بی‌شک حفظ محیط‌زیست در صنعت گردشگری می‌تواند آورده‌های مالی هم به‌دنبال داشته باشد. «گردشگری محیط‌زیست» واژه جدیدی است که به‌تازگی وارد ادبیات صنعت گردشگری شده است و می‌توان آن را با این پرسش بسط داد که چگونه می‌توان همگام با فعالیت‌های گردشگری و با حضور گردشگران به حفظ محیط‌زیست پرداخت و آسیبی به آن نزد؟ متاسفانه تجربه نشان داده است که در بسیاری موارد، حفظ محیط‌زیست در جریان گردشگری، بی‌ارزش تلقی می‌شود.

گردشگری محیط‌زیست به‌معنای سفر مسئولانه به مناطق طبیعی در راستای حفظ محیط‌زیست است که به بهبود زندگی مردم محلی کمک می‌کند. گفتنی است، در سال ۲۰۱۵ سازمان ملل این نکته را هم به تعریف این شاخه گردشگری اضافه کرد که گردشگری محیط‌زیست باید همراه با آموزش باشد. در حقیقت، حفظ محیط‌زیست بدون توجه به آموزش‌های فرهنگی به‌منظور آسیب کمتر به محیط‌زیست در جریان گردشگری امکان‌پذیر نیست.

توان‌افزایی جامعه محلی به‌همراه آموزش گردشگران می‌تواند قوت‌بخش این نگرش باشد، همچنین باید گردشگر یاد بگیرد، به هرجایی که سفر می‌کند، همراستا با طبیعت و الگوهای فرهنگی آن مکان رفتار کند و برخوردی متناسب با مردم محلی داشته باشد، چراکه چنین فرآیندی افزون بر حفظ محیط‌زیست، موجب دلگرمی جامعه محلی می‌شود.

آموزش در این زمینه منجر به توان‌افزایی می‌شود. آموزش‌ها باید منجر به تقویت نقاط قوت محیط و مردم محلی شوند و در نهایت، نقاط ضعف را کمرنگ کنند. نقاط ضعف مردم محلی در نواحی طبیعی می‌تواند در برخی موارد ورود به حریم خصوصی گردشگر را به‌همراه داشته باشد. در کل هدف؛ حفظ محیط‌زیست با تمامیت و متعلقات آن است.

برای اینکه مولفه‌های گردشگری محیط‌زیست در بستری استاندارد رعایت شوند، گردشگران باید در جریان ارزش‌های زیست‌محیطی یک منطقه قرار بگیرند. به‌منظور نیل به این هدف، معمولا ارزش‌های زیست‌محیطی در هنگام سفر به مخاطبان انتقال داده می‌شوند که همین امر باعث ترغیب مخاطب به حفظ محیط‌زیست شده و ممکن است با ورود به یک مکان، آسیب کمتری به محیط‌زیست بزند و مکان دستخوش تغییرات حداقلی شود.

رواج نگرش بازدید از مکان بدون آسیب به طبیعت و میراث‌های آن، می‌تواند جریان مالی مفید و موثری را ایجاد کند. از آنجایی که محیط‌زیست همیشه به‌عنوان یک خدمت رایگان شناخته می‌شود، نهادینه شدن این نگرش برای حفاظت یا دست‌کم تغییر حداقلی آن می‌تواند جریان‌های مالی صنعت گردشگری را تغییر دهد و آورده‌های اقتصادی مهمی در راستای حفظ مکان‌های مورد بازدید به‌همراه داشته باشد. در واقع، هدایت جریان مالی صنعت گردشگری در راستای حفاظت بیشتر از محیط‌زیست، راهکاری است که منجر به آسیب کمتر به محیط می‌شود.

گفتنی است، منابع مالی حفاظت از طبیعت از درآمد ورود گردشگران به مکان‌ها حاصل می‌شود.

متاسفانه برخی گردشگران، فکر می‌کنند چون با خود آورده مالی به مکان موردنظر می‌آورند، می‌توانند هر نوع که می‌خواهند از محیط استفاده کنند و معمولا حاضر به همکاری برای آسیب نزدن به محیط‌زیست نمی‌شوند و به‌طورمعمول نگاه لذت‌گرایی از محیط دارند، در حالی که با ادامه آسیب‌های صنعت گردشگری به محیط‌زیست، شاید چیزی از این ثروت خدادادی برای آیندگان باقی نماند.

مهم‌ترین روش برای نهادینه شدن این نگرش، تغییر ذهنیت گردشگران در برخورداری از طبیعت است. مناسب‌ترین راهکار، برای جا افتادن این نگرش، بهره‌گیری از توان مردم به‌ویژه ساکنان بومی است. صنایع‌دستی و میراث ناملموس و ملموس فرهنگی در این اقتصاد اهمیت زیادی دارد، چراکه میراث‌های فرهنگی و بومی یک مکان، ارزشی به‌اندازه میراث طبیعی دارد. ابتدا باید در جامعه محلی این باور ایجاد شود که مردم صاحب فرهنگ و محیط‌طبیعی ارزشمندی هستند و بعد نسبت به حفظ میراث خود تلاش کنند.

در واقع، مردم بدانند وقوع هرگونه تغییر در محیط‌زیست باید در بستری زنده و پویا انجام شود، به‌گونه‌ای که به‌جای تخریب، سازنده نیز باشد.

گفتنی است، سالانه چندین میلیون تن زباله که مهم‌ترین آن پلاستیک است، به اقیانوس‌ها راه پیدا می‌کنند. می‌توان گفت اقیانوس‌ها مقصد نهایی زباله‌های پلاستیکی هستند که طی دهه‌های گذشته توسط انسان تولید شده‌اند.

کارشناسان محیط‌زیست در سراسر جهان افزایش آلودگی‌های پلاستیکی را در اقیانوس‌ها، تهدیدی جدی برای سلامت و حیات آبزیان می‌دانند و از آن به‌عنوان یک عامل نگران‌کننده یاد می‌کنند.

آنها معتقدند حتی اگر اقدامات اصلاحی انجام شود، این افزایش در سال‌های آینده ادامه خواهد داشت. پژوهشگران حدود ۲ هزار و ۶۰۰ مقاله تحقیقاتی مرتبط با آلودگی پلاستیکی در اقیانوس‌های جهان دریافتند که کمابیش همه گونه‌های دریایی و حتی صخره‌های مرجانی و سایر اکوسیستم‌های کلیدی تحت‌تاثیر این تهدید زیست‌محیطی قرار دارند.