مدیریت صنعتی در جهان در حال تحول است. تغییرات اساسی بوده و شکل جدیدی از مدیریت متولد شده است. برچسب تعالی زیست‌محیطی یا EU Ecolable که مصوب پارلمان اروپاست، برنامه‌ای اختیاری بوده و هدف از آن محصولات و خدمات است. این برچسب تعالی زیست‌محیطی به محصولات و خدماتی داده می‌شود که استانداردهای تعالی زیست‌محیطی را در چرخه عمر خود (از ماده خام تا تولید، توزیع و بازیافت) رعایت کنند. این برچسب شرکت‌ها را تشویق می‌کند محصولات ماندگار، قابل ترمیم و بازیافت تولید کنند. این برچسب از سوی نهادهای مستقل ذی‌صلاح در هر کشور داده می‌شود.

در این راستا، CANADA ECP مصوب دولت کانادا را باید معرفی کرد که یک شیوه برچسب‌گذاری زیست‌محیطی دیگر است. در حال‌حاضر، ۳۰۰ دسته محصول و ۱۲۲ نوع برچسب زیست‌محیطی در این برنامه وجود دارد. هدف از آن کمک به مصرف‌کنندگان برای تشخیص محصولات دوستدار محیط‌زیست و قابل بازیافت است. تاب‌آوری امکان تجهیز بهتر فناورانه تولیدات صنعتی با هدف حمایت از زیرساخت‌های کلیدی و ارتقای راندمان و بهره‌وری بالا به‌ویژه در دوران بحران است. تغییرات ژئوپلتیکی و بحران‌های طبیعی مانند بیماری همه‌گیر کووید ۱۹ و توسعه فناوری و... ایجاب می‌کند زنجیره‌های ارزش راهبردی و به‌ویژه امنیت انرژی به اندازه کافی تاب‌آور شوند.

یک پیش‌شرط مهم صنعت نسل پنجم این است که به‌جای اینکه مردم به فناوری خدمات‌رسانی کنند، فناوری به مردم خدمات ارائه دهد. در ساختار صنعتی، این امر بدان معناست که به‌جای اینکه کارگران به‌طور پیوسته ناگزیر باشند خود را با فناوری به سرعت متغیر وفق دهند، فناوری مورداستفاده در تولید با نیازها و تنوع کارگران صنعت تطبیق داده می‌شود.

مدیریت منابع آب

قرن بیست‌ویکم، قرن آب است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۵ میلادی بیش از ۴.۵ میلیارد نفر از مردم جهان در معرض آسیب‌ها و زیان‌های ناشی از کمبود و آلودگی منابع آب قرار بگیرند. این شرایط رقابت در زمینه منابع آب جهانی را افزایش داده و بهره‌برداری از منابع آب به چالشی اساسی بدل خواهد شد؛ بنابراین برنامه‌ریزی منابع آب از جایگاه مهمی در روابط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی حاکم بر ملت‌ها و دولت‌ها، برخوردار است.

آب مجازی، مفهومی جدید در مدیریت منابع آب است. به بیان ساده آب مجازی جمع کل آب موردنیاز برای تولید مقدار معینی از محصول، با توجه به شرایط اقلیمی، مکانی، زمان و راندمان تولید است. از زمانی که بحث آب مجازی مطرح شد، تا زمانی که موردتوجه مجامع علمی قرار گرفت، حدود ۱۰ سال طول کشید. نخستین گردهمایی بین‌المللی درباره این موضوع دسامبر ۲۰۰۲ در دلف هلند برگزار شد.

آب مجازی یعنی آب ذخیره‌شده یا به‌کار رفته در فرآیند تولید محصولات است. توسعه تجارت مواد غذایی بر مبنای مزیت نسبی و استفاده بهینه از فرصت‌های ایجادشده، می‌تواند علاوه‌بر دستیابی به منابع آب جهانی سبب ارتقای رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی شود.

نسل جدید پالایشگاه‌ها

پتروپالایش رویکرد جدید صنعت نفت جهان است. پتروپالایشگاه نسل جدید پالایشگاه‌های نفت ایجاد پتروپالایشگاه از ادغام جریان‌های مواد و انرژی بین پتروشیمی و پالایشگاه‌های نزدیک هم است. صنعت نفت و گاز دنیا با سرعت در حال گذار از صنعت پالایشگاهی به سمت پتروشیمی و شکل‌گیری مفاهیمی مانند پتروپالایشگاه است. وجود واحدهای آروماتیک و اولفین در پتروپالایشگاه‌ها موجب جلوگیری از هدررفت انرژی و تبدیل بخشی از مواد سوختی به مواد با ارزشی مانند اتیلن، پروپیلن، زایلن، بنزن و... شده که مواد بالادستی واحدهای پتروشیمیایی هستند. افزایش تولید مواد پایین‌دستی پتروپالایشی بیش از ۲ برابر و تقاضای آنها بیش از ۵۰ درصد تا سال ۲۰۵۰ خواهد بود.

بحران آلودگی محیط‌زیست بر اثر استفاده بیش از حد سوخت‌های فسیلی است. سهم انرژی‌های تجدیدپذیر و در سبد انرژی کشور ناچیز است. لزوم ارائه راه‌حل‌های نوآورانه در راستای پاسخگویی به تغییرات اقلیمی و چالش‌های آن ضروری به‌نظر می‌رسد. لزوم افزایش هوشمندی و ارائه راه‌حل‌های نوآورانه در جهت بهینه‌سازی مصرف است. انرژی در بخش‌های خانگی، صنعتی و حمل‌ونقل باید موردتوجه قرار بگیرد. حضور بخش غیردولتی در بخش انرژی است.

توسعه خدمات و مدل‌های کسب‌وکاری جدید و افزایش تولید انرژی از منابع پایدار به‌عنوان راهکار می‌توان ارائه داد.

بالا بودن هدررفت در بخش‌های تولید، تبدیل و عرضه انرژی در کشور، لزوم افزایش بهره‌وری و ایجاد تنوع در منابع و مکان‌های تولید و توزیع انرژی، لزوم تولید و توزیع انرژی با هزینه و بهره‌وری متناسب در مناطق دوردست و محروم، لزوم بهره‌گیری موثر از جمع‌آوری و تحلیل کلان‌داده‌ها به‌منظور مدیریت و برنامه‌ریزی بهینه حوزه انرژی و لزوم افزایش هوشمندی و ارائه راه‌حل‌های نوآورانه در جهت بهینه‌سازی مصرف انرژی در بخش‌های خانگی، صنعتی و حمل‌ونقل دانست و راهکار آن استفاده از سیستم‌های هوشمند و راهکارهای داده‌محور برای بهینه‌سازی توزیع مصرف انرژی است.

ضرورت ارائه راه‌حل‌های نوآورانه در راستای پاسخگویی به تغییرات اقلیمی و چالش‌های آن، لزوم بهره‌گیری موثر از جمع‌آوری و تحلیل کلان‌داده‌ها به‌منظور مدیریت و برنامه‌ریزی بهینه حوزه انرژی، لزوم افزایش بهره‌وری و ایجاد تنوع در منابع و مکان‌های تولید و توزیع انرژی بوده و راهکار آن بهبود فرآیندهای تولید انرژی و بهینه‌سازی نیروگاه‌هاست.