این شرکت، با هدف تولید شمش فولاد با استفاده از فناوری کوره قوس الکتریکی، بیش از ۳۰ سال پیش راه‌اندازی شد و از آن زمان تاکنون تلاش کرده مسیر رشد و بالندگی خود را در تمام ابعاد و به‌صورت متوازن دنبال کند. شرکت فولاد خوزستان، با برنامه‌ریزی و ارتقای تولیدات، درحال‌حاضر به‌عنوان دومین تولیدکننده فولاد کشور شناخته می‌شود و برنامه‌های توسعه‌ای بسیاری را باتوجه به سند چشم‌انداز صنعت فولاد کشور تدوین کرده است. این شرکت، با افزایش تولید محصولات نهایی و میانی، تقویت و بهینه‌سازی فرآیندهای پشتیبانی مانند حمل‌ونقل و انرژی، ایجاد زمینه برای رشد و توسعه منابع انسانی به‌عنوان موتور محرک تولید و همچنین بروزرسانی فناوری و افزایش بهره‌وری، در مسیر رشد و توسعه حرکت کرده است. این مجموعه، با احداث واحدهای دوگانه زمزم، تکمیل پروژه فولاد شادگان، در دست احداث داشتن پروژه زمزم ۳ و از رده خارج کردن فناوری‌های قدیمی، توانسته گام‌های بلندی در راستای ایجاد توازن در زنجیره ارزش فولاد بردارد و از تامین شارژ فلزی مورد نیاز خود اطمینان یابد؛ به‌طوری که پس از راه‌اندازی کامل واحد زمزم ۳ شرکت فولاد خوزستان، نه‌تنها از تامین آهن اسفنجی مورد نیاز خود در ناحیه اهواز مطمئن می‌شود، بلکه مازاد آن به فولادسازی طرح توسعه شادگان یا فروش به سایر شرکت‌ها تخصیص داده خواهد شد.

براساس استراتژی توسعه‌ای، این شرکت با تملک واحد تولید کنسانتره و گندله «شرکت توسعه فراگیر سناباد»، علاوه بر اینکه بخشی از سنگ‌آهن خود را تامین می‌کند، گندله لازم برای حلقه بعدی زنجیره یعنی تولید آهن اسفنجی در سطح هلدینگ فولاد خوزستان را نیز فراهم می‌سازد.

از این طریق، شرکت فولاد خوزستان یک قدم به استراتژی محوری خود یعنی تکمیل زنجیره ارزش نزدیک‌تر شده است. همچنین این شرکت برای حضور در صنعت پایین‌دست، یعنی نورد شمش فولاد، براساس نقشه راه عمل می‌کند و به‌دنبال تملک واحدهای نوردی به‌خصوص در منطقه جغرافیایی خود است. شرکت فولاد خوزستان، به‌منظور توسعه سبد محصولاتش، علاوه بر موارد گفته‌شده، قدم‌های بلندی برای تولید انواع مختلف محصولات فولادی برداشته است. شرکت فولاد خوزستان نیز مانند بیشتر شرکت‌های تولیدی از دو طریق به توسعه خود مبادرت می‌ورزد: اول، احداث پروژه‌های توسعه برای رشد جهشی در کمیت و کیفیت تولید و دوم، افزایش بهره‌وری از طریق بهبود مستمر در فرآیندهای موجود در شرکت. رشدی که در سالیان عمر موفقیت‌آمیز فولاد خوزستان مشاهده می‌شود غالبا از همین دو مسیر به‌دست آمده و این شرکت ثبات و استمرار در تولید را مرهون پایبندی به اصول علمی و تجربی و اتکا به نیروی انسانی مجرب و تلاشگر خود می‌داند.

عوامل محیطی در فضای اقتصادی کشور و در سطح صنعت فولاد در برخی مواقع تهدیدی برای پایداری تولید فولاد خوزستان به‌شمار می‌روند؛ عواملی مانند تحریم که طی سال‌های گذشته با هدف زمین زدن جمهوری اسلامی ایران اعمال شد و نتیجه آن تشدید کمبود تجهیزات، مواد اولیه و قطعات بود. علاوه بر این، کمبود انرژی و اعمال محدودیت‌های مصرف برق و گاز از سوی نهادهای تامین‌کننده باعث کاهش یا از دست رفتن مقدار قابل‌توجه تولید شده و ضرر و زیان شرکت را به‌دنبال داشته است.

همچنین محدودیت‌های فروش و کاهش تقاضا در بازار که به‌دلیل رکود اقتصادی در سطح اقتصاد بین‌المللی و منطقه‌ای اتفاق افتاده و دست ‌آخر انتشار ویروس کرونا و پیامدهای آن، از جمله کاهش بهره‌وری نیروی انسانی، قرنطینه اجباری پرسنل، محروم شدن از خدمات افراد به‌خصوص پرسنلی که به‌طور مستقیم با تولید درگیر بوده‌اند و نیز کاهش زمان کاری پرسنل به‌دلیل دستورالعمل‌های اعلامی ازسوی نهادهای نظارتی، چالش‌هایی را برای این شرکت ایجاد کرده است. باتوجه به چشم‌انداز صنعت فولاد، فولاد خوزستان، به‌عنوان دومین تولیدکننده فولاد کشور، برنامه‌های توسعه‌ای خود را براساس استراتژی و نقشه راهی که برای خود ترسیم کرده و با هدف حفظ و ارتقای جایگاه خود دنبال می‌کند. در این راه، اسناد بالادستی، از جمله سند چشم‌انداز صنعت فولاد کشور، یکی از خطوط راهنمایی است که برای نیل به اهداف بلندمدت مد نظر قرار می‌گیرد.

به‌طور کلی، محورهای این اهداف بلندمدت تنوع‌بخشی به سبد محصولات و تکمیل و تعادل‌بخشی به ظرفیت‌ها در طول زنجیره ارزش است؛ بنابراین شرکت فولاد خوزستان سیاست تکمیل این زنجیره از معدن سنگ‌آهن تا تولید محصولات نوردی را دنبال می‌کند و بر همین اساس، همان‌گونه که پیش از این گفته شد، این شرکت مبادرت به خرید واحد تولید کنسانتره سنگ‌آهن و گندله شرکت توسعه سناباد کرده و از طرف دیگر، برای تکمیل حلقه پایین‌دست خود نیز در نظر دارد که برای تملک یا ساخت کارخانجات نوردی اقدام کند.

علاوه‌براین، برای افزایش تولید در ۳ منطقه اهواز، شادگان و سناباد با هدف افزایش تولید و تنوع‌بخشی به سبد محصولات و تکمیل زنجیره محصولات میانی و نهایی خود، پروژه‌های توسعه‌ای بسیاری از جمله تولید اسلب عریض و زمزم ۳ در اهواز، بریکت‌سازی و فولادسازی در شادگان و افزایش ظرفیت تولید کنسانتره و گندله در سناباد را دنبال می‌کند.تمام تلاش و کوشش فولاد خوزستان همگرا کردن ارکان شرکت برای دستیابی به اهداف بلندمدتی است که براساس نقشه راه و استراتژی‌های تدوین‌شده برای خود متصور و از پیش مشخص کرده است. البته یکی از مبانی تدوین این اهداف، برنامه‌های بلند‌مدت کشور در قالب برنامه چشم‌انداز تولید فولاد در افق سال ۱۴۰۴ است که در آن نقش پررنگی برای شرکت فولاد خوزستان در نظر گرفته شده است. از طرف دیگر، سایر مولفه‌های اقتصادی تاثیرگذار بر کسب‌وکار همه فعالان در صنعت فولاد نیز در تصمیم‌گیری برای ترسیم مسیر راه حال و آینده فولاد خوزستان تاثیر جدی خواهد داشت.

با این همه رویکرد اصلی پیش رو در فولاد خوزستان در حوزه تصمیم‌گیری کلان در آینده قطعا اتخاذ استراتژی توسعه‌ای در طول زنجیره تامین است؛ البته با اهداف مشخص اقتصادی، به‌طوری که علاوه بر ایفای نقش خود در راستای دستیابی به اهداف بلندمدت کشور در صنعت فولاد، سایر اهداف که همانا فعالیت اقتصادی و ادامه حیات با تامین سودآوری شرکت و ایجاد رضایت در همه ذی‌نفعانش است، دنبال شود.

محمود لندی-معاون بهره‌برداری فولاد خوزستان