تن بوکسیت پرعیار، استخراج 1.2 میلیون تن بوکسیت شیلی، کائولنی و کم‌عیار، تولید 30 هزار تن محصولات ویژه، تولید 120 هزار تن شمش آلومینیوم و تولید 210 مگاوات برق و تأمین پایدار 7 میلیون متر مکعب آب، کسب دانش فنی تولید با بوکسیت مدول ۳.۷، دستیابی به منابع قابل اتکای بوکسیت، بهره‌برداری از طرح واسط سنگین، بهره‌برداری از فیلترپرس‌های گل قرمز و بهره‌برداری از طرح تولید هیدرات ویژه در آلومینا برشمرد.

شه‌بخش با بیان اینکه ارزش‌های شرکت آلومینای ایران بیشتر بر پایه منابع انسانی است، تصریح کرد: این شرکت یکی از منتخبان فرآیند بهره‌وری است که این جایگاه، حاصل مشارکت، تعامل، مسئولیت‌پذیری، توجه به ایمنی کارکنان، بهره‌وری منابع، مشارکت در نوآوری و بهبود مستمر، توجه به محیط زیست است که منجر به کسب تندیس برنزین جایزه بهره‌وری در سال‌های ۹۹، ۱۴۰۰‌، ۱۴۰۱‌، ۱۴۰۲ و کسب رتبه در چهارمین جشنواره ایده‌های ارزش‌آفرین معدن و صنایع معدنی (اینوماین) شده است

سخن پایانی

مهم‌ترین اتفاق جایزه بهره‌‌وری معادن و صنایع معدنی در سال جاری، شرکت در فرایند اعتبار سنجی سازمان ملی بهره‌وری بود. با ارزیابی بیش از 22 شرکت 9 پروژه از 8 شرکت، عنوان برتر جایزه بهره‌وری معادن و صنایع معدنی ایران را به خود اختصاص دادند