میزان آب مصرفی سدهای بزرگ طوری محاسبه می‌شوند که معمولا می‌توانند تغییرات آب‌وهوایی را طی چند سال تنظیم کنند. به‌عبارت‌دیگر، مخازن سدها به‌نوعی تعبیه شده‌اند که بارش‌ها و رواناب‌ها را چند سال نگه می‌دارند تا طی چند سال بعدی، پاسخگوی نیاز آبی باشند، بنابراین بارش‌ها در عملکرد سدها تاثیرگذار نیستند، چه‌بسا آبی که مصرف می‌کنیم، حاصل بارندگی‌های چند سال اخیر است. بنابراین، گفتنی است، در ساخت سدها برآورد اولیه آب ورودی در نظر گرفته شده و عملکرد جداگانه‌ای از بارش‌ها، در تامین آب دارند. اما آن فرآیندی که اکنون شاهدش هستیم و در تامین آب مخازن هم اثرگذار است، اینکه متوسط بارندگی در درازمدت مقداری کاهش پیدا کرده است. در واقع ۲۵۰ میلیمتری که کشور سالانه باید آب دریافت می‌کرد، چند سالی است که به ۲۲۰ میلیمتر رسیده است. به‌اعتقاد من، کاهش متوسط بارندگی‌ها ناشی از تغییرات اقلیمی است که برنامه‌ریزان باید آن را در نظر بگیرند و الگویی صحیح در مدیریت مصرف آب ارائه کنند.علاوه بر کاهش متوسط بارندگی با افزایش سطح زیرکشت که به‌تناسب آن میزان مصرف آب در حوزه کشاورزی زیاد شده؛ مجموع این دو عامل شرایط را برای بحرانی‌تر کردن آب فراهم کرده است؛ همچنین صنایع آب‌بر زیادی هم، نقش جدی در مصرف آب دارند. باوجود افزایش مصارف آب شهری که کیفیت بالایی هم می‌طلبد و تغییر اساسی استانداردهای زندگی انسان‌ها، هزینه‌های آب بالا نرفته است و مایع حیات از ارزش واقعی خود برخوردار نیست، بنابراین بیشتر باید مدیریت مصرف را در کشاورزی و شهری و صنعتی تعدیل کنیم.

کاهش رواناب‌های سطحی باوجود بارندگی‌ها، ناشی از برداشت‌های غیرقانونی است. در واقع چند سالی می‌شود که میزان رواناب‌های سطحی از کاهش محسوسی برخوردار شده‌اند. در حقیقت باوجود بارندگی‌های فراوانی که در برخی از سال‌ها رخ می‌دهد، رواناب‌ها کاهش پیدا کرده‌اند. احتمال می‌رود که برداشت غیرمجاز انجام می‌شود که علت آن، برداشت مستقیم و غیرقانونی از رودخانه‌هایی است که آب سدها را تامین می‌کنند. در حقیقت رواناب‌ها وارد سد نمی‌شوند و به‌منظور مصرف از رودخانه‌ها پمپاژ می‌شود. ناگفته نماند که این پدیده هنوز به‌اثبات کامل نرسیده و در حل بررسی است.

افزایش رسوبات هم، دیگر بحرانی است که سالانه حجم زیادی از رسوبات وارد سدها می‌شود. علت آن به چرای بی‌رویه دام برمی‌گردد که پوشش گیاهی مراتع را از بین می‌برند. این فرآیند باعث می‌شود که هم حوزه تخریب آبخیز تخریب و هم حجم مخازن سدها با رسوبات اشغال شوند.متهم اصلی حضور دام زیاد در مراتع است. در حال ‌حاضر ۱۰ الی ۱۵ برابر ظرفیت مراتع پوشش گیاهی آن از بین رفته است که با بارندگی در این مناطق رسوبات زیادی وارد آب سدها می‌شوند. سطوح آبگیر معمولا به کنترل رواناب از مبدأ می‌گویند و با روش‌هایی متمرکز نظیر سدسازی در تضاد است. به‌عبارت‌دیگر، آب از همان ابتدا جمع‌آوری می‌شود، در حالی که روش‌های متمرکز نظیر سدسازی، اجازه جریان آب را تا پایین‌دست می‌دهند و با جمع شدن در مخزنی، آن را به‌مصرف می‌رسانند. گفتنی است، جاری شدن آب در مسیرهای طولانی معایبی دارد؛ از جمله تبخیر در طول جریان، افزایش رسوبات سطح و ....اگر بخواهیم روزی از روش‌های دیگری جز سدسازی به تامین آب بپردازیم، توسعه سیستم‌های سطوح برای تامین آب روش قابل‌اتکاتری است.

در این روش، آب در محل بارش و مبدأ بهره‌برداری می‌شود و می‌توانیم با استفاده از آن، آب بارندگی را مهار کنیم و به‌طورمستقیم به‌مصرف برسانیم.

برای مثال همان‌گونه که تفکیک زباله در مبدأ، روش درستی برای استفاده مجدد است و عدم‌تفکیک آن، تبدیل به معضلی برای محیط‌زیست شده است، استفاده از آب باران در مبدأ هم از آلوده شدن آن در طول مسیر و هدررفت زیاد جلوگیری می‌کند.برای راه‌اندازی این سیستم در کشور تمام خانه‌ها نیازمند مخزن برای جمع‌آوری آب نیستند. معمولا چنین خانه‌هایی باید در استان‌های شمالی که بیشتر روزهای سال بارندگی هستند، ساخته شود که اگر برای مصرف آب شرب است، نیازمند تصفیه متمایل است و روش‌های ساده‌تری را می‌طلبد. قابل توجه است آب باران پاک‌ترین آب طبیعت است. در این نوع از سیستم‌ها آب ابتدای بارندگی مورداستفاده شرب قرار داده نمی‌شود و معمولا اجازه داده می‌شود که ۱۰ تا ۱۵ دقیقه از بارندگی بگذرد و بعد شروع به جمع‌آوری آب می‌کنند. بهره‌برداری از سطوح آبگیر، ماهیت سازگارانه دارد که آسیبی برای تامین آب به طبیعت وارد نمی‌کند.