مسیر دولت در تجارت نفت خام ادامه یابد
فرشاد جامع-کارشناس انرژی
باوجود مواجهه با چالشهای مهم، بهویژه در قالب تحریمهای ایالات متحده، ایران توانسته از درآمدهای نفتی خود سرمایهگذاری کند و انعطافپذیری قابلتوجهی و استراتژیهای نوآورانه برای تقویت رشد را به نمایش بگذارد. در حالی که رشد اقتصادی ایران با حمایت از بازطراحی ویژه در حوزه تجارت خارجی و به خصوص در زمینه تجارت نفت خام کشور ادامه مییابد، دولت شهید رئیسی بهعنوان یک بازیگر کلیدی در پیشبرد موفقیت اقتصادی کشور و همچنین پایهگذار مدل جدید ضدتحریمی کشور توانست که مسیر تجارت انرژی ایران را بهنوعی جدید بازطراحی کند.
رشد اقتصادی ایران که در سال 1402 با رشد 6 درصدی همراه بود را میتوان تا حد زیادی به تغییرات دگرگونکننده در تجارت نفت کشور در دولت سیزدهم نسبت داد. ایران با تمرکز استراتژیک بر توسعه و تکامل تجارت، بهویژه در بخش نفت خام، توانسته اثرات تحریمهای امریکا را خنثی کند و مسیر رشد اقتصادی خود را جلو ببرد. تحول موفقیتآمیز درآمدهای نفتی ایران که افزون بر ۱۵ میلیارد دلار افزایش یافته، نشاندهنده کارآمدی سیاستهای پیشگیرانه و رویکردهای نوآورانه دولت در جهتیابی مناظر پیچیده اقتصادی است.
صنعت نفت و گاز در دولت سیزدهم بهعنوان یک رکن مرکزی در جذب سرمایهگذاران داخلی و بینالمللی مطرح شده است. اهمیت این بخش نهتنها در ظرفیت آن برای تولید درآمد، بلکه در ظرفیت آن برای هدایت نوآوری، ایجاد شغل و تحریک رشد اقتصادی نهفته است. ایران با تمرکز بر بخش بالادستی صنعت نفت و گاز، فرصتهای جدیدی را برای سرمایهگذاران باز کرده تا به ظرفیت تولید کشور کمک کنند و به گسترش و توسعه اقتصادی بیشتر دامن بزنند.
تاکید راهبردی دولت سیزدهم بر صنعت نفت و گاز ثابت کرده که آهنربایی برای سرمایهگذاران از داخل و خارج از ایران است. ظرفیت رشد این بخش، همراه با تعهد دولت به ایجاد فضای مناسب سرمایهگذاری، راه را برای سرمایهگذاریهای قابلتوجه در پروژههای نفت و گاز ایران هموار کرده است. این هجوم سرمایه نهتنها زیرساختهای صنعت را تقویت کرده، بلکه به ایجاد شغل، انتقال فناوری و رونق کلی اقتصادی نیز کمک کرده است.
ایران با گسترش و تنوع بخشیدن به مشارکتهای تجاری خود، بهویژه در بخش نفت، توانسته خود را از تأثیر تحریمهای اقتصادی مصون نگه دارد و از جریانهای درآمدی جدید بهرهمند شود. این رویکرد استراتژیک ایران را قادر ساخته از ذخایر نفتی خود بهطور موثرتری استفاده کند و رشد اقتصادی و ثبات را به همراه داشته باشد. تمرکز بر بخش بالادستی صنعت نفت و گاز و همچنین حرکت به سمت استفاده حداکثری از توان نخبگان داخل با تکیه بر توسعه همکاری اقتصاد دانشبنیان با صنعت نفت و گاز ایران در دولت شهید رئیسی، موجب سرریز نوآوری و پیشرفتهای تکنولوژیکی در این صنعت شد که امروز شاهد رشد چشمگیر بهرهوری در صنعت نفت و گاز ایران هستیم. همچنین تعهد دولت به ایجاد محیطی مناسب برای سرمایهگذار از طریق اصلاحات سیاستی و مشوقهای جدید مالی، مشارکت بخش خصوصی را نیز در بخش نفت و گاز ایران توسعه داد و تشویق کرد.
تمرکز استراتژیک بر صنعت نفت و گاز با ورود مستقیم در زمینه رشد بهرهوری داخلی در صنعت نفت و گاز و همچنین تحول در زمینه تجارت انرژی ایران تاثیر عمیقی بر رشد اقتصادی ایران، ایجاد اشتغال، انتقال فناوری، توسعه زیرساختها و افزایش بازدهی تولید داشته است. ایران با جذب سرمایهگذاران و تقویت نوآوری در این بخش، توانسته از ظرفیت منابع نفت و گاز خود برای پیشبرد رشد و شکوفایی اقتصادی پایدار استفاده کند. افزایش درآمدهای نفتی، بهویژه، رونق بسیار موردنیاز را برای اقتصاد کشور فراهم کرده است و دولت را قادر میسازد در پروژههای زیرساختی حیاتی و برنامههای اجتماعی سرمایهگذاری کند. بهاینترتیب مسیر فعلی در صنعت نفت و گاز ایران که در دولت شهید رئیسی پیموده شد باید در دولت بعدی تداوم یابد و با تکیه بر ایجاد مدلی برد-برد مانند وضعیت فعلی جهت توسعه سرمایهگذاری در بخش بالادست نفت و گاز و همچنین ظرفیت جدید فعال شده در زمینه بازسازی پالایشگاههای فراسرزمینی آینده بازارهای انرژی ایران تثبیت شده و این موضوع فرصت جدیدی را برای ایران در جهت رشد اقتصادی پایدار و بالا در کنار رشد درآمدهای ارزی فراهم کرده است.در نهایت اینکه رشد اقتصادی ایران با حمایت از تغییرات دگرگونکننده در تجارت نفت، نشاندهنده انعطافپذیری، نوآوری و چشمانداز استراتژیک کشور در دولت سیزدهم است. ایران با بهرهبرداری از ظرفیت منابع نفت و گاز خود، جذب سرمایهگذاران و ترویج توسعه اقتصادی پایدار، موقعیت خوبی برای دستیابی به رشد، شکوفایی و ثبات پایدار در اقتصاد جهانی در حال تحول دارد.