چالش تبدیل علم به ثروت ملی

فوری‌ترین مسئله‌ای که در کشور داریم، بهبود رسیدگی به وضعیت اقتصاد و بهبود فضای کسب‌وکار است و پنجره زمانی که در اختیار داریم، زیاد نیست. اگر نتوانیم در چند سال آینده این بهبود را ایجاد کنیم، پیامدهای آن نه‌تنها برای ما، بلکه برای نسل‌های آینده نیز باقی خواهد ماند.
ما باید از منابع در دسترس خود به نحو احسن استفاده کنیم. در ۱۰ سال گذشته متوسط رشد اقتصادی کشور نیم درصد اما متوسط رشد بهره‌وری در این مدت منفی یک درصد بوده است. در طول برنامه پنجم توسعه، در کشور متوسط رشد بهره‌وری منفی ۱.۲ و در طول برنامه ششم توسعه منفی ۰.۳ درصد بوده است. در بخش خدمات، صنعت و معدن، نفت و گاز متوسط رشد بهره‌وری منفی بوده و تنها حوزه‌ای که در ۱۰ سال گذشته متوسط بهره‌وری مثبت داشته، بخش کشاورزی بوده است.
نقش ۳.۵ درصدی بهره‌وری از محل بهره‌وری در امسال امکان‌پذیر است و دستیابی به این هدف سخت نیست. به‌عنوان مثال در سال ۹۹ رشد ۵.۷ درصدی از محل بهره‌وری داشته‌ایم. اینکه پس از چند سال رشد منفی، رشد مثبت داشته باشیم، کار فوق‌العاده‌ای نیست، مسئله مهم رشد پایدار این نرخ است. رقبای ما در کشورهای آسیایی متوسط رشد بهره‌وری مثبت ۱.۷ درصد در سال داشته‌اند. باکیفیت‌ترین نحوه رشد اقتصادی، رشد از طریق بهره‌وری است. اگر به‌دنبال این هستیم که آینده بهتری برای کشور رقم بزنیم باید به این مسئله اهمیت بدهیم.
آنچه در سازمان بهره‌وری روی آن تمرکز می‌کنیم، ایجاد حرکت ملی بهره‌وری است و زیرساخت آن شبکه ملی بهره‌وری است. اگر در برخی از کشورهای شرق آسیا بررسی کنید، زیرساخت آن یک شبکه بهره‌وری بوده که محدود به بخش دولت نبوده است. هدف این حرکت ملی بهره‌وری، نوآوری و رقابت است.
رتبه تولید علم ما در جهان ۱۶ است که رقم خوبی است اما در شاخص نوآوری جهانی رتبه ۶۰ داریم؛ مشکل ما تبدیل دانایی به توانایی یا تبدیل علم به ثروت ملی است.
در حوزه رقابت که با فضای کسب‌وکار ارتباط دارد، یکی از موضوعات جدی موجود در کشور «قیمت‌گذاری‌های غیرواقعی» است. در سال ۹۹، ۱۸۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه شرکت‌های دولتی بوده در حالی که کل بودجه دولت حدود ۱۳۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است. اگر دولت می‌خواهد به مردم برای برخی کالاها یارانه بدهد ایرادی ندارد اما وجه آن را به‌طور مستقیم یا از طریق مردم به آن سازمان پرداخت کند.
نخستین گام برای ایجاد حرکت ملی بهره‌وری، اطلاعات دادن به مردم و نخبه‌هاست. در همین راستا، سال گذشته سامانه‌ای به‌نام «سابا» در سازمان ملی بهره‌وری به‌صورت عمومی راه‌اندازی شده که اطلاعات بهره‌وری، عملکرد سازمان‌های دولتی، مقایسه ایران با سایر کشورها و... در آن وجود دارد. در گام بعدی به‌دنبال توانمندسازی بخش‌های مرتبط با این حوزه هستیم.
بهره‌وری به‌شدت به عدالت وابسته است. در حال‌حاضر عدالت را صرفا به عدالت درون‌نسلی کاهش دادیم؛ یعنی آیا نفتی که فروخته می‌شود عادلانه میان ما تقسیم می‌شود؟ عدالت بعد دیگری به‌نام عدالت بین‌نسلی هم دارد که باید به آن توجه کرد، در غیر این صورت به نسل‌های بعدی مدیون هستیم.
موردی که باید به‌دنبال آن باشیم، تبیین بهره‌وری است. براساس صحبتی که رهبر معظم انقلاب درباره جهاد فرمودند، اولویت‌دارترین بخش در حوزه کسب‌وکار و اقتصاد «بهره‌وری» است که باید به آن توجه کرد.
به‌گفته تحلیلگران، کسب‌وکار پایدار، کسب‌وکاری است که حداقل تاثیرات منفی و حتی تاثیرات زیست‌محیطی مثبت را برای جامعه جهانی، جامعه محلی، اقتصاد و تمامی ذی‌نفعان دارد، چراکه کسب‌وکار پایدار می‌کوشد به منافع سه‌گانه دست
یابد.