امروز زندگی بدون اینترنت ممکن نیست و این یک ادعای بزرگ نیست، چرا که باوجود توسعه و کاربرد اینترنت در دنیا این اتفاق نزدیک به واقعیت است. دنیا با پیشرفت فناوری و پدید آمدن اینترنت، دچار تغییرات زیادی شده است، آنچنان این تغییرات زیاد است که می ‌ توانیم دنیا را به قبل از به ‌ وجود آمدن اینترنت و بعد از آن تقسیم کنیم. تعداد بی ‌ شماری از اطلاعات در اینترنت بارگذاری می ‌ شود و به ‌ طورحتم شما هم از خدمات آنلاین برای اهداف مختلفی از جمله خرید کالا، مشاهده ویدئو، استفاده از شبکه ‌ های اجتماعی و همچنین خدمات پزشکی در حوزه سلامت استفاده کرده ‌ اید. حوزه سلامت الکترونیک در سال ‌ های گذشته سرمایه ‌ گذاری ‌ های زیادی را به خود جذب کرده است، به ‌ طوری که در سال ۲۰۲۱ ، بیش از ۷۶ استارت ‌ آپ سلامت یونیکورن شده ‌ اند، همچنین همه ما به ‌ احتمال زیاد با خدمات آنلاین پزشکی توسط وب ‌ سایت ‌ ها آشنایی داشته و از آن استفاده کرده ‌ ایم. حوزه پزشکی آنلاین در جهان سابقه بیشتری داشته و از سال ‌ های گذشته بین کاربران محبوب بوده است. در ایران نیز بعضی شرکت ‌ ها اقدام به راه ‌ اندازی سیستم آنلاین پزشکی از طریق سایت و اپلیکیشن کرده ‌ اند که نمونه ‌ های موفق ایرانی در این زمینه هستند، اما وضعیت حوزه سلامت الکترونیک در ایران چگونه است؟ این پرسشی بود که برای پاسخ به آن، در این گزارش سراغ فعالان عرصه ارائه خدمات پزشکی آنلاین رفتیم. صمت در این گزارش به بررسی نقش استارت ‌ آپ ‌ ها در توسعه خدمات آنلاین و چالش ‌ های موجود در این عرصه پرداخته است. سال ‌ ها طبابت در مناطق محروم باعث شد به ‌ خوبی جای خالی پزشکی آنلاین را درک کنم. همواره یک ‌ سری معضلاتی را در هنگام کار پزشکی می ‌ دیدم که متوجه شدم که نواقصی در نظام سلامت کشور ما وجود دارد که لازم است پزشکی آنلاین و ارائه خدمات درمانی از راه دور توسعه یابد. بسیاری از بیماران در مناطق دورافتاده توانایی دسترسی به پزشکان را ندارند، به ‌ همین دلیل می ‌ توان با فرهنگ ‌ سازی و ارائه این خدمات، سطح درمان یک منطقه را بالا برد. اینکه افراد در مناطق دورافتاده برای درمان بیماری ‌ های مزمن و... بتوانند به ‌ جای چندین ‌ بار مراجعه به پزشک تنها یک الی ۲ بار مراجعه کنند و در بقیه موارد، به ‌ صورت آنلاین به آن در ارتباط باشند، می ‌ تواند به سیستم نظام بهداشت و سلامت کشور ما کمک کند. به ‌ طورکلی این ۲ مقوله جدا از همدیگر نیستند. به ‌ اعتقاد من، ارائه خدمات پزشکی آنلاین و حضوری، ۲ عنصر تفکیک ‌ شده نیستند و می ‌ توانند در کنار همدیگر به ارتقای نظام سلامت کشور کمک کنند و به ‌ عبارتی مکمل همدیگر هستند. در ارائه خدمات ‌ پزشکی به ‌ صورت آنلاین نه ‌ تنها می ‌ توان خدمات شبانه ‌ روزی را به مردم در مناطق دورافتاده ارائه داد که در بسیاری از موارد، از حضور این مردم در مراکز درمانی کاسته می ‌ شود، بلکه کاهش هزینه ‌ ها را هم به ‌ دنبال دارد. یکی دیگر از بحث ‌ هایی که در پزشکی آنلاین می ‌ توان به ‌ خوبی آن را دنبال کرد، تغییر شیوه و سبک زندگی است. اینکه افراد بتوانند همیشه به مشاور و روان ‌ درمانگر دسترسی داشته باشند، می ‌ تواند به درمان اعتیاد و حتی درمان ‌ هایی چون چاقی یا بیماری ‌ های روانی بسیار کمک کند، همچنین اگر فردی نیاز به گروه ‌ درمانی یا مشاوره ‌ های طولانی ‌ مدت داشته باشد، می ‌ تواند از این روند بهره کافی را ببرد. ارائه زیرساخت ‌ ها برای توسعه شهروند الکترونیک، مهم ‌ ترین اقدام پیشرفت خدمات آنلاین پزشکی در کشور است. الزام وجود زیرساخت ‌ ها از سوی نهادهای بالادستی دولتی نظیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به ‌ شدت احساس می ‌ شود، در حقیقت با شکل ‌ گیری و رشد شهروند الکترونیک در کشور خدمات آنلاین پزشکی هم رشد پیدا خواهد کرد. به ‌ عبارت روشن ‌ تر، نیازمند قوانین بالادستی از سوی نهادهای دولتی هستیم، اینکه باید چارچوب ‌ های دقیقی در این زمینه طراحی شود و پزشکان بدانند که تا چه حد می ‌ توانند دارو تجویز کنند، از مواردی است که نیازمند شفاف ‌ سازیاست. گفتنی است، مهم ‌ ترین مولفه برای ماندگاری یک استارت ‌ آپ، نوآوری و بروزرسانی آن است. این امر در فناوری ‌ های سلامت ‌ پایه بیش از هر چیز خود را نشان می ‌ دهد. به ‌ اعتقاد من، باید رهبران استارت ‌ آپ ‌ ها توجه داشته باشند، آنچه با خود به بازار می ‌ آورند، هم جدید و هم به ‌ روز باشد، همچنین اگر استارت ‌ آپی می ‌ خواهد در حوزه سلامت به فعالیت بپردازد و در نهایت، فرآیند تجاری ‌ سازی موفقی را تجربه کند، باید سرعت عمل بالایی داشته باشد.