-

خطرات زباله‌سوزی برای محیط‌زیست

کامیار فکور خبرنگار

یکی از روش‌های معدوم‌سازی پسماند سوزاندن آن است، اما به‌ویژه در موارد غیربهداشتی و غیرعلمی با سوزاندن پسماند آسیب‌های زیادی از جمله آلودگی هوا ایجاد می‌شود. گرچه سوزاندن زباله در نیروگاه‌های زباله‌سوز تفاوت زیادی با آتش زدن پسماندها در محیط باز دارد، اما اگر این نیروگاه‌ها نیز فاقد فیلترهای لازم و استانداردهای محیط‌زیستی باشند (که در بسیاری از موارد همین‌طور است) باعث انتشار انواع آلودگی‌ها می‌شوند. دلیل آنکه افراد اقدام به سوزاندن زباله‌های خود می‌کنند متفاوت است. ممکن است استفاده از این روش به این خاطر باشد که سوزاندن روش آسان‌تری از حمل پسماند به مرکز دفع زباله محلی باشد. از طرفی ممکن است افراد بخواهند بار مالی هزینه خدمات منظم جمع‌آوری زباله را از دوش خود بردارند. همچنین ممکن است خدمات زباله شهرداری وجود نداشته باشد یا اینکه برای روستانشینان راهی جز سوزاندن باقی نماند. با سوزاندن پسماندها به‌ویژه پسماندهای پلیمری و پلاستیک‌ها، مقادیر زیانباری از دی‌اکسین‌ها در هوا منتشر می‌شود. دی‌اکسین‌ها از سمی‌ترین مواد برای ارگانیسم‌های بدن هستند. این گروه از مواد شیمیایی سرطانزا و مختل‌کننده عملکرد هورمونی بدن هستند. زمانی که دی‌اکسین‌ها بر محصولات زراعی و در آبراهه‌ها بنشینند راه خود را برای ورود به غذای انسان پیدا می‌کنند. از جمله پیامدهای ورود دی‌اکسین‌ها به بدن انسان سرطانزایی، ناهنجاری‌های کروموزومی، مشکلات پوستی، تنفسی و عصبی است، اما با سوزاندن زباله‌ها تنها دی‌اکسین‌ها نیستند که محیط‌زیست و بهداشت ما را به مخاطره می‌اندازند، بلکه دی‌اکسید گوگرد، دی‌اکسید کربن، دی‌اکسید ازت، دی‌اکسین فوران، ۲۷ نوع فلز سنگین، ۴۰۰ نوع ترکیبات آلی فرار بسیار خطرناک، خاکستر، دود و بو، کلرین و فلوئورین، سولفور، انواع هیدروکربن‌ها و استایرن نیز شرایط زیست را متزلزل می‌کنند. در برخی موارد و به‌طور ویژه در روستاها ممکن است افراد زباله‌های خود را در حیاط یا مجاوز خانه بسوزانند که این عمل آثار زیانباری بر سلامت افراد منطقه می‌گذارد. سوزاندن زباله می‌تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد، بیماری‌های تنفسی ماند آسم و آمفیزم را تشدید کند و باعث بروز حالت تهوع یا سردرد شود. آلایندگی‌های ناشی از سوختن زباله نیز به سیستم عصبی، کلیه، کبد، دستگاه تولید مثل و رشد آسیب جدی وارد می‌کند.‌ سوزاندن پلیمرهای پلی‌استایرن مثل فنجان‌های اسفنجی، سینی‌های گوشت، ظروف تخم‌مرغ، ظروف ماست و اغذیه گاز استایرن آزاد می‌کند. این گاز می‌تواند از طریق پوست و ریه جذب بدن فرد شود. بخار استایرن در سطوح بالا می‌تواند به چشم‌ها و غشاهای مخاطی آسیب وارد کند. قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض استایرن می‌تواند بر دستگاه عصبی مرکزی تاثیر بگذارد و سبب سردرد، خستگی، ضعف و افسردگی شود. مواد منتشر شده از سوزاندن پلاستیک‌ها نه‌تنها هوا را آلوده می‌کند، بلکه پس از مدتی روی زمین و آب‌ها می‌نشیند و به طریق دیگری آلودگی ایجاد می‌کند. تعدادی از این مواد آلوده‌کننده نظیر جیوه، بافینیل‌های پلی‌کلربناته‌شده ( PCBs )، دی‌اکسین‌ها و فوران‌ها برای مدتی طولانی در اکوسیستم باقی می‌ماند و در بافت‌های جانداران زنده تجمع می‌کند. این مواد ممکن است به بدن نخستین حلقه زنجیره غذایی راه پیدا کند و در آخر در بدن حیوانات شکارچی در رأس شبکه غذایی تراکم پیدا کند.

انسان نیز از این آسیب در امان نمی‌ماند و از طریق مصرف ماهی‌ها، گوشت و فرآورده‌های لبنی آلوده که در معرض این مواد قرار داشته‌اند دچار مشکلات سلامتی می‌شود. در ایران هر گونه سوزاندن پسماندها اعم از خانگی و... بر اساس قانون مدیریت پسماند و قانون هوای پاک ممنوع و غیرقانونی است و ادارات حفاظت محیط‌زیست استان براساس وظایف باید نظارت لازم را انجام دهند. اگر بعد از اخطاریه‌های صادر شده، پسماندسوزی ادامه یابد یا تکرار شود از طریق مراجع قضایی پیگیری حقوقی خواهد شد.

با این حال قوانین به خودی خود جادو نمی‌کنند. مادامی که مدیریت پسماند به‌صورت جامع و اصولی اجرایی نشود و زیرساخت‌های آن فراهم نباشد، آلودگی‌های پسماند در رگ‌های محیط‌زیست جاری خواهد بود.

دیدگاهتان را بنویسید

بخش‌های ستاره دار الزامی است
*
*

آخرین اخبار

پربازدیدترین