صنعت هوایی ایران مانند سایر بخش ‌ ها، سال ‌ هاست تحت ‌ تاثیر تحریم ‌ ها قرار دارد. البته این شرایط برای صنعت هوایی ما هم تاثیرات مثبت داشته و هم منفی. از جمله تاثیرات منفی که اعمال تحریم ‌ ها بر صنعت هوایی ما گذاشته می ‌ توان به ایجاد مشکلاتی در تهیه، تامین و تعمیر، تعویض و نگهداری هواپیماها و خرید هواپیماهای نو اشاره کرد. واقعیت این است که تحریم ‌ ها، حرکت در این مسیر را برای کشور ما بسیار سخت کرده است. براساس تحریمی که ازسوی امریکا بر ما تحمیل شده، عرضه برخی از تجهیزات هوایی که در کشورهای دیگر مانند کشورهای اروپایی تولید شده باشد و همچنین هواپیماهای مدل بالا، ممنوعیت دارد. قاعدتا این ممنوعیت تاثیر منفی خود را بر وضعیت ناوگان هوایی ما می ‌ گذارد. ضمن اینکه مسیر خرید یا واردات قطعات و هواپیماها برای ما هموار نیست و هزینه ‌ های ما را در این بخش بالا می ‌ برد. در کنار تاثیرات منفی، تحریم ‌ ها آثار مثبتی هم بر صنعت هوایی ما دارد که نمی ‌ توان آنها را نادیده گرفت. از جمله آثار مثبت تحریم ‌ ها بر ناوگان هوایی ما این است که متخصصان صنعت هواپیمایی ما تلاش ‌ شان را بیشتر کردند تا بتوانند بسیاری از کارهایی که تا دیروز انجام آنها نیازمند مراوده با امریکا و اروپا بود را خودشان انجام دهند. در حال حاضر شاهدیم که بخش زیادی از تعمیرات اساسی و اورهال در ناوگان هوایی کشور توسط متخصصان داخلی انجام می ‌ شود، در حالی ‌ که در یکی، دو دهه قبل، به ‌ هیچ ‌ وجه این کار امکان ‌ پذیر نبود و بسیاری از هواپیماهای ما زمینگیر شده بودند. این تلاش تا جایی عمق پیدا کرده که به ‌ تازگی خبرهایی درباره شرکت ‌ های دانش ‌ بنیانی می ‌ شنویم که به ‌ طور خاص در زمینه تعمیر، نگهداری و اورهال هواپیما فعال هستند؛ یعنی متخصصان و جوانان ایرانی توانایی این را دارند که تعمیرات و نگهداری هواپیماها را در حد اورهال و تعمیرات اساسی در داخل انجام دهند و این کار را انجام داده ‌ اند. البته این بخش از تلاش ‌ ها در صنایع نظامی ما، خیلی زودتر به موفقیت و خودکفایی رسیده بود که اخیرا در بخش سیویل و غیرنظامی هم متخصصان داخلی موفق شده ‌ اند به درجه بالایی از توان اجرایی برسند. مسیری که تاکنون طی کرده ‌ ایم نشان می ‌ دهد در دوران تحریم در صنعت هوایی، نه ‌ تنها دستان ‌ مان را بالا نبرده و تسلیم نشده ‌ ایم، بلکه در کنار تلاشی که در بخش دیپلماسی انجام می ‌ شد، بخش تکنیکال و فنی هم تلاش ‌ های خود را مضاعف کرد و به موفقیت ‌ های خوبی هم رسیدیم. در حال حاضر، ناوگان هوایی کشور براساس آمار و داده ‌ های مربوط نسبت به سال ۱۳۹۵ ، روند رو به رشد و خوبی داشته است. تعداد ناوگان هوایی ما که ۵ سال پیش زمینگیر و به ‌ دلیل تحریم ‌ ها غیرقابل تعمیر بودند، به نسبت زیاد بود. در حال حاضر آمار و اعداد ارقام نشان می ‌ دهد تعداد هواپیماهای فعال ما روبه رشد است و تعداد هواپیماهای زمینگیر کاهش پیدا کرده که تا حدودی تاییدکننده تاثیر مثبت تحریم ‌ هاست و نشان می ‌ دهد در تحریم صنعت هواپیمایی دست ما بسته نیست و با تکیه بر توان داخلی می ‌ توانیم به شرایط ایده ‌ آل و در برخی بخش ‌ ها که ظرفیت دارد به خودکفایی برسیم و تا حدود زیادی از مانع تحریم ‌ ها، عبور کنیم. بخشی از مشکلات صنعت هوایی کشور مربوط به خرید یا تعمیر قطعات است که در این بخش نیز دست ‌ بسته نماندیم. در صنعت هوایی دنیا این ‌ گونه است که همه قطعات در یک کشور تولید نمی ‌ شود و قطعات مختلف در کشورهای گوناگون تولید و در بازارهای بین ‌ المللی می ‌ شود. هر کشوری ادعا کند به ‌ عنوان نمونه، تمام قطعات بوئینگ را خودش تولید می ‌ کند، ادعایی کذبی کرده است، چون اساسا صنعت هوایی یک صنعت خاص است و چنین ظرفیتی برای آن نمی ‌ توان متصور بود و ممکن نیست. با احتساب همین مسئله در ایران هم چه تحریم باشیم چه نباشیم، صنعت هوایی به ‌ دلیل های ‌ تک بودن و قطعاتی که تعدادشان خیلی زیاد است نمی ‌ تواند در تمام بخش ‌ ها فقط متکی به توان داخلی باشد و به ناچار مجبور به تامین بخشی از تجهیزات موردنیاز از بازارهای بین ‌ المللی است. در دنیا تصمیم ‌ گیری درباره تولید هر محصولی براساس شاخص ‌ هایی مانند منفعت و توجیه اقتصادی، فنی، قیمت و... است. در هر فعالیت اقتصادی، توجیه ‌ پذیری همیشه تعیین ‌ کننده است. تولید قطعات هواپیما نیز طبق این اصل در شرکت ‌ ها و کشورهای مختلف انجام می ‌ شود و شرکت ‌ های هوایی جهان با سفارش ‌‌ دهی قطعات و تجهیزات موردنیاز خود را تامین می ‌ کنند. در پایان تاکید می ‌ کنم باوجود مشکلات بسیار زیاد دوران تحریم، صنعت هوایی ایران موفقیت ‌ های خوبی به ‌ دست آورده است.