راه سنگلاخ پیش‌پای معدن
نادعلی اسماعیلی-کارشناس و فعال معدن
سال ها است که مسئولان می گویند ما روی بخش معدن حساب کرده ایم و حقیقت هم این است که کشور را هم معدن می چرخاند. اگر معدن نداشتیم، خیلی از کارهای مان فلج شده بود. در تمام این سال ها که تحریم بوده ایم و از دنیای بیرون به ما فشار می آورند، معدن جور کشور را می کشد، اما از سوی مسئولان، معارضان محلی و... سنگ پیش پای بخش معدن می اندازند.کسی که در این بخش سرمایه گذاری می کند و بولدوزر، بیل و ماشین آلات سنگین را که در حال حاضر بسیار گران قیمت شده اند، در معادن دوردست به کار می گیرد و برای تعدادی از افراد اشتغال ایجاد می کند و باید به آنها دستمزد بدهد، به طورقطع باید ارزش و احترامی برای فعالیت وی قائل شد.الان بااین همه مشکلات و گرانی، بخش معدن نمی تواند پیشرفت چندانی داشته باشد. برای اینکه رشدی در انتظار بخش معدن باشد، دولت باید چشم خود را روی مشکلات این بخش نبندد و تسهیلاتی در نظر بگیرد و مقدماتی فراهم کند تا سرمایه گذاران تشویق شوند و پا در گود معدن بگذارند.بزرگ ترین چالش بخش معدن کم پولی است. در مرحله بعد، ماشین آلات فرسوده، مزاحمت های محلی، حقوق دولتی بالا و...همه موجب شده است که عمده معادن کوچک تعطیل شوند.بزرگان نام معدن را زیاد به زبان می آورند و در همین زمان حاضر هم، اقتصاد کشور با کمک پیش می رود، اما همه سرباره ها را هم به بخش معدن حواله می دهند.
اما معدن زمانی می تواند گرهی از کار کشور باز کند که از طرف دولت کمک دریافت کند، وام کم بهره در اختیارش قرار گیرد و اجازه داشته باشد، ماشین آلات موردنیاز خود را تامین کند، مواد اولیه لازم برای فرآیند استحصال را وارد کند، اجازه دهد موادی که مصرف داخلی ندارند، صادر شوند. اما همه این موانع در حال حاضر پیش روی معدن و موجب رکود این بخش شده اند.از طرف دیگر، باید ذهنیتی که نسبت به فعالان این بخش وجود دارد، تصحیح شود. کسی که در این بخش سرمایه گذاری می کند، سال ها انتظار می کشد و وقتی زمان برداشت نتیجه کار فرامی رسد، با اتهامات متعددی روبه رو می شود. معدنکار در بخش حاکمیتی کشور به عنوان تولیدکننده شناخته نمی شود،بلکه او را به عنوان چپاولگر می شناسند. باید این نکته را در نظر داشته باشیم که سرمایه گذار این بخش به راحتی می تواند سرمایه خود را از بخش معدن بیرون ببرد و در بخش های سودآورتری وارد کند و به نظر من، این یکی از بزرگ ترین مشکلات بخش معدن است.الان به اندازه کافی حقوق دولتی افزایش پیدا کرده است و اگر در سال آینده هم این روند ادامه داشته باشد، معادن کوچک بیشتری تعطیل می شوند.
این در حالی است که برای هر فرد شاغل در این مجموعه ها، هزینه های زیادی می شود و نیروی کار ماهر بخش معدن هستند، اما با این سیاست، کلیتی به نام معدن تعطیل می شود و بیکاری بیشتر خواهد شد. به نظر من که از دور دستی بر آتش دارم، در حال حاضر احساس می کنم بخش معدن آن قدر که باید، سرپا و شاداب نیست.نخستین دوره ریاست آقایان احمدی نژاد و روحانی، آمایش سرزمین یکی از مباحث مهمی بود که بی نتیجه ماند و الان هم به نظر من در حد حرف است. همه این حرف ها زمانی در بخش معدن به نتیجه مطلوب می رسد، که موانع پیش روی این بخش برداشته شود، مشکل تعارضات محلی حل و به معدنکار احترام گذاشته شود.
این بخش در حال حاضر هم خود را اثبات کرده و هرجا که رفته، موجب آبادانی آن منطقه شده است، اما در عوض در بسیاری از موارد، تعدادی از افراد مزاحمت ایجاد و کار را تعطیل و سرمایه گذار را وادار کرده اند که کار را رها کند و از منطقه برود.انتظار ما این است که دولت موانعی را که تا به امروز ایجاد کرده است، بیشتر نکند و اجازه دهد که معدنکاران به نوعی تکلیف خود را با آیین نامه ها و بخشنامه ها روشن کنند و راهی برای عبور از این چالش ها بیابند.
