به دلیل قرارگیری در شاهراه منطقه، ایران دارای ظرفیت مهم ترانزیتی است. از سده‌های پیش تاکنون بسیاری از خطوط حمل‌ونقل و مسیرهای تجاری، از ایران رد می‌شد. شکل‌گیری مسیری موسوم به جاده ابریشم در زمان‌های گذشته‌، گویای نقش مهم جغرافیایی ایران و نقش آن در تجارت جهانی است. نه‌تنها مسیر شرق به غرب، بلکه شمال به جنوب نیز از نظر مسائل مختلفی ارزشمند بوده و همکاری هند و روسیه برای تشکیل و تکمیل کریدور شمال-جنوب ایران، در راستای بهره‌مندی از این مسیر است. با وجود اهمیت و ظرفیت بالای مسیرهای تجاری ایران، هنوز آن‌طور که باید و شاید نمی‌توان از این مسیرها و بسترهای حمل‌ونقلی به طور گسترده استفاده کرد و بهره گرفت. وجود مسیر، به تنهایی برای توسعه فعالیت‌های ترانزیتی و ترابری کافی نبوده و باید لوازم مربوط به آن نیز مهیا شوند. یکی از چالش‌های جدی که سال‌هاست بخش حمل‌ونقل تجاری در ایران را به عقب رانده، ضعف‌های لجستیکی و تجهیزاتی است. هنوز جاده‌ها، مسیرهای تردد و گلوگاه‌های تجاری به طور مناسبی گسترش نیافته و تجهیز نشده‌اند. علاوه بر آن ناوگان حمل‌ونقل و بخش‌های مختلف ترانزیت، همواره نیازمند نوسازی و بهره‌گیری از تجهیزات به‌روز است. فعالان تجاری گلایه‌های جدی در این‌باره دارند اما همچنان تغییری در وضعیت بخش حمل‌ونقل رخ نداده است. کمبودها و ضعف‌های ساختاری اینچنینی باعث شده با وجود ارزشمندی کریدورهای شمال- جنوب و شرق به غرب، فعالیت‌ها در این مسیرها توسعه نیابند. وجود کریدورهای بین‌المللی برای هر کشوری حائز اهمیت است؛ چراکه می‌تواند روابط تجاری میان کشورهای منطقه را توسعه و رونق بخشد. اما تا به امروز کریدورهای ایران به بهره‌وری مناسب و مطلوبی نرسیده‌اند. حتی در برخی مواقع مشکلات دیپلماتیکی باعث شده تا جلوی استفاده‌های حداقلی از این مسیرها گرفته شود. مشکلات مختلف لجستیکی، زیرساختی و حتی قانونی برای تردد کامیون‌ها در تمامی مرزهای کشور همواره وجود دارد اما در برخی موارد این مشکلات رسانه‌ای می‌شود. بسیاری از مشکلات حمل‌ونقل و فعالیت‌های ترانزیتی کشور بازتاب رسانه‌ای ندارد اما به معنای نبود آن نیست. به بیان دیگر هرچند وقت یکبار، اخباری مبنی بر وجود چالش برای فعالیت‌های ترانزیتی در ایران و ورود و خروج کامیون‌های باری به گوش می‌رسد. اما این به آن معنا نیست که چالش‌های موجود، محدود و مقطعی بوده و پس از مدتی رفع می‌شوند. مشکلات مربوط به تردد کامیون‌ها در مرزهای مختلف کشور، هنوز به طور کامل برطرف نشده و در دوره‌های زمانی مختلف، شاهد تشدید برخی از این مشکلات هستیم. از این رو زمانی‌که از توسعه کریدورها و فعالیت‌های ترانزیتی صحبت می‌کنیم، باید تمامی چالش‌های موجود را در نظر گرفته و برای آن راهکاری جدی داشته باشیم. از سال‌های گذشته بحث ورود سرمایه‌گذار خارجی برای توسعه کریدورهای تجاری ایران و همچنین تقویت زیرساخت‌های حمل‌ونقلی مطرح بود. هر‌از چندگاهی نیز اخباری مبنی بر ورود شرکت‌های خارجی به این منظور اعلام می‌شد اما هیچ یک از این اقدامات منجر به نتایج چشمگیری نشدند. از نمونه‌های بارز این موضوع می‌توان به بلاتکلیفی بندر چابهار با وجود سرمایه‌گذار هندی اشاره کرد. حتی مسیرهای تجاری غربی و شرقی نیز همچنان با معضلاتی مانند ترافیک‌های مرزی و نبود مسیر مناسب برای تردد مواجهند. به عنوان مثال مرز بازرگان هر چند وقت یکبار درگیر ترافیک‌های سنگین شده و کامیون‌ها در صف‌های طولانی معطل می‌مانند. فعالان تجاری بارها پیشنهاداتی برای رفع این مشکل مطرح کرده‌اند اما دولت به هیچ یک از این راهکارها توجهی نکرده است. به عنوان مثال در محدوده مرز بازرگان، مسیری جایگزین وجود دارد که از مسیر فعلی پهن‌تر بوده و در صورت تجهیز و تکمیل این مسیر می‌توان از آن به عنوان جایگزین مرز بازرگان استفاده کرد. بخش زیادی از مسیرهای مرزی ترانزیتی ایران به دلیل باریک بودن، به راحتی بسته می‌شوند و دولت باید به فکر راه‌های بهتر باشد. اما درحال‌حاضر هیچ نهادی به این مشکل توجهی ندارد. به طور کلی، ورود سرمایه‌های خارجی به منظور بهبود بسترهای ترانزیتی ایران، امری مناسب و رایج در تمامی کشورهای دنیاست اما به شرط آنکه از این سرمایه‌ها، استفاده صحیح شده و مانند سال‌های قبل، شاهد زمانبر شدن و شکل‌گیری مشکلات پیچیده در پروژه‌های عمرانی داخلی نباشیم.