ایران با در اختیار داشتن منابع معدنی و انرژی از کشورهای غنی و ثروتمند جهان به‌شمار می‌رود. با توجه به ظرفیت‌های معدنی و ذخایر غنی سنگ‌آهن، امکانی برای توسعه صنعت فولاد در ایران فراهم شده است. بر همین اساس در طول سال‌های گذشته، سرمایه قابل‌توجهی جذب زنجیره فولاد شده و این حلقه از زنجیره توسعه‌یافته است. در افق ۱۴۰۴ تولید ۵۵ میلیون تن فولاد هدف‌گذاری شده، با این وجود، موانع متعددی در مسیر فعالیت فولادسازان کشور وجود دارد و در چنین شرایطی، رشد تولید آن‌قدرها هم میسر نیست.

تداوم تحریم‌ها و محدودیت در تعاملات بین‌المللی که در طول دهه‌های اخیر بر اقتصاد کشور سایه انداخته، عملکرد صنعت فولاد را با دشواری‌های بسیاری روبه‌رو کرده است. در چنین شرایطی، تولید و تجارت فولاد تحت‌تاثیر منفی قرار گرفته است. با این وجود در طول دهه‌های گذشته با محدودیت جدی در روابط بین‌المللی روبه‌رو بوده‌ایم. درنتیجه چنین شرایطی؛ از یک‌سو واردات مواد اولیه، تجهیزات و قطعات یدکی موردنیاز تولیدکنندگان به‌شدت سخت شده و از سوی دیگر، صادرات محصولات نهایی یک مجموعه تحت شرایط تحریم به‌مراتب دشوار می‌شود، چراکه صادرات هزینه قابل‌توجهی خواهد داشت.

مشکلات حاکم بر عملکرد صنعتگران فولادی کشور به همین‌جا ختم نمی‌شود، بلکه تغییر مداوم قوانین و مقررات نیز چالش دیگری است که بر عملکرد صنعتگران تاثیر می‌گذارد. در شرایطی که قوانین حاکم بر تولید مدام تغییر می‌کند، تولیدکنندگان نمی‌توانند به‌طور مرتب برای فعالیت خود برنامه‌ریزی کنند.

به‌علاوه اینکه در ماه‌های گذشته شاهد وضع قوانین و مقررات غیرکارشناسی بودیم که ضربه‌های غیرقابل جبرانی به تولید تحمیل می‌کند؛ درنتیجه از سیاست‌گذاران انتظار می‌رود پیش از اخذ تصمیمات جدید، با فعالان بخش خصوصی و انجمن‌های تخصصی مشورت کنند.

توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که براساس قانون بهبود مستمر فضای کسب‌وکار، دولت مکلف است در مراحل بررسی موضوعات مربوط به محیط کسب‌وکار برای اصلاح و تدوین مقررات و آیین‌نامه‌ها، نظر کتبی اتاق‌ها و آن‌دسته از تشکل‌های ذی‌ربطی که عضو اتاق‌ها نیستند را درخواست و بررسی کند. با این حال، قوانین یادشده توسط سیاست‌گذاران موردتوجه قرار نمی‌گیرند و نظارتی بر فرآیند اجرای آنها وجود ندارد.

محدودیت در تامین انرژی، چالش دیگری است که بر عملکرد صنایع سایه می‌اندازد. بی‌توجهی دولت به توسعه زیرساخت‌های انرژی در چند سال گذشته، اکنون صنایع کشور را با چالشی جدی روبه‌رو کرده است. در حالت کلی انتظار می‌رود زیرساخت‌های انرژی کشور متناسب با رشد جمعیت و همچنین روند توسعه صنعتی، ارتقا یابد، اما در طول سال‌های گذشته به این موضوع توجه کافی نشده است. بدین‌ترتیب فعالان صنعتی در طول ماه‌های سرد سال با کمبود گاز و در ماه‌های گرم با کمبود جدی برق روبه‌رو هستند. این محدودیت‌ها به‌منزله افت تولید صنایع است و ضربه‌های جدی به تولید و تولیدکننده می‌زند. در واقع با کاهش ظرفیت صنایع، هزینه تمام‌شده تولید افزایش می‌یابد و از میزان رقابت‌پذیری صنایع کاسته خواهد شد.

همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره شد، صادرات صنایع به‌دلیل تحریم‌ها با دشواری‌های متعددی روبه‌رو است. با این وجود، سیاست‌گذاران داخلی نه‌تنها مسیر فروش خارجی ما را تسهیل نمی‌کنند، بلکه هر روز چالشی جدید در مسیر فعالیت صادرکنندگان ایجاد می‌شود. این در حالی است که توسعه صادرات به‌منزله افزایش ارزآوری برای کشور است و سایر جوانب مثبت آن، کل اقتصاد کشور را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد.

در پایان باید خاطرنشان کرد که تولیدکنندگان زنجیره فولاد در طول سال‌های گذشته توانسته‌اند بر تمامی چالش‌های مسیر تولید غلبه کنند و فعالیت خود را ادامه دهند. با این وجود، هر روز مانعی جدید در مسیر فعالیت ما ایجاد می‌شود و بدون تردید تداوم این شرایط ممکن نخواهد بود.