قطعات باکیفیت ایمنی خودرو را ارتقا میدهد
علیرضا محمدزاده-کارشناس حوزه خودرو
در کشور ما استانداردهای خودرویی براساس یکسری از معایبی که برندهای خودرویی اروپایی یا بعضی از برندهای آسیایی معروف مانند هیوندا و کیا داشتند، تدوین و منتشر شد. تمام استانداردهای خودرویی به نوعی باعث بالا رفتن ایمنی میشوند، چه برای سرنشین، چه برای خود خودرو و چه برای خودروهای دیگر. اینکه در یک خودرو، پلتفرم و سازه بدنه آن و در سطح جزئیتر استاندارد ورقه بدنه و اصولا ملاحظاتی که در طرح و تستهای خودرو انجام شده تا چه حد میتواند استانداردها را پاس کند، موضوع مهمی است که به آن توجه نمیشود. واقعیت این است که بیشتر خودروهای تولید داخل، به لحاظ سازه بدنه و پلتفرم، هیچکدام از استانداردهای روز را پاس نمیکنند؛ یعنی قراردادن ۸۵ الزام استاندارد در این خودروها تنها قدری کیفیت آنها را بهبود میدهد.
بنایی که فنداسیون نامناسبی دارد، اگر داخل آن ده کپسول آتشنشانی هم قرار دهید، ایمنی آن بالا نمیرود. مشکلی که از زیرساخت است را باید اساسی برطرف کرد. در این شرایط این امکان که بدون اصلاح زیرساختها بتوانید اقدام مفیدی انجام دهید، وجود ندارد.علاوه براینکه زیرساختها و پلتفرمها قدیمی هستند، موضوع مهم دیگری که باید مدنظر قرار دهیم این است که در هیچ جای جهان تمام این استانداردها در تمام خودروهای تولیدی رعایت نمیشود؛ یعنی چه در اروپا و چه امریکا الزامی نیست تمام خودروها به تمام آپشنها مجهز شوند، چراکه آپشن هستند و اجباری نیست. بر همین اساس اینکه اجبار شود تمام این موارد رعایت شود، اشتباه است، اما به هر حال براساس قوانین کشور اگر الزام است باید رعایت شود. به عبارتی شاید بتوانیم تنها آنها را نقد کنیم، اما براساس قانون باید عمل کرده و در حذف و اضافه کردن آنها قانون حرف اول و آخر را میزند.بدون شک کیفیت تولیدات قطعهسازان بر وضعیت استاندارد خودروها تاثیرگذار است. استفاده از قطعات استاندارد در خودروها طبیعتا باعث میشود کیفیت و ایمنی خودرو بالاتر برود و ارتقا پیدا کند و از سوی دیگر باعث میشود خودرو ایراد کمتری داشته باشد. در نهایت ایمنی سرنشینان خودرو مطمئن و راحتتر میشود. متاسفانه قطعهسازان ما در این بخش ضعیف عمل کردهاند و به جرأت میتوانم بگویم اگر خودرو شما نیاز به تعویض یا تعمیر قطعهای داشته باشد، قطعه خوب و درست حسابی نمیتوانید پیدا کنید. در این میان، بهانه قطعهساز این است که هزینهها بالاست و برای او صرفه اقتصادی ندارد که با صرف هزینه بیشتر و مواد اولیه گرانتر، قطعه باکیفیت بالاتری تولید کند.
در مجموع استانداردهای ۸۵ گانه سودمند و مفید است، اما چون زیرساختها یعنی سازه و پلتفرم مشکل دارد، حتی قرار دادن آنها در خودرو نیز تاثیر چندانی ندارد. بهعنوان نمونه، طراحی اتاق وانت نیسان برای ۴۰ سال پیش است که از هیچ نظر نه بحثهای ارگونومی، نه آنترومتریک استانداردهای ایرانی را پاس نمیکند، پس قرار دادن ایبیاس یا دو ایربگ اصلا تاثیری ندارد. فاصله فرمان تا راننده آنقدر کم است که با نخستین ترمز محکم بدن در فرمان فرو میرود و ضربه میخورد. سازه بدنه برای چهل پیش است که هر روز هم از کیفیت آن کم شده است. برای بیشتر خودروهای تولید داخل، هیچ نتایج قابلاطمینان و متقنی درباره اینکه ایمنی خودرو در چه حد است، هنوز منتشر نشده است؛ یعنی در بیشتر خودروها نمیدانیم در تستهای تصادف چه اتفاقی برای آنها میافتد. هیچکدام از سازمانهای مستقلی که در دنیا کار بررسی و تست تصادفات خودرو شبیهساز را انجام میدهند و معروف هستند مانند یورو، هیچکدام از خودروهای ما را تست نکردهاند یا اگر تست کردهاند نتایج آنها بهطور مستقل در هیچکجا منتشر نشده است. پس طبیعی است به این نتیجه برسیم که حتما مشکلی وجود داشته که نمیخواهند آنها را منتشر کنند.
سایتهای معروف مانند آداک، انافتیاسای یا یورو اینکمپ در زمینه تست استاندارد خودروها مطرح هستند و اگر خودرویی مانند مرسدس پنج ستاره ایمنی میگیرد هم در سایت مرسدس بنز و هم یورو اینکمپ هست. بهراستی چندتا از خودروهای ما در یورو اینکمپ این تستها را گذراندهاند. این موارد حاکی از این است که خودروهای تولید داخل ما بیش از آن چیزی که فکر میکنیم با ایمنی فاصله دارند. در این شرایط گذاشتن هر کدام از این استانداردها در این خودروها در حقیقت مانند دادن یک قرص آسپرین به یک بیمار سرطانی است که قطعا تاثیر شگفت و مثبتی ندارد.