آرامش بازار خودرو با افزایش عرضه

به‌نظر می‌رسد در ریزش ادامه‌دار قیمت‌ها در بازار خودرو، جدا از انتظارات تورمی و خوش‌بینی که به‌واسطه خبرهای مثبت از مذاکرات و انتظارات مثبت جامعه ایجاد شده، سه عامل تاثیرگذار است؛ نخستین موردی که افت نرخ خودروها در بازار را رقم زد، موضوع ساماندهی بازار خودرو ازسوی وزارت صمت بود. اینکه این اتفاق برای بازار خودرو ما خوب است یا بد، جای بحث دارد، اما اینکه با راه‌اندازی سامانه یکپارچه عرضه خودرو، روش قرعه‌کشی حذف شد و به‌نوعی نظر مصرف‌کننده را جلب کرد تا برای خرید خودرو موردنیاز در این سامانه ثبت‌نام کند، بر وضعیت بازار خودرو بسیار تاثیرگذار بود. البته کارشناسان نقدهایی هم بر روند اجرای سامانه یکپارچه فروش خودرو و شرایط آن دارند و معتقدند این روش‌ها منجر به ایجاد صف‌های طولانی برای دریافت کالاهای ضروری می‌شود و به ناهنجاری‌های اقتصادی دامن می‌زند. باوجود تمام این انتقادات، این روش یکی از اقدامات مهمی بود که بر بازار خودرو تاثیر گذاشت و قیمت‌ها را در این بازار کاهشی کرد.

عامل دوم تاثیرگذار بر بازار خودرو و ریزشی شدن قیمت‌ها، تصویب قانون مالیات بر عایدی سرمایه است. براساس این مصوبه، خریدوفروش خودرو در شرایطی که ذیل این قانون آمده، مشمول مالیات می‌شود. این نوع مالیات بیشتر از اینکه برای دولت درآمدزایی داشته باشد، یک نوع مالیات بازدارنده است تا واسطه‌گری و دلالی از بازار خودرو حذف شود.

این مالیات سنگین، جذابیت خریدوفروش خودرو را برای دلالان از بین می‌برد و کمکی است در راستای به تعادل رسیدن بازار خودرو. سومین و اصلی‌ترین عامل ریزش قیمت‌ها را کاهش نرخ ارز است. نرخ ارز یک رابطه مستقیم با اقتصاد دارد و کاهش نرخ ارز نشان‌دهنده افزایش ارزش پول ملی است؛ به‌عبارتی با کاهش نرخ ارز، پایه پولی قدرتمندتر می‌شود.

طبق نظر میدل فریدمن، وقتی رشد پایه پولی متناسب با رشد تولید ناخالص داخلی است، به‌طبع وجه رایج کشور در برابر سایر ارزها، قدرتمندتر و تورم کاهشی خواهد شد. این کاهش هم به‌نوعی شاید متاثر از خوش‌بینی آحاد جامعه به رفع تحریم‌ها، برقراری روابط بین‌المللی، امکان واردات و همچنین صادرات نفت و میعانات نفتی و به‌طبع افزایش درآمدهای ارزی باشد.

خوش‌بینی که در جامعه متاثر از خبرهای مثبت شکل گرفته، بدون شک بر وضعیت کنونی بازار خودرو و روند ریزشی قیمت‌ها در این بازار تاثیرگذار بوده است. وی ادامه داد: سه عامل یادشده در کنار هم بر رفتار مصرف‌کننده تاثیر گذاشته و نتیجه آن را در کاهش موقت نرخ خودروها شاهد بوده‌ایم.

درباره موقتی یا ادامه‌دار بودن این وضعیت باید به جنبه‌های متعددی توجه کنیم. یکی از این موارد عرضه خودرو است. آیا در این مدت عرضه افزایش داشته است؟ آیا تولید مشترک خودرو داشته‌ایم تا عرضه بیشتر شود؟ خیر؛ این موارد اتفاق نیفتاده و صرفا صحبت از واردات، به‌ویژه خودروهای دست دوم است. تاثیر واردات خودروهای دست دوم بر بازار خودرو هم موقتی خواهد بود. این راهکار کوتاه‌مدت و ابزاری در اختیار دولت است که برای بازگرداندن تعادل موقتی به بازار خودرو از آن استفاده می‌کند.

همان‌طور که بارها تاکید شد، مهم‌ترین اقدامی که می‌تواند تعادل و ثبات را به‌معنای واقعی به بازار خودرو بازگرداند، افزایش تولید خودرو، چه تولید داخل و چه مونتاژی است. بر همین اساس هم در یکی، دو روز گذشته حتی شاهد افزایش قیمت‌ها هم بوده‌ایم. افت نرخ خودرو در شرایطی که خبرهای مثبتی به گوش می‌رسد و آحاد جامعه خوش‌بین به رفع تحریم‌ها و امیدوارند شاهد واقعی شدن قیمت‌ها باشند، شروع شد، اما واقعیت این است که این ریزش‌ها متاثر از خبر رسانه‌هاست. تاثیر قیمت‌گذاری دستوری و واردات موقتی است و تا زمانی که سیاست‌گذاری‌ها به سمت حمایت واقعی از تولید برنگردد، شاهد اتفاق مثبت و قابل‌توجهی در بازار خودرو کشور نخواهیم بود. در شرایط کنونی کاهش قیمت‌ها رویه موقت است و تاثیر دائمی هم نخواهد داشت و در بلندمدت باز هم بازار خودرو چالش‌های خود را خواهد داشت.

البته من مخالف واردات خودروهای دست دوم مخالف هستم، چراکه توان و ظرفیت داخلی برای تولید وجود دارد و با حمایت واقعی از صنعت خودرو می‌توان کمک بزرگی به آن کرد.

واردات هم یک راهکار موقت است؛ چه‌بسا کمک‌کننده نباشد و آسیب‌هایی هم بر پیکره صنعت کشور وارد کند. پس تاکید می‌کنم تنها افزایش تولید و عرضه است که بازار را به آرامش می‌رساند. باید از صنعت خودرو کشور حمایت شود تا بتواند افزایش تیراژ داشته باشد و توسعه یابد.

البته ۴۰ تا ۵۰ سال است همیشه از این صحبت می‌شود که از صنعت خودرو حمایت می‌شود، اما کسی از این حمایت‌ها نام نمی‌برد. به‌راستی کجا از صنعت کشور حمایت شده و چه خروجی داشته است؟ آیا در دور زدن یا رفع تحریم‌ها به صنعت خودرو کمک شده که به دانش روز دست یابد یا قرارداد بین‌المللی منعقد کند؟ آیا در نوسانات نرخ ارز به این صنعت کمک شده تا مواد اولیه را با نرخ مناسب وارد کند؟ آیا در تامین نقدینگی به آنها کمک شده است؟ به‌راستی کجا به‌معنای واقعی از صنعت خودرو حمایت شده است؟