نمایشگاه، عرصهای برای شناخت دانشبنیانها
بیژن نصیری- فعال دانشبنیان در زمینه تجاریسازی
در شرایط تحریم، نقش نمایشگاهها بیش از هر زمان دیگری حایز اهمیت میشود. در این شرایط فعالان نمایشگاهی باید تمام ابزارهای مؤثر برای معرفی بهینه صنایع و محصولات ایرانی به دنیا را بکار یگرند تا در کنار توان فعالان صنعتی به تولیدصادراتمحور دست یابیم. فعالان دانشبنیان هم میتوانند در خلال برگزاری این رویدادها با اکوسیستم و حوزه فعالیتشان آشنا شوند و پی به نیازهای بازار ببرند. بههمیندلیل برگزاری نمایشگاه میتواند عرصهای برای دستاوردهای جدید آن دسته از دانشبنیانهایی باشد که هنوز بازاری برای تولیدات جدید خود نیافتهاند.از سوی دیگر، توجه بخش بینالملل به دستاوردهای دانشبنیان نیازمند ایجاد زیرساختهای از جمله شفافسازی مسیر آینده و ثبات اقتصادی و سیاسی است. این درحالی است که به دلیل محدودیتهای ناشی از تحریم ، همکاری با شرکتهای ایرانی برای شرکتهای خارجی دارای تبعاتی است، بههمیندلیل بیشتر خارجیها معمولا در جریان برگزاری نمایشگاهها تمایلی برای همکاری نشان نمیدهند. این امر به فضای سیاسی و روابط بینالملل برمیگردد، به همین سبب است که تجارت دانشبنیانها بیشتر محدود به کشورهای همسایه است، اما یکسری ارتباطات هم میتوان با کشورهای اروپایی گرفت که به روابط اتاق بازرگانی ما در کشورهای موردنظر بستگی دارد. در واقع، اگر رایزنها و دیپلماتهای ایرانی در هر کشوری عملکرد استانداردی داشته باشند، روابط تجاری موفقتر و سودبخشتری هم خواهیم داشت.
از دیگر دلایل عدم دستیابی به اهداف نمایشگاهی در حد انتظار، شاید به تعدد نمایشگاهها و عدمتجاریسازی محصولات دانشبنیان نیز برگردد. شواهد حاکی از آن است که تعداد زیاد نمایشگاهها کیفیت حضور دانشبنیانها در رویدادها را تا حدی کم کرده است. از سوی دیگر حضور شرکتهای تخصصی در رویدادها از اهمیت ویژهای برخوردار است.اینکه در یک نمایشگاه تخصصی، شرکتهای غیرتخصصی حضور پیدا کنند، امری دوسر باخت است. در واقع، هم برای شرکت غیرتخصصی باخت محسوب میشود و هم برای بازدیدکننده، بهطورقطع دستاورد نمایشگاه آن چیزی که باید باشد، نیست. این درحالی است که اگر بتوان با حضور صنایع مرتبط در هر حوزهای، باعت جلب نظر مخاطب و افزایش تعداد بازدیدکنندگان شد، میتوان به تحقق دستاوردهای مثبت نمایشگاه امیدوار بود. بسیاری از فعالان دانشبنیان نیز معتقدند باید به سمتی حرکت کنیم که شاهد رشد فناوری در صنایع دانشبنیان و همچنین اشتغال و آیندهسازی برای دانشجویان باشیم؛ در این زمینه برگزاری و حضور نمایشگاههای بینالمللی و فناورانه نقش بسزایی ایفا میکنند.بر اساس بررسیهای صورت گرفته، برگزاری نمایشگاهها در سال حداقل ۳۰۰ میلیارد دلار عاید اقتصاد جهانی میکند. نمایشگاه، مرکزی برای تبادل اطلاعات و دست یافتن به پدیدههای نوین علم، صنعت و انتقال فناوری است.
برگزاری نمایشگاه، باعث ایجاد رقابتهای سالم داخلی و بینالمللی میشود. همچنین برگزاری نمایشگاه، توسعهدهنده گردشگری و اشتغال ملی است. برپایی نمایشگاهها بهویژه در سطوح منطقهای و بینالمللی از جنبههای مختلف موجب پویایی اقتصاد بومی شده که از جمله آن کمک به توسعه و رونق صنعت گردشگری و نیز حفظ و ارتقای سطح اشتغال ملی است. برگزاری نمایشگاهها یکی از ابزارهای مهم در شناسایی نیاز مشتریان و همچنین معرفی توانمندیهای واحدهای تولیدی و خدماتی به بازارهای مختلف است. گسترش روزافزون اهمیت نمایشگاهها در توسعه و رونق اقتصادی، لزوم توجه بیش از پیش به بخش نمایشگاهی و رونق بخشیدن به صنعت نمایشگاهی در هر کشوری را به خوبی آشکار میکند. با این همه باید مراقب بود که فقط مبتلا به کمیت برگزاری نمایشگاهها در داخل و خارج از کشور نشویم، بلکه به کیفیت برگزاری رویدادها به همان اندازه باید دقت شود. منظور از کیفیت برگزاری یک رویداد، به برگزاری کارگاهها و آموزش جانبی، اعزام و پذیرش هیاتهای تجاری مرتبط، برگزاری همایشها و نشستهای تخصصی باز میگردد. همچنین برگزاری مراسم اعطای جوایز به فعالان حوزه ترویج، برگزارکنندگان رویدادها و سایر فعالیتهای فرهنگی و اجرایی مرتبط با موضوع نمایشگاه که در حاشیه هر نمایشگاهی برگزار میشود را نیز میتوان از فعالیتهای موثر بر افزایش کیفیت نمایشگاه قلمداد کرد.