ارتقای پژوهش‌های کاربردی در اکتشافات معدنی
نقش فناوری در تمامی عرصه‌های تولیدی، صنعتی و معدنی غیرقابل انکار است. بنا بر عقیده کارشناسان و فعالان حوزه معدن و زمین‌شناسی، پژوهش و فناوری پشتیبان تولید داده‌های علوم زمین و اکتشاف ذخایر معدنی کشور است. شناسایی و اکتشاف ذخایر معدنی به‌عنوان نخستین حلقه معدنکاری همواره از جایگاه مهمی در چرخه معدنکاری برخوردار است. از سویی دیگر هزینه‌بر بودن این مرحله در کنار پرریسک و مخاطره‌پذیر بودن آن، معدنکاران را به استفاده از اطلاعات مناسب برای کاهش ریسک فعالیت‌های اکتشافی وا داشته است.
تکمیل داده‌های زمین‌شناسی و اطلاعات مربوط به اکتشافات مواد معدنی در این شرایط حائز اهمیت است و می‌تواند امنیت سرمایه‌گذار در فعالیت‌های اکتشافی را تضمین کند.
مسئول امور پژوهش سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور همزمان با هفته پژوهش گفت: این سازمان با هدف رفع نیازهای اساسی درون‌سازمانی و در سطحی بالاتر، رفع نیازهای کشور همواره در جهت ارتقای پژوهش‌های کاربردی با محوریت توسعه علوم زمین و اکتشاف ذخایر معدنی اقدام کرده و بدون شک با انجام این پژوهش‌ها در راستای ماموریت اصلی سازمان، می‌توان به میزان قابل‌توجهی ثروت‌آفرینی و در راستای حفظ این ثروت حرکت کرد.
صمت به گزارش شاتا، بنا بر اعلام نازنین بدری از ابتدای امسال بیش از ۱۰ پروژه تحقیقاتی در سطح سازمان در حال اجرا و بیش از ۲۰ تفاهمنامه و قرارداد همکاری میان سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور و مجموعه‌های علمی-تحقیقاتی و دانشگاه‌ها، بنگاه‌های بزرگ صنایع معدنی و دستگاه‌های اجرایی کشور منعقد شده است. وی خاطرنشان کرد: راه‌اندازی سایت پژوهش در پورتال سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور به‌عنوان یکی از خدمات این سازمان با هدف آشنایی با فرآیندها و فعالیت‌های بخش پژوهش سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور و در راستای اطلاع‌رسانی و دسترسی کاربران به اطلاعات پژوهشی سازمان در دستور کار قرار گرفته است.
بازتعریف ساختار شورای پژوهش
مسئول امور پژوهش سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور گفت: انتخاب طرح برگزیده صنعتی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور و پژوهشکده علوم زمین و کسب عنوان طرح پژوهشی برتر در ۲ سال متوالی در نهمین و دهمین جشنواره پژوهش و فناوری بخش صنعت و معدن وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ در تعامل و همکاری بخش‌های فنی و پژوهش سازمان به تحقق پیوست. این مسئول خاطرنشان کرد: در سال ۱۳۹۹، پس از بازتعریف ساختار شورای پژوهش به‌منظور سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی برای ارتقای کیفی و اعتلای امور پژوهشی سازمان، به تعیین و تدوین سیاست‌ها، خط‌‌مشی‌ها، نظارت و ارزیابی برنامه‌های پژوهش و فناوری و همچنین تدوین آیین‌نامه شورای پژوهش پرداخته شد.
بدری افزود: در ادامه این روند، جلسات منظم شورای پژوهش در راستای برنامه‌ریزی در جهت ارتقای امور پژوهشی و تعیین روند اجرایی فرآیندهای پژوهشی و تصویب طرح‌های پژوهشی ارائه شده به این بخش، تشکیل شد. بنا به اظهار مسئول امور پژوهش سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، از ابتدای امسال بیش از ۱۰ پروژه تحقیقاتی در سطح سازمان در حال اجرا است و بیش از ۲۰ تفاهمنامه و قرارداد همکاری میان سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور و مجموعه‌های علمی-تحقیقاتی و دانشگاه‌ها، بنگاه‌های بزرگ صنایع معدنی و دستگاه‌های اجرایی کشور منعقد شده است.
وی خاطرنشان کرد: راه‌اندازی سایت پژوهش در پورتال سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور به‌عنوان یکی از خدمات این سازمان با هدف آشنایی با فرآیندها و فعالیت‌های بخش پژوهش سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور و در راستای اطلاع‌رسانی و دسترسی کاربران به اطلاعات پژوهشی سازمان در دستور کار قرار گرفته است.
تعیین اولویت‌های پژوهشی
از اهم فعالیت‌های بخش پژوهش در سال ۱۴۰۰ می‌توان به تعیین اولویت‌های پژوهشی مطابق با نیازهای اساسی سازمان، همکاری و هماهنگی با بخش‌های فنی، معاونت‌ها و مراکز در چارچوب وظایف محوله، همکاری و ارتباط مستمر با سازمان‌ها و نهادهای مسئول در سیاست‌گذاری‌های تحقیقاتی، پژوهشی و فناوری در سطح کشور اشاره کرد. همچنین همکاری و هماهنگی با دفتر نظارت و ارزیابی در زمینه طرح‌های پژوهشی، ساماندهی طرح‌های پژوهشی با هدف کاربردی شدن به‌ویژه در جهت افزایش بازدهی و اثربخشی فعالیت‌های زمین‌شناسی و اکتشاف حاکمیتی در کشور از دیگر فعالیت‌های مربوطه است.
علاوه بر این در راستای بهره‌برداری از اعتبارات موضوع بند (ب) ماده ۶۴ قانون الحاق برخی مواد به تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)، بخش پژوهش، موفق به جذب منابع مالی مشمول این قانون یرای دو طرح پژوهشی در سال مالی ۱۳۹۹ و همچنین اخذ مجوز برای دو طرح پژوهشی برای سال مالی جاری شده است.
پژوهش پیش‌نیاز خودکفایی
از سویی، انجام امور مربوط به انعقاد تفاهمنامه‌های سازمان با مراکز علمی، تحقیقاتی و صنعتی مرتبط در راستای برقراری ارتباط علمی-پژوهشی منسجم و ارتقای تعامل و همکاری دوسویه برای طراحی و اجرای برنامه‌های علمی و پژوهشی و تحقیقاتی و همچنین استفاده مطلوب از کلیه امکانات و ظرفیت‌های طرفین برای شتاب بخشیدن به اجرای پروژه‌های بنیادی از دیگر فعالیت‌های بخش پژوهش با همکاری امور حقوقی و قراردادها و روابط‌عمومی این سازمان است.
گفتنی است در راستای اجرایی کردن شیوه‌نامه فرصت مطالعاتی اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی در جامعه و صنعت و به‌منظور تقویت و برقراری ارتباط منسجم دانشگاه‌ها با صنعت و عملیاتی کردن یافته‌های اعضای هیات علمی، از ابتدای امسال بیش از ۸ درخواست فرصت مطالعاتی بررسی و پس از تایید برنامه مطالعاتی‌شان، با نظارت بخش فنی مرتبط شروع به فعالیت کرده‌اند. لازم به یادآوری است پژوهش و نوآوری، اساسی‌ترین پیش‌نیاز رسیدن به پیشرفت و محور مهم توسعه و خودکفایی کشور است و بررسی چالش‌های فرا روی حوزه پژوهش و دستاوردهای پژوهشگران و بخش‌های تحقیقاتی، سازمان‌ها و نهادهای گوناگون علمی در سطح کشور در پاییز هر سال تحت عنوان هفته پژوهش، فرصت مناسبی برای تبیین و تشریح نقش‌آفرینی این حوزه مهم در ابعاد مختلف حیات امروز بشر خواهد بود.
اهمیت رویکرد مدیران به پژوهش
بدری ادامه داد: باتوجه به نام‌گذاری امسال باعنوان تولید؛ پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها بنا به تاکید رهبر معظم انقلاب، نقش پژوهش‌های کاربردی و بنیادی و تاثیر بالای آن برای تحقق این هدف غیرقابل انکار است. تولید نتیجه حرکتی منسجم است و یکی از ارکان مهم آن انجام پژوهش‌های کاربردی و اثربخش و حمایت از پژوهش‌های بنیادی و تقاضامحور است.
وی خاطرنشان کرد: در این گونه پژوهش‌ها، نیازهای واقعی جامعه، سازمان‌ها و نهادهای اجرایی دیده شده و برای رفع این نیاز، برنامه‌ریزی و گام برداشته می‌شود. امروزه سرمایه‌گذاری در بخش پژوهش و نوآوری، کارآمدترین شیوه سرمایه‌گذاری است و انجام پژوهش‌های بنیادی، سیاست‌گذاری و تدوین برنامه‌های راهبردی برای ایجاد زیرساخت فناوری و نوآوری ضروری است و باید برنامه‌ریزی اجرایی برای بکارگیری نتایج و توسعه فناوری‌های جدید متناسب با نیازهای عملیاتی و توسعه بخش‌های مختلف کشور به‌ویژه در بعد اقتصادی، صورت گیرد.
بدری عنوان کرد: در مسیر ارتقای جایگاه پژوهش در هر سازمان و نهادی، باور مدیران عالی به مفید بودن و اثربخشی پژوهش، گامی مهم و تاثیرگذار است. حمایت مدیران عالی سازمان از امر تحقیق و پژوهش‌های کاربردی و اهمیت قائل شدن برای نتایج و تحقیقات صورت گرفته، نه‌تنها برای پیشرفت و تعالی آن سازمان حیاتی و ضروری است، بلکه تاثیر قابل‌توجهی در جاری کردن فرهنگ تحقیق و توسعه در تمام سطوح سازمانی خواهد داشت.
بدون شک، سازمان‌هایی به توسعه و پیشرفت خواهند رسید که در برنامه‌ریزی‌های استراتژیک و سیاست‌گذاری‌های خود، پژوهش را در اولویت نخستین قرار داده‌اند.
سخن پایانی
اهمیت تکمیل داده‌های اکتشافی و استفاده از فناوری و دانش روز جهانی تنها در مسائل زمین‌شناسی نیست. فناوری و انجام پژوهش‌هایی که تولید علم به همراه دارند، در تمامی ساختارهای بخش معدن ضمن افزایش بهره‌وری، به‌طور کلی منجر به توسعه معدنکاری و رونق اقتصاد معدن خواهند شد.
