فرسایش خاک یک پدیده طبیعی است که به دلیل از بین بردن لایه‌های خاک سطحی رخ می‌دهد، اما فعالیت‌های انسانی باعث تسریع این فرآیند شده است. به طور عمومی، فرسایش خاک به دلیل حذف پوشش گیاهی یا اقداماتی که منجر به خشک شدن زمین شده، ایجاد می‌شود. فعالیت‌هایی مانند کشاورزی، استخراج معدن، ساخت‌وساز و فعالیت‌های تفریحی از جمله عواملی هستند که به فرسایش خاک منجر می‌شوند. فرسایش خاک باعث کاهش باروری خاک شده و می‌تواند تاثیر منفی بر عملکرد محصولات داشته باشد. همچنین، آبی که از خاک فرسوده جاری می‌شود، می‌تواند رسوبات سنگینی ایجاد کند که باعث مسدود شدن جریان آب در رودخانه‌ها و جوی‌ها شده و در نهایت باعث سیلاب شود. هنگامی که فرسایش خاک رخ می‌دهد، احتمال وقوع دوباره آن افزایش می‌یابد. این کتاب منبعی مهم برای معرفی فرسایش خاک و ابزارهای تخمین و ارزیابی این پدیده است. از سوی دیگر، سیلاب‌ها یکی از اصلی‌ترین دلایل فرسایش خاک است.

مهم‌ترین شیوه در مهار خسارت‌های ناشی از وقوع سیلاب‌ها و کاهش ضریب سرعت هرزآب در کشور، بازگرداندن پوشش گیاهی تبیین سرزمین است. نمی‌توان با عملیات سازمانی نظیر آبخیزداری و سدسازی، اطمینان حاصل کرد که از وقوع خطرات احتمالی سیلاب جلوگیری شود و مخاطره‌هایی که کشور را تهدید می‌کند، کاهش یابد.

در واقع با بکارگیری عملیات سازمانی، فشار دام بر مراتع چند برابر حد مجاز شده و جاده‌های غیراصولی ساخته می‌شود و در نتیجه با تغییر کاربری، اراضی جنگلی از بین می‌رود و اقداماتی نظیر سازماندهی آبخیزداری در پایین‌دست و سد‌سازی نمی‌تواند به حل این مشکل کمک کند.برای حل بحران فرسایش خاک و تشدید هرزآب‌ها باید تاب‌آوری را در مراتع و جنگل‌ها افزایش پیدا کند. امروزه، حوزه‌های آبخیز به‌شدت تحت ‌تاثیر تنش‌های طبیعی و انسانی قرار گرفته‌ است و توانایی آنها برای بازیابی و سازگاری با شرایط تغییر یافته به تاب‌آوری حوزه‌ها بستگی دارد. اصولا تاب‌آوری جنگل به مفهوم ظرفیت یک جنگل در جذب و تحمل فشارها، خطرات و تخریب‌های بیرونی و سازماندهی و بازسازی خویش هست.

همچنین نباید در حریم و مسیر رودخانه‌ها و آبراهه‌ها اجازه ساخت‌وساز داده شود. بایستی در مناطق حساس سیستم‌های هشدار سیل نصب شود و همچنین در هر استان با تهیه نقشه خطر سیل در زمان هشدار سیل از تجمع مردم در مناطق خطر با اعلام هشدارهای لازم جلوگیری شود.درحال‌حاضر تفکر قالب به موضوع ساخت‌وساز تمرکز دارد و سعی بر این است که با ساخت سد‌های مخزنی کوچک و زاویه بندی آبراهه‌ها به روش سیمان اندود، مشکلات حل شود؛ اما در واقعیت باید با اقدامات جایگزین مشکل معیشت دامداران حل و از این افراد خواسته شود تا تعداد دام‌های خود را با توجه به ظرفیت موجود افزایش دهند. از این رو برای حل مشکلات بیشتر از فعالیت‌های سخت افزاری به اقدامات نرم افزاری نیاز است که باید به آنها توجه شود.حل مشکلات نیاز مبرم به هنر مدیریت دارد. ضرورت است با برنامه‌ریزی و استفاده از نیروی کار متخصص موانع پیش رو برداشته شود تا هر چه سریع‌تر در جهت حفظ خاک، اراضی جنگلی و منابع طبیعی گام‌های موثری برداشته شود. در غیر این صورت اگر حتی منابع مالی کافی برای حل این مشکلات تامین شود، باز هم کاری از پیش نمی‌رود و سرمایه‌های کشور از بین می‌رود.کشور باید در جهت تعادل بخشی به آب‌های زیر زمینی قدم بردارد. در وضعیتی که ۱۶۰ میلیارد مکعب بیشتر از ظرفیت سفره‌های زیرزمینی آب برداشت شده است.

برای جلوگیری از این اقدامات باید چاه‌های غیرقانونی به وسیله انواع اهرم‌ها مانند گشت بازرسی، تشویق یا آگهی‌ها، شناسایی شوند و با شناسایی چاه‌ها و تشکیل پرونده، طبق قانون با افرادی که چاه‌ها را حفر یا از آنها بهره‌برداری غیر مجاز می‌کنند، برخورد شود. همچنین برای چاه‌های مجاز کنتور تعبیه شود.با اینهمه تاکنون حدودا در ۲۵ درصد از حوزه‌های آبخیز کشور عملیات‌ آبخیزداری انجام شده و بر روی ۷۵ درصد هیچ عملیاتی صورت نگرفته است. مطالعات ۱۸ میلیون هکتار دیگر از حوزه‌های آبخیز کشور آماده اجرا است که اجرای این سطح از عملیات حدود ۴۰هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.بنابراین برای جلوگیری از فرسایش بیشتر خاک باید مدیریت و حساسیت بیشتری در این حوزه اعمال کرد.