ضرورت هم‌افزایی در زنجیره تولید
فضل‌اله جمالو-کارشناس صنعت خودرو
در حالی که در سال های اخیر، تیراژ تولید خودرو به نیم و دوسوم رسید و بخشی از خودروهای ناقص هم در آمار تولید لحاظ می شد، صحبت از تولید سالانه ۳ میلیون خودرو در کشور است.
به طور قطع، ظرفیت تولید بیش از آمار موجود است.
افزایش ظرفیت مونتاژ خودرو خیلی سخت نیست؛ منوط به اینکه قطعات موردنیاز از داخل یا خارج تامین شود.
ضمن اینکه این اقدام به یکباره ممکن نیست؛ اینکه امروز تصمیم بگیریم و در ۳ یا ۴ ماه آینده محقق شود. بنابراین با داشتن ظرفیت مونتاژ در خودروسازی باید قطعه سازی هم مجهز و آماده این تیراژ باشد.
تحقق این هدف، برنامه ریزی طولانی می طلبد و نیازمند کار هماهنگ و شبانه روزی بین خودروسازان و تامین کنندگان قطعات است تا تیراژ ۳ میلیون خودرو در سال محقق شود. برای رسیدن به این تیراژ، مقدماتی نیاز است تا پیوستاری در زنجیره تولید ایجاد شود.
به هر حال، با نیروی کار فعلی نمی توان به زنجیره تامین ۵ برابری رسید. علاوه بر اینکه ماشین آلاتی باید اضافه یا تجهیزاتی که استفاده نمی شوند، اورهال شوند. در هر صورت باید طی فرآیندی علمی برنامه ها را دنبال کنیم.
در چند سال اخیر با پدیده جدید خودروهای ناقص روبه رو بوده ایم. عموما در پیگیری ها اعلام می شد قطعات الکتریکی و الکترونیکی خارجی تامین نمی شود. تحریم و افزایش مصرف چیپ ست ها، تامین را با مشکلاتی همراه کرده بود. آیا به منظور افزایش تیراژ تولید، برنامه ای برای تامین تمام قطعات داخلی و خارجی تدوین شده است؟ برای هر تغییر باید کار کارشناسی انجام شود.
آیا وزارت صنعت، معدن و تجارت برای رسیدن به تیراژ تولید ۳ میلیون خودرو، برنامه خاصی دارد یا پیش نیازهای آن را فراهم کرده است؟ بیشتر دلیل تجاری نشدن خودروها به سیاست های غیرتولیدی شرکت های خودروسازی برمی گشت تا در هماهنگی با بازار قیمت ها را افزایش دهند. از سوی دیگر، تامین کنندگان قطعات خارجی هم ظرفیت مشخصی دارند و برای سفارش کار بیشتر باید موضوع از قبل اعلام شود. نمی توان آسانسوری حرکت کرد و تنها با شیب ملایم می توان این آمادگی را در زنجیره تامین به وجود آورد.
حتی خودروساز هم برای مونتاژ بیشتر باید تجهیزات خود را وسیع و به روز کند و نیروی انسانی باید برمبنای برنامه جدید بسیج شوند.
اگر با ظرفیت فعلی بتوانیم ۳ میلیون خودرو تولید کنیم، یک معجزه در صنعت خودرو رخ داده است.
موانع افزایش تیراژ، مسائلی در داخل و خارج بوده و باید دید مونتاژکاران چقدر آمادگی تامین ماشین آلات و قطعات موردنیاز برای تحقق این هدف را دارند.
به نظر می رسد پیش از افزایش تیراژ تولید باید ساختار صنعت خودرو متحول شود تا رانت های موجود که تولید را به محلی برای بازی قیمتی خود بدل کرده اند، حذف شوند. وقتی روند تولید اصلاح شود، به طور خودکار بسیاری از تغییرات رخ می دهد؛ بنابراین برای رسیدن به عدد درنظر گرفته شده برای افق ۱۴۰۴ یعنی تولید ۲ میلیون خودرو برای بازار داخل و یک میلیون خودرو برای بازار جهانی نخست باید تحولاتی بنیادی در صنعت خودرو کشور رخ دهد.
رسیدن به تیراژ موردنظر پیش نیازهایی دارد که در صورت تامین این نیازها می توان امیدوار بود در لایه های بعدی صنعت خودرو پس از مدیریت درست به دستاوردهایی در حوزه تولید و صادرات و به اهداف تعیین شده دست پیدا کند. در این راستا هم افزایی زنجیره تولید و تامین نقش مهمی دارد.
