ایران از ظرفیت‌های غنی معدنی برخوردار است. کل ذخایر معدنی اکتشاف شده در جهان طبق آخرین آمارها، حدود ۲۴۰ میلیارد تن است و سهم ایران از این میزان، حدود ۲۴ میلیارد تن است. در طول سال‌های گذشته تلاش بسیاری برای تکیه‌بر ذخایر معدنی و ارتقای تولید در این بخش انجام‌گرفته است. چنانچه بهره‌مندی از ذخایر معدنی به‌درستی انجام گیرد و هدف‌گذاری جهش تولید محقق شود، مسیر توسعه اقتصادی کشور نیز هموار خواهد شد.

معاون وزیر و رئیس هیات عامل ایمیدرو گفت: اگر بتوانیم جهش تولید موردنظر رهبر معظم انقلاب را در بخش معدن محقق کنیم، آثار مستقیم و قابل‌توجهی در شاخص‌های اقتصادی کشور خواهد داشت. محمدرضا موثقی‌نیا ضمن بیان این مطلب اظهار کرد: کل ذخایر معدنی اکتشاف شده در جهان طبق آخرین آمارها، حدود ۲۴۰ میلیارد تن است و سهم ایران از این میزان، حدود ۲۴ میلیارد تن است. همچنین، حدود ۱۲.۵ درصد مهم‌ترین خط ذخایر معدنی در کل کره زمین (خط آلپ هیمالیا) به طول ۱۵ هزار کیلومتر در ایران قرار دارد.

نگاهی به ظرفیت‌های معدنی ایران

صمتموثقی‌نیا افزود: از منظری دیگر، ۲ ذخیره معدنی بسیار مهم در جهان شامل ذخایر سنگ‌آهن و ذخایر مس، جزو شاخص‌های اقتصاد کشورها محسوب می‌شود. ذخایر سنگ‌آهن کشور حدود ۱.۵ درصد کل ذخایر جهان بوده و دارای رتبه نهم جهان قرار هستیم. در ذخایر مس نیز حدود ۶ درصد ذخایر مس دنیا در کشور ما ثبت‌شده و در رتبه پنجم جهان قرار داریم.

به گزارش روابط‌عمومی ایمیدرو رئیس هیات عامل ایمیدرو با اشاره به فاصله ظرفیت‌های معدنی با فرآوری در ایران گفت: امروز در ذخایر سنگ‌آهن در کل جهان رتبه نهم هستیم، اما در فرآوری رتبه بیست‌وچهارم. در مس نیز رتبه جهانی ذخایر ما پنجم بوده و در فرآوری محصولات این فلز در رتبه 35 قرار دارد.

وی ادامه داد: کاهش این فاصله، به جهش تولید در حوزه معدن و صنایع معدنی نیاز دارد و انشاءالله باید با مشارکت مردمی و بخش خصوصی، جهش واقعی در تولید را در امسال ایجاد کنیم.

رشد ۲ برابری ارزش ضمانت صندوق بیمه معدنی

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه امسال ارزش ضمانت صندوق سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی بیش از ۲ برابر نسبت به سال گذشته افزایش می‌یابد، گفت: برای کاهش خطرپذیری بخش معدن و ترغیب مردم به سرمایه‌گذاری در معادن کوچک، در سال گذشته حدود ۵ همت (۵ هزار میلیارد تومان) برای ۵۹ فقره معدن ضمانت کردیم تا بتوانند تسهیلات بگیرند و تجهیزات موردنیاز را خریداری کنند.

وی ادامه داد: طی مذاکرات صورت گرفته با مدیران سازمان برنامه‌وبودجه، قرار است در سال جدید، از محل منابع ایمیدرو یا منابع عمومی، ارزش ضمانت صندوق مذکور به حدود ۱۰ همت (۱۰ هزار میلیارد تومان) افزایش یابد. این هم بخشی از برنامه ایمیدرو برای مردمی‌سازی و افزایش مشارکت مردمی است.

واگذاری معادن با جدیت بیشتر

رئیس هیات عامل ایمیدرو با اشاره به برنامه واگذاری معادن به‌عنوان یکی از برنامه‌های این سازمان برای افزایش مشارکت مردمی گفت: امسال باید برنامه واگذاری معادن را با جدیت دنبال کنیم. با توجه به اکتشاف ۷ درصد کل کشور و محدود بودن ظرفیت دولت، واگذاری معادن اکتشاف شده جدید جزو برنامه‌هاست.

وی ادامه داد: روند واگذاری به این صورت است که معادن از مرحله اکتشاف تا بهره‌برداری در فراخوان ایمیدرو شرکت می‌کنند و پس از ارزیابی فنی و اقتصادی، به افراد یا شرکت‌های دارای توان و قابلیت بیشتر، معادن موردنظر برای مدت ۲۰-۲۵ سال واگذار می‌شوند.

افزایش ۳ برابری تجارت گوهرسنگ

موثقی‌نیا با اشاره به سهم ۱۰۰ میلیون دلاری ایران از تجارت ۲۳ میلیارد دلاری گوهرسنگ در سال ۲۰۲۲ میلادی، تصریح کرد: سهم ایران از این تجارت، کمتر از 0.5 درصد است. ازاین‌رو، برنامه‌ریزی کردیم تا سال ۱۴۰۵، این میزان را به ۳۰۰ میلیون دلار (۳ برابر) ارتقا دهیم.

وی افزود: در چشم‌انداز سال ۱۴۱۰، قرار است این عدد را به نزدیک ۹۰۰ میلیون دلار برسانیم. برای این منظور، در کنار برنامه‌های اکتشاف، آموزش گوهرتراشی در ۱۱ استان، برنامه‌ریزی‌شده و قرار است تا ۲ ماه آتی، حدود ۷۰۰ نفر تحت پوشش آموزش گوهرتراشی قرار گیرند.

تسهیلات برای توسعه سازندگان ماشین‌آلات معدنی

رئیس هیات عامل ایمیدرو با اشاره به نیاز حداقل ۲۰۰ دستگاه حفاری برای تحقق رشد ۱۳ درصدی سالانه برنامه هفتم توسعه بخش معدن، توضیح داد: این تأمین هم شامل ساخت داخل می‌شود و در این زمینه، شرکت‌های فناور را شناسایی و سفارش گذاری کردیم. امید داریم این شرکت‌ها توسعه پیدا کنند و همه گونه تسهیلات، امکانات و تسهیل مقررات را ان‌شاءالله برای توسعه این شرکت‌ها درنظر خواهیم گرفت.

وی ادامه داد: تأمین خارجی هم روش‌های و منابع خودش را می‌طلبد. در همین زمینه، امیدواریم بتوانیم بخشی از مراحل اکتشاف را به بخش خصوصی واگذار کنیم تا دستگاه و تجهیزات خود را بیاورند.

تأمین تضمینی مواد معدنی با مشارکت فراسرزمینی

موثقی‌نیا با اشاره به‌ضرورت توسعه ذخایر مواد معدنی در راستای توسعه متوازن صنایع معدنی، گفت: اکنون حدود ۴۳ میلیون تن ظرفیت فولادسازی داریم و به‌زودی این میزان ظرفیت به ۵۵ میلیون تن می‌رسد. ظرفیت ذخایر موجود شاید پاسخگوی حدود ۲۰ سال دیگر (با توجه به ظرفیت ۵۵ میلیون تن باشد.

وی افزود: ازاین‌رو، استفاده از معادن فراسرزمینی برای ما اجتناب‌ناپذیر است و برای این منظور، مذاکراتی را با کشورهای مختلف به‌ویژه کشورهای همسایه - که هزینه‌های حمل‌ونقل برای ما آسان‌تر و اقتصادی‌تر است، انجام داده‌ایم. در سایر حوزه‌های مواد معدنی نظیر مس، طلا، سرب و روی و... هم مذاکراتی را با کشورهای آفریقایی و کشورهای همسایه شروع کرده‌ایم.

سخن پایانی

رشد فعالیت در حوزه معدن و صنایع وابسته به آن نیازمند جذب سرمایه است. امید می‌رود با جذب سرمایه داخلی و خارجی، مسیر توسعه صنعتی و اقتصادی در کشور هموار شود.