گسترش افقی شهرها، راهکاری مطلوب
حسین مهدیزاده-کارشناس بازار مسکن
جدا از بحث آمارهای منتشرشده از سوی بانک مرکزی، افزایش بیرویه قیمتها در بازار مسکن ، تعداد متقاضیان را بهمیزان قابلتوجهی کاهش داده است. مردم حتی دیگر از طریق دریافت وام هم، قادر به رفع مشکل تهیه مسکن خود نیستند؛ زیرا آنها قدرت پرداخت اقساط وام را ندارند و ازاینرو، بانکها نیز دردی از مردم دوا نمیکنند. تعادل اقتصاد کشور بهکلی مختل شده است و برای بهبود شرایط باید قدرت خرید مردم افزایش پیدا کند تا قادر به بازپرداخت وامها باشند.دولت در زمینه گسترش افقی شهرها و اعطای زمین به مردم تلاشهایی انجام داده است، اما این اقدامات باید مداوم و اصولی انجام گیرد. بهطبع ساخت مسکن با هزینه متری ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان، خارج از قدرت خرید مردم است و در این مسئله تردیدی وجود ندارد. با بکارگیری گسترش افقی شهرها و کاهش نرخ زمین، تنها کاهش هزینه ساختوساز میماند که نیاز به بررسی و برنامهریزی دارد؛ این هزینه در صورت یک یا دوطبقه بودن خانه، با کاهش چشمگیری مواجه میشود.در این شرایط بهخاطر عدمنیاز به گودبرداری و آسانسور، میتوان از تکنولوژیهای بهتری استفاده کرد. شرایط ایران با کشورهایی نظیر ژاپن یا هلند متفاوت است و درحالحاضر ما مشکل زمین نداریم. دلیل منطقی و روشنی برای متراکمنشینی در کشور ما وجود ندارد و مسئولان نیز توضیحات درستی دراینباره ارائه نمیکنند.تورنتو ۴ میلیون جمعیت دارد و مساحت آن ۴ برابر تهران است. در فینیکس آریزونا ۲ میلیون نفر زندگی میکنند و در حدود ۵ برابر بیشتر از شهر تهران مساحت دارد. این آمارها نشان میدهد که زندگی فشرده در شهر تهران بیدلیل است و منطقی در پس آن وجود ندارد.
برخی اشخاص از هزینههای مربوط به زیرساخت سخن بهمیان میآورند و این بحث را بهانهای برای متراکمنشینی در نظر میگیرند، در صورتی که جمعآوری زباله و خروج آن به خارج از شهر یا احداث مترو، موارد هزینهبری محسوب میشوند؛ بنابراین این موضوع به زیرساخت خاص و پیچیدهای هم نیاز ندارد و میتوان بهشکل ساده و معقولی، شرایط لازم را مهیا کرد.گسترش افقی شهرها، یک راهکار بسیار خوب بهشمار میرود که خوشبختانه دولت در طول ماههای گذشته، توجه خوبی به این مسئله داشته است. در صورت کاهش هزینه تمامشده ساخت مسکن، قدرت خرید مردم نیز بالا میرود و بسیاری از چالشهای موجود به این نحو برطرف خواهد شد.من رکود کنونی بازار مسکن، کاهش قدرت خرید مردم و میزان تقاضا را پیشبینی کرده بودم، اما متاسفانه گوش شنوایی در آن زمان وجود نداشت. درحالحاضر ۴۵۰ هزار واحد مسکونی در منطقه یک تهران ساخته شده که برای مدتزمان ۱۰ سال خالی از سکنه است. قدرت خرید بهحدی پایین آمده است که مردم دیگر توان تهیه چنین خانههایی را ندارند.برای دستیابی به یک شرایط عادی و باثبات در حوزه مسکن، باید واقعیتهای اقتصادی کشور را درک کرد. واقعیت امر این است که بدون ساماندهی شرایط اقتصادی و معیشتی مردم، نمیتوان بهبود بازار مسکن را متصور شد. پیش از هر اقدامی باید شاخصهای اقتصادی را در نظر گرفت و تورم را بهمیزان قابلتوجهی کاهش داد. وامهای بانکی، مالیاتها، طرحهای رویزمینمانده مربوط به مسکن، واسطههای ملکی و هزینه تمامشده ساخت مسکن مسائلی هستند که باید موردتوجه ویژه قرار گیرند و با برنامهریزی دقیق برای رفع چالشهای موجود، قدم برداشته شود.