چالش‌های خانه‌دار شدن!
سعید لطفی-دبیر اتحادیه مشاورین املاک تهران
طرح نهضت ملی مسکن و ساخت سالی یک میلیون مسکن در دوره ۴ ساله ریاست جمهوری، مهم ترین وعده انتخاباتی رئیسی بود. طرحی که نزدیک به ۲ سال از آن گذشته است و سردرگمی عجیبی در آن دیده می شود. با این حال، حتی یک واحد هم تحویل ثبت نام کنندگان داده نشده است و از طرفی، بانک هایی که اعلام آمادگی برای اعطای تسهیلات کرده بودند هم، پا پس کشیده اند. نوسان نرخ دلار و در راستای آن افزایش شدید نرخ مصالح ساختمانی سازندگان خصوصی و دولتی را برای ساخت مسکن متضرر می کند که باعث عقب نشینی آنها شده است.نداشتن زمین در دولت برای ساخت مسکن هم مزید بر علت این موضوع شده تا طرح نهضت ملی مسکن در همان حد کلمه و حرف باقی بماند. مرداد سال ۱۴۰۰ ، طرح نهضت ملی مسکن در مجلس تصویب شد و قرار بود این طرح به اجرا برسد و سالی یک میلیون مسکن ساخته، به مردم تحویل داده شود. همچنان پس از 2 سال، این طرح به طورکامل اجرایی نشده و تنها نزدیک به ۵۱۰ هزار واحد آن از ۱۰ تا ۷۰ درصد ساخته شده است، یعنی چیزی حدود ۲۱۰ تا ۲۲۰ هزار واحد در سال ساخته شده که با وعده داده شده فاصله زیادی دارد.به طورتقریبی، ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر واجد شرایط در این طرح ثبت نام کرده اند، اما تنها ۹۰۰ هزار نفر افتتاح حساب داشته و ۴۰ میلیون تومان سهم خود را پرداخت کرده اند. کف هزینه برای ساخت مسکن، متری ۱۰ میلیون تومان اعلام شده است و ساخت یک واحد ۶۰ متری، ۶۰۰ میلیون تومان هزینه برای خریدار در بر دارد. به طورمشخص، عدم افتتاح حساب نشان دهنده آن است که متقاضیان توان پرداخت این مبلغ را ندارند.
تعداد کمی از این واحدها، آماده تحویل هستند، اما با وعده ساخت سالی یک میلیون مسکن فاصله زیادی داریم. با روند پیش رو انتظار نمی رود دولت سیزدهم از پس ساخت ۴ میلیون مسکن تا سال ۱۴۰۴ برآید. در ۲ سال گذشته، باید ۲ میلیون مسکن تحویل داده می شد که تنها حدود ۵۱۰ هزار واحد این خانه ها استارت خورده و پیشرفت فیزیکی داشته است. ۳۵۰ تا ۴۵۰ میلیون تومان به صورت وام به خریداران مسکن در این طرح تسهیلات داده می شود، بسیاری از متقاضیان توان پرداخت ۴۰ میلیون تومان را هم ندارند. باید دید از پس بازپرداخت این وام برخواهند آمد یا خیر؟ این منابع باید توسط دولت تامین شود تا افراد با مشکل روبه رو نشوند.در آغاز این طرح، ۲۶ بانک و موسسه اعتباری برای پرداخت تسهیلات این طرح اعلام آمادگی کردند. در حال حاضر از این تعداد، تنها بانک مسکن کار خود را درست انجام داده است؛ در انتهای سال ۱۴۰۱ ، قرار بر همکاری ۵ بانک دیگر هم بود که هنوز آثاری از آن دیده نمی شود.خانه های نهضت ملی مسکن قرار بود به صورت ۱۸ تا ۲۴ ماهه تحویل داده شوند، زمانی که از تحویل موعد مقرر فاصله بگیریم، اعتماد مردم سلب می شود. فاصله زیادی تا انتهای دولت رئیسی نداریم که متاسفانه هنوز نصف قولی که داده شده، عملی نشده است. این طرح زیرساخت های موردنظر خود را می خواهد. قبل از وعده دادن باید بررسی می شد که آیا توان تولید مصالح و نهاده های ساختمانی برای ساخت یک میلیون مسکن را دولت دارد یا خیر که متاسفانه به این موضوع توجه نشد و تنها وعده ای انتخاباتی داده شد.
زمانی که مصالح ساختمانی گران می شود، مشخص است که در نرخ مسکن هم تاثیر می گذارد. دولت باید فکری کارشناسانه داشته باشد تا وعده ای را که می دهد، انجام دهد در غیر این صورت، تبعات بدی در جامعه خواهد داشت.در حال حاضر به فصل تابستان نزدیک می شویم و اگر عرضه و تقاضا برابر نشود، اتفاق خوبی برای اقشار کم درآمد جامعه نمی افتد و هم وطنان مان دچار چالش می شوند،زیرا تابستان فصل جابه جایی است و مستاجران زمانی که از پس اجاره در مناطقی که ساکن هستند، برنیایند، مجبور به تغییر محل سکونت به مناطق پایین تر و مهاجرت به اطراف شهر می شوند. امروز در مناطق حاشیه ای نیز کیفیت مسکن نسبتی با اجاره بها ندارد. دولت باید این مشکلات را ببیند و برای آن چاره اندیشی کند.دولت اگر بخواهد قیمت ها را کنترل و فشار را از مستاجران کمی کم کند، باید تولید انبوه مسکن را در اولویت خود قرار دهد که متاسفانه نمی توان انتظار زیادی در این حوزه از دولت داشت. نمی توانیم مسئله مسکن را موضوعی جدا از کل اقتصاد بدانیم. حل وفصل بحران مسکن به تنهایی امکان پذیر نیست. دولت باید سیستم اقتصادی کشور را به حالت طبیعی بازگرداند و به تبع آن، نرخ کالاها و خدمات از جمله نرخ مسکن اصلاح شود.
