بررسی آمار معاملات در بورس‌کالای ایران نشان می‌دهد که نزدیک شدن به فصل سرما و احتمال اعمال قطعی و محدودیت گاز نتوانسته است نوردکاران را ترغیب کند و رونق را به رینگ فیزیکی بازگرداند و میزان تقاضا برای شمش فولادی همچنان در مسیر کاهش قرار دارد.گزارش‌ها نشان می‌دهد حدود ۳۰‌درصد از شمش‌‌‌های عرضه‌شده به فروش رسیده است و نوردکاران با توجه به هزینه تولید میلگرد حاضر به خرید شمش از بازار فیزیکی نیستند. پیش‌بینی می‌شود نرخ و میزان تقاضا در ادامه امسال نیز به روند نزولی ادامه دهد که این موضوع رکود سنگینی را به بازار داخلی تحمیل خواهد کرد.در گزارش امروز صمت نگاهی داریم به آمار منتشر شده در این زمینه و علل رکود موجود در بازار فولاد ایران و جهان.دنیای معدن در گزارشی آمار ثبت‌شده از معاملات تالار صنعتی و معدنی بورس‌کالا طی چند هفته اخیر را بررسی کرده است.‌ایم گزارش نشان می‌دهد که نرخ انواع شمش فولادی در رینگ صنعتی روند کاهشی قابل‌توجهی را در پیش گرفته است. به عبارت دیگر نرخ شمش فولادی در کانال قیمتی ۱۸‌هزار تومان به ازای هر کیلوگرم در نوسان است. ازجمله دلایل افت نرخ شمش فولادی کاهش میزان تقاضا در بازار داخلی است؛ چراکه بخش قابل‌توجه مشتریان شمش، تولیدکنندگان میلگرد هستند و از آنجا که تولید میلگرد با احتساب هزینه حمل و تولید فراتر از نرخ پایه شمش عرضه‌شده در بورس‌کالا برآورد می‌شود، بنابراین نوردکاران تمایلی به خرید مواد اولیه موردنیاز خود از رینگ صنعتی ندارند. بنابراین بازار داخلی فولاد در تنگنای رکود به دام افتاده است و فعالان صنعتی و فولادی راه نجات این بخش مهم را که یکی از ستون‌‌‌های مهم اقتصاد کشور به حساب می‌‌‌آید تقویت و گسترش راه‌‌‌های صادراتی می‌‌‌دانند.

بازگشت التهاب به بازارهای خارجی

با نزدیک شدن به فصل سرما نرخ جهانی فولاد از ابتدای ماه نوامبر روند صعودی را در پیش گرفته است که مهم‌ترین دلیل این موضوع را می‌‌‌توان افزایش میزان تقاضای جهانی در پی نزدیک شدن به پایان سال میلادی دانست، اما این روند افزایش تقاضا به صورت مقطعی بوده و با توجه به شرایط بازارهای جهانی پیش‌بینی می‌شود که دوباره بازار با کاهش تقاضا مواجه شود. بنابراین وضعیت فعلی بازارهای صادراتی چراغ سبزی برای فولادکاران ایرانی است. با توجه به شرایط اقتصادی چین که دوباره وارد فاز انقباضی شده، بخش مسکن و ساخت‌وساز دومین اقتصاد بزرگ دنیا از رونق افتاده است. در این شرایط دولت چین برای نجات اقتصاد خود از فاز رکود به شکل همزمان درصدد است تا از سویی به سمت جهانی شدن حرکت کند و از سوی دیگر با تزریق نقدینگی به پروژه‌‌‌های زیرساختی، زمینه رونق اقتصاد این کشور را فراهم کند. در این شرایط، چین به‌عنوان بزرگ‌ترین مشتری فولاد در دنیا می‌‌‌تواند یک مقصد صادراتی برای فولاد ایران باشد که مسئله تحریم دست و پای فولادکاران ایرانی را بسته است، بنابراین مسیرهای صادراتی با بن‌‌‌بست مواجه شده‌‌‌اند. همچنین اگر جنگ در نوار غزه ادامه داشته باشد، بعد از پایان سال میلادی دوباره میزان تقاضای جهانی برای فولاد روند کاهشی را در پیش خواهد گرفت که این موضوع به التهاب بازار داخلی و خارجی فولاد دامن خواهد زد. به عبارت بهتر بازارهای جهانی چشم‌‌‌‌‌‌انتظار سرانجام جنگ بین حماس و اسرائیل هستند، با این حال مسیرهای صادراتی برای صنعتگران ایرانی قفل است و صادرات کلید گشاینده این قفل نخواهد بود.

ادامه رشد قیمت‌های جهانی

معاملات آتی میلگرد فولادی در ماه نوامبر به بیش از ۳‌هزار و ۹۲۰یوآن در هر تن رسید که بالاترین نرخ در هفت‌ماه گذشته به حساب می‌‌‌آید. این افزایش نرخ و داده‌‌‌های امیدوارکننده پیش‌بینی‌‌‌های افزایش تقاضا در چین را طی ماه‌‌‌های پایانی سال تقویت می‌کند. تولید صنعتی در بزرگ‌ترین مصرف‌کننده فلزات آهنی جهان در ماه اکتبر بیش از حد انتظار افزایش یافته که داده‌‌‌های ضعیف PMI را برای این دوره به چالش کشیده و با پیش‌بینی‌‌‌ها همسو شده است که سرمایه‌گذاری‌‌‌های بیشتر باعث افزایش فعالیت خرید فولاد می‌شود. دولت چین متعهد شد یک‌تریلیون یوآن اوراق قرضه بدهی دولتی اضافی را با هدف حمایت از بخش زیرساخت و کاهش بدهی شرکت‌های توسعه‌دهنده املاک در این کشور منتشر کند. این تصمیم دولت پکن از رشد تقاضا در بازار فلزات آهنی و غیرآهنی حمایت می‌کند. همچنین گزارش‌‌‌ها حاکی از آن است که بانک خلق چین ( PBoC ) در نظر دارد یک‌تریلیون یوآن نقدینگی را برای پاسخگویی به تقاضای ساخت مسکن در مناطقی که وزرای کلیدی آن را ضروری می‌‌‌دانند، تزریق کند. در همین حال، داده‌‌‌ها نشان داد که تولید فولاد خام چین در ماه اکتبر برای چهارمین ماه متوالی کاهش یافت.

کاهش معاملات در رینگ فیزیکی

بازار فیزیکی روز دوشنبه ۲۹ آبان‌ماه میزبان ۲۹۰‌هزار و ۵۶۰تن شمش فولادی بوده است که با تقاضای حدود ۱۲۳‌هزار و ۱۵۵تنی مواجه شد که از این میزان حدود ۶۶‌هزار و ۳۵تن مورد معامله قرار گرفت و به عبارت بهتر معادل ۳۰‌درصد از میزان عرضه به فروش رسید. معاملات رینگ صنعتی بورس‌کالا در روز دو‌‌‌شنبه ۲۹آبان‌ماه نشان می‌دهد که دادوستد شمش‌‌‌های فولادی با میانگین نرخ پایه ۱۸‌هزار و ۲۸۷تومان به ازای هر کیلوگرم انجام شده است که نسبت به میانگین نرخ پایه در هفته‌‌‌های گذشته افت ناچیزی را به ثبت رسانده است. معاملات انواع شمش فولاد در بازار فیزیکی روز ۲۹آبان‌ماه در بازه نرخ پایه ۱۷‌هزار و ۷۵۰تومان تا ۱۸‌هزار و ۸۲۴تومان به ازای هر کیلوگرم انجام شد. پیش‌بینی می‌شود معاملات در تالار صنعتی بورس‌کالا هفته آینده نیز در کانال قیمتی ۱۸‌هزار تومان به ازای هر کیلوگرم انجام شود. با توجه به روال سال‌های گذشته، اخطار قطعی و محدودیت گاز برای واحدهای تولیدی در ابتدای آذرماه ابلاغ می‌شود، از این‌رو میزان دادوستد شمش فولادی در رینگ صنعتی بورس‌کالا در سه‌ماه پاییز نسبت به فصل تابستان صعودی می‌شود. بررسی آمار معاملات در روز ۲۹ آبان‌ماه نشان می‌دهد که میزان عرضه شمش فولادی با توجه به شرایط در مدت مشابه سال گذشته حدود ۹‌درصد نسبت به عرضه‌‌‌های روز ۲۲ آبان افزایش داشته است، اما با توجه به هزینه‌‌‌های سنگین تولید میلگرد، نوردکاران حاضر به خرید از بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران نیستند، بنابراین میزان خرید نسبت به هفته گذشته ۴۳‌درصد کاهش را به ثبت رسانده است. با توجه به شرایط فعلی دادوستدهای رینگ فیزیکی پیش‌بینی می‌شود که با نزدیک شدن به فصل سرما میزان عرضه، تقاضا و همچنین نرخ شمش فولادی به مسیر کاهشی ادامه بدهد.

بی‌رونقی در بازار فولاد

مدیر فروش یک مجتمع فولادی معتقد است عامل کم‌رونقی بازار فولاد، علاوه بر سیاست‌های اقتصادی دولت برای کنترل تورم، رکود در بخش ساختمان است که بخش‌های مختلف صنعت فولاد را متاثر خود کرده و نتیجه این شده که شرکت‌ها و کارخانجات نوردی امکان تولید مفید ندارند.

به گزارش آهن‌نیوز سعید حیدری، درباره اساس شاخص قیمت‌گذاری در زنجیره فولاد گفت: به دلیل اینکه فولاد در واقع یک زنجیره کامل از معدن تا محصول نهایی است حاشیه سود بخش‌های مختلف این زنجیره با هم متفاوت بوده و مصرف‌کننده شمش فولادی به‌عنوان ماده اولیه است، طبعاً بحث فروش و قیمت‌گذاری ما به بهای تمام‌شده کالایی که خریداری می‌کنیم مرتبط و وابسته است.

وی در ادامه افزود: آن چیزی که در نهایت برای قیمت‌گذاری در بورس کالا برای محصول تولیدی ما مهم است برآیند و میانگین عرضه و تقاضای بازار است بنابراین اگر قیمت‌گذاری نرخ تمام شده براساس یک محصول میانی تعادل را برای زنجیره برقرار نمی‌کند.

کنترل تورم، عامل رکود

حیدری، سیاست‌های اقتصادی دولت برای کنترل تورم را عامل رکود موجود در بازار دانسته و بیان کرد: طبعا بخش ساختمان وقتی دچار رکود می‌شود بخش‌های بسیار زیادی از صنعت را متاثر می‌کند و نتیجه این شده که شرکت‌ها و کارخانجات نوردی امکان تولید مفید ندارند و یا حتی حجم تولید نمی‌تواند از یک حداقلی بالاتر بیاید. بنابراین عرضه طبعا نسبت به تقاضای بازار کمتر می‌شود. از طرفی در صورت کاهش قیمت‌ها، بازار هم واکنش مثبتی به این موضوع نشان نمی‌دهد و این مجدد باعث رکود مضاعفی در این بخش می‌شود. آن چیزی که در نهایت شاید الان شرکت‌های نورد را کمک می‌کند که در این شرایط ذره‌ای بتوانند ادامه حیات بدهند بحث صادرات است. که اگر در این زمینه هم کمک‌هایی جهت تسهیل بحث صادرات برای شرکت‌های تولیدی انجام شود می‌تواند به توسعه هرچه بیشتر بازار کمک کند.

توسعه بازار

حیدری در رابطه محدودیت‌های توسعه بازار صادراتی اظهارکرد: ما به‌عنوان تولیدکننده موظف هستیم تمام ارز ناشی از صادرات را به سامانه نیما برگردانده و رفع تعهد ارزی کنیم اما درحال‌حاضر بحث استفاده از اظهارها و کوتاژهای صادراتی می‌تواند تا حد زیادی مقداری از زیان‌ها را جبران کند. بنابراین دولت اگر یاری کند که مناسبات سیاسی با کشورهایی که بازار هدف صادرات به‌ویژه در همسایگی ما هستند، بهتر شود و بحث‌های خودتحریمی‌هایی که ناشی از مصوبات داخلی و بحث‌های گمرکی هستند را مدیریت کند، فضای کار برای تولیدکنندگان بهتر می‌شود.

سخن پایانی

صنعت فولاد یکی از صنایع کلیدی و تاثیرگذار در اقتصاد کشورها است و بررسی شاخص‌های موثر بر تولید ناخالص داخلی کشور حاکی از اثرگذاری مستقیم این صنعت بر رشد و توسعه اقتصادی است. اما نبود توازن و ناهماهنگی میان هدف‌های ترسیمی حوزه صنعت، حرکت پیوسته به جلو این صنعت را با چالش مواجه کرده است و نوعی ناترازی در بخش‌های مختلف صنعتی- علمی- اقتصادی را رقم زده است.