زمینه رشد نرخ طلا فراهم است
میثم رادپور - کارشناس بازارهای مالی
بازار سکه و طلا، مستقل از بازار ارز و اونس جهانی طلا نیست. البته درباره سکه، حباب مثبت و منفی هم میتواند نقش مهمی در تغییر نرخ سکه داشته باشد، بهطوری که در سالهای اخیر در بازار سکه غالبا شاهد حباب مثبت بودهایم.
اگر بخواهیم عامل تاثیرگذار بازار ارز بر بازار طلا و سکه را ارزیابی کنیم، در گام نخست باید بازار ارز در سال ۹۷ و ۹۹ را مدنظر داشته باشیم که با پشتسرگذاشتن جهشهای ارزی، بسترهای افزایش نرخ سکه و طلا فراهم شد. در سال ۱۴۰۰ نیز نوسانات نرخ ارز با وجود اندک بودن، باز تاثیر اندکی بر بازار طلا گذاشت. درحالحاضر نیز به نظر میرسد بازار طلا نگاه مثبتی به مذاکرات دارد و نتایج مثبت ناشی از مذاکرات را از اکنون در خود منعکس کرده است. اگر مذاکرات به نتیجه برسد، بازار طلا همسو با افزایش نرخ ارز افزایشی نمیشود و شانس اینکه یک دوره تثبیت در بازار طلا ایجاد شود، زیاد است. اما اگر این کالای سرمایهای از نتیجه مذاکرات ناامید شود، بازار به روند صعودی نرخ ادامه خواهد داد. به علاوه اینکه با توجه به تورم بیش از ۴۰ درصد در اقتصاد کشور، فشار برای افزایش قیمتها وجود دارد.
در ارزیابی عامل تاثیرگذار اونس جهانی طلا نیز باید گفت در دو سال گذشته پس از همهگیری ویروس کرونا، تمام کالاهای اساسی بهشدت رشد کرد اما طلا حتی همپای رقیبان خود در گروه فلزات رشد چندانی نداشت و بهشدت از این قافله عقب ماند. این اتفاق در دورانی افتاد که بیشترین پولپاشی توسط کشورها در نظام پولی دنیا اتفاق افتاد. زمانی که ارزش پولهای ملی تا این حد کاهش یافت و دولتها بدون توجه به پیامد، اقدام به پول چاپ کردند، نرخ طلا با وجود اینکه رقیب پولهای ملی است، رشد نکرد. به همین دلیل، نرخ نسبی طلا نسبت به همه اقلام سرمایهگذاری پایین مانده است و شانس افزایش نرخ در گروه فلزات گرانبها وجود دارد. این در حالی است که سیاستهای انبساطی هم شرایط این افزایش نرخ را ایجاد کرده و بازار جهانی در انتظار این افزایش نرخ مانده است. در این میان، پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین بسیاری از بازارها دچار تلاطم و بروز رفتارهای هیجانی شدند و طلا نیز شروع به حرکت رو به بالا کرده است. این فرصت وجود دارد که اونس جهانی مسیر رو به بالای خود را ادامه دهد.
در پایان سال و رسیدن به شب عید و بهطور کل، مناسبتها، شاهد افزایش متقاضیان خرید طلا و سکه در بازار هستیم اما افزایش متقاضی تاثیر قابلتوجهی بر نرخ طلا نخواهد داشت. با این همه نباید منتظر بروز اتفاق عجیبی در قیمتها باشیم.
درباره شمش طلا نیز تقریبا هیچ وقت حباب مثبت و منفی نداشتیم و اگر هم این حباب وجود دارد، ناچیز و غیرقابل اعتنا بهشمار میآید اما درباره سکه، گاهی افزایش تقاضا منجر به ایجاد حباب در بازار میشود. علت آن هم این است که بازار سکه در انحصار قرار دارد. انحصار سکه در دست بانک مرکزی است و بانک مرکزی هم به این شکل رفتار نمیکند که هر زمان بازار نیاز داشت، سکه ضرب کند. به همین دلیل، اگر انحصار سکه دست بانک مرکزی نبود، حتی همین حباب هم ایجاد نمیشد.
در سالهای گذشته، تقاضا برای خرید طلا و سکه بهعنوان کالای مصرفی یا سرمایهگذاری کاهش پیدا کرده و دلیل آن هم روشن است. با وجود این، تورم اقتصادی بیش از ۴۰ درصد است و درآمدها همپای تورم افزایش پیدا نمیکند. نهتنها نرخ طلا، بلکه در همه اقلام مصرفی و غیرمصرفی شاهد افزایش نرخ و کاهش قدرت خرید مردم بودهایم. بهطور کل باید در نظر داشت اگر حتی یک نفر هم در ایران سکه نخرد، تغییری در نرخ جهانی ایجاد نمیشود اما در جهان کاهش تقاضای خرید سکه منجر به کاهش نرخ اونس جهانی میشود.