با تغییر ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی، کنکور سراسری از سال ۱۴۰۲ مشمول تغییرات جدیدی در نحوه برگزاری، مواد آزمونی و محاسبه سوابق تحصیلی شده و سهم سوابق تحصیلی سالانه و به‌تدریج تا سال ۱۴۰۶ به ۶۰ درصد می‌رسد. در این میان قرار است دروس عمومی در قالب امتحانات نهایی و سوابق تحصیلی سنجیده شوند.

مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت آموزش و پرورش مهم‌ترین تغییرات سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی را به این شرح اعلام کرده است: ارزیابی میزان دانش، توانایی و پیشرفت تحصیلی متقاضیان از طریق «نمره ­کل سابقه تحصیلی» و «نمره ­کل آزمون اختصاصی» انجام می­‌شود. آزمون اختصاصی، آزمون سراسری از میان دروس تخصصی رشته­‌های تحصیلی در سه سال آخر دوره دوم متوسطه در هر یک از گروه‌­های آزمایشی است که براساس کتاب­‌های درسی وزارت آموزش و پرورش، توسط سازمان برگزار می‌­شود.

سابقه تحصیلی نیز به نمرات دروس عمومی و تخصصی دوره دوم متوسطه در نظام آموزشی ۳-۳-۶ و دیپلم و پیش دانشگاهی در نظام آموزشی قبلی هر رشته تحصیلی دوره متوسطه اطلاق می‌شود که امتحانات آن مطابق اصول سنجش و اندازه ­گیری، به طور استاندارد و کیفی توسط وزارت آموزش و پرورش به صورت سراسری و نهایی در سنوات مختلف مطابق مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش برگزار شده باشد.

۱- پذیرش متقاضیان یک‌مرتبه در سال، بر اساس ترکیب نمرات سوابق تحصیلی و آزمون سراسری انجام خواهد شد؛ در این فرایند، سهم سابقه تحصیلی که تاکنون به‌صورت تأثیر مثبت بود، قطعی است.

۲- سابقه تحصیلی شامل نتایج امتحانات نهایی است که به‌صورت استاندارد و هماهنگ کشوری برگزار می‌شوند؛ سهم این نمرات برای پذیرش در سال تحصیلی آینده (۱۴۰۳-۱۴۰۲) ۴۰ درصد قطعی است.

۳-آزمون سراسری دومرتبه در سال برگزار خواهد شد و نتایج آن برای دو سال معتبر است (جزئیات برگزاری این آزمون توسط سازمان سنجش آموزش کشور اعلام می‌شود).

۴-دروس عمومی از آزمون کنکور حذف و سنجش آن‌ها صرفاً از طریق امتحانات نهایی خواهد بود. لازم به ذکر است نه‌تنها سهم این دروس در نمره کل کاهش نیافته، بلکه در برخی از گروه‌های آزمایشی افزایش داشته است.

۵-پذیرش در رشته محل‌هایی که پرمتقاضی نیستند، همچون گذشته بر اساس شیوه "صرفاً سوابق تحصیلی" خواهد بود.

دروس عمومی از آزمون سراسری حذف نشده است

اخیرا محسن زارعی، رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت آموزش و پرورش توضیحاتی درباره نحوه برگزاری کنکور سراسری ارائه کرده و گفته است: مصوبه جدید کنکور در آزمون سراسری امسال جاری است و آزمون سراسری در نوبت دی و تیرماه برگزار می‌شود. آزمون سراسری دومرحله‌ای نیست. بلکه در دو نوبت است و دانش آموزان و داوطلبان اختیار دارند که در یک نوبت یا هر دو نوبت شرکت کنند تا تراز و نمره بالاتری که اخذ می‌کنند، برای آن‌ها محاسبه شود.

وی به دانش آموزان در حال تحصیل توصیه کرد که نوبت دی را به عنوان نوبت آزمایشی در نظر بگیرند و برنامه ریزی را برای نوبت اصلی در تیرماه قرار دهند و برای اینکه آسیبی به سابقه تحصیلی آن‌ها وارد نشود، تمرکز اصلی خود را بر برنامه درسی و امتحانات خودشان بگذارند.

زارعی گفت: طبق مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، برای سابقه تحصیلی در آزمون سراسری یک سهمی در نظر گرفته شده که برای پایه دوازدهم ۴۰ درصد است. ضمن اینکه سهم دروس عمومی نیز در سابقه تحصیلی دیده شده و در آزمون سراسری شاهد برگزاری آزمون دروس عمومی نیستیم و صرفاً در سابقه تحصیلی آنهاست.

رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه دروس عمومی از آزمون سراسری حذف نشده و فقط سهم آن بیشتر هم شده است، گفت: سهم دروس عمومی در آزمون سراسری قبلاً بین ۱۷ تا ۲۲ درصد بود اما در حال حاضر ۲۶ درصد از ۴۰ درصد سابقه تحصیلی، مربوط به دروس عمومی است. با این تفاوت که این سهم بر اساس کتابی است که دانش آموزان می‌خوانند و امتحان می‌دهند.

سنجش دروس عمومی در قالب امتحانات نهایی

گفتنی است یوسف نوری، وزیر آموزش و پرورش نیز درباره حذف دروس عمومی از کنکور سراسری گفته بود: دروس عمومی از کنکور حذف شده ولی از پایه دهم، یازدهم و دوازدهم حذف نشده‌، بلکه به صورت تشریحی در قالب امتحانات نهایی سنجیده می‌شود.

او گفت: نمی‌توان دروس عمومی را صرفا در قالب آزمون‌های چهارگزینه‌ای مورد ارزیابی و سنجش قرار داد. نمی‌خواهم بگویم آزمون چهارگزینه‌ای را به طور کامل رد می‌کنم، اما سوالات تشریحی در لایه "تفهیم" قرار می‌گیرد.

وزیر آموزش‌وپرورش افزود: سوالات چهارگزینه‌ای عموما در لایه "دانشی" قرار دارد و در آنجا کمتر می‌توان تربیت حرفه‌ای را دنبال کرد یا کارهای این چنینی انجام داد. پاسخ به سوالات تشریحی در دروسی چون ادبیات، چندین جزء دارد و ردیف کردن این کلمات خودش به قدرت استنتاج نیاز دارد و آزمون تشریحی استنتاجی‌تر است.