حمایت از طرح‌های نوآورانه معدنی
فرآیند هوشمندسازی در فعالیت‌های معدنی به عملیاتی اطلاق می‌شود که طی آن متخصصین و مهندسین این رشته بر اساس نیاز معادن و با بهره‌برداری از دانش و فناوری‌های نوین، ابزار و امکاناتی را تعبیه و طراحی می‌کنند که از یک طرف باعث کاهش مشکلات و هزینه‌های معدنکاری شود و از طرف دیگر افزایش بهره‌وری، امنیت و سرعت عمل را در پی می‌آورد و این فرآیند با نام کلی هوشمندسازی شناخته می‌شود.
می‌گویند درحال‌حاضر در دوره انقلاب صنعتی چهارم به سر می‌بریم و تمامی صنایع، از جمله معدن و صنایع معدنی، تحت تاثیر این موج قرار گرفته‌اند. به عبارت دیگر با گسترش دنیای مجازی و رشد هوش مصنوعی تمامی صنایع به سمت و سویی حرکت کرده‌اند که ساز کارهای کلیدی درگیر در عملیات خود را به فناوری‌های نوین مجهز کنند. معدن هم به شدت درگیر این دوره تحول است و امروزه می‌توان در جای جای بخش معدن، از اکتشاف گرفته تا بهره‌برداری و استخراج تا کانه‌آرایی و فرآوری، از فناوری‌های نوین و هوشمند بهره برد. حتی می‌توان گفت که فرآیند هوشمندسازی منابع انسانی را هم تحت تاثیر قرار داده و نحوه ارتباط و تعامل این بخش را هم به طور کلی دگرگون کرده است. در گزارش امروز صمت نگاهی داریم به آخرین موضع‌گیری‌ها در زمینه ضرورت همگام شدن با موج جهانی هوشمندسازی در بخش معدن.
میانبرهای توسعه
رئیس هیات عامل ایمیدرو با تاکید بر اینکه عوامل بازدارنده در توسعه نوآوری را باید به عوامل پیش برنده تبدیل کنیم، گفت: هیچ منعی برای حمایت از طرح‌های نوآورانه و فناورانه بخش معدن وجود ندارد.به گزارش ماین نیوز، محمدرضا موثقی‌نیا بر توسعه نوآوری و برداشتن محدودیت‌ها از سر راه نوآوران و دانش‌بنیان‌ها تاکید کرد.
وی با بیان اینکه عوامل بازدارنده در زیست بوم نوآوری بخش معدن و صنایع معدنی باید از بین برود، اظهارکرد: هنوز در فناوری اشباع نشده‌ایم که بخواهیم در عرصه نوآوری به اهداف مقرر برسیم، اما بدون شک ترویج نوآوری و فناوری از الزامات توسعه معادن و صنایع وابسته محسوب می‌شود. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: با توجه به سرعت کمی که برای رسیدن به فناوری‌های ضروری داریم، می‌توانیم از میانبرهای مطمئن که ما را در توسعه نوآوری و فناوری‌های روز دنیا یاری می‌کند، استفاده کنیم.
محدودیت‌های ذهنی
موثقی نیا در ادامه با تاکید بر اینکه هیچ منعی برای حمایت از طرح‌های نوآورانه و فناورانه در بخش معدن و صنایع معدنی وجود ندارد، خاطرنشان‌کرد: بهتر است عوامل بازدارنده ترویج نوآوری در معادن را به عوامل پیش برنده تبدیل کنیم و حتی محدودیت‌ها را در ذهن‌مان نیز کنار بگذاریم.وی افزود: ایمیدرو آمادگی کامل دارد تا از جامعه نخبه‌ای که معادن را به توسعه و هوشمندسازی نزدیک می‌کنند، حمایت و پشتیبانی کند.معاون وزیر صمت اضافه‌کرد: بدون شک زیست بوم نوآوری می‌تواند جهش بزرگی در عرصه معدن و صنایع معدنی رقم زند، گرچه برای تحقق این امر و ورود ایده‌های نو بهتر است فرهنگ‌سازی بیشتری در جامعه نسبت به ظرفیت‌های معدنی و مزیت‌های اقتصادی آن برای آبادی مناطق محروم انجام شود.
نقش پررنگ جوانان
مهرداد اکبریان، نایب رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران و رئیس انجمن سنگ آهن گفت: یقین دارم بخش معدن امروز تشنه فرآیندهای جدیدی است که در زمینه هوشمندسازی در خارج از کشور در حال انجام، توسعه و برنامه‌ریزی است.
به گزارش معدن نامه، مهرداد اکبریان، نایب رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران و رئیس انجمن سنگ‌آهن اظهارکرد: سال‌هاست بخش معدن با کشورهای خارجی ارتباط چندانی نداشته است. یقین دارم این بخش امروز تشنه فرآیندهای جدیدی است که در خارج از کشور در حال انجام، توسعه و برنامه‌ریزی است.
رکن اصلی
وی افزود: باوجود آنکه امروزه بحث معدن‌داری نسل ۴ مطرح می‌شود که هوشمندسازی معادن یکی از ارکان اصلی آن است؛ در کشور فاصله بسیاری تا تحقق این نسل داریم. متاسفانه اکنون ما درگیر تامین ابزار معدنکاری هستیم. از همین رو قطعا اگر گشایشی در مباحث سیاسی و اقتصادی کشور ایجاد شود ایران با توجه به ظرفیت‌هایی که دارد مورد توجه شرکت‌های معدنی، مجموعه‌های ماشین‌آلات، فناوری و تکنولوژی قرار خواهد گرفت و واردات علم، تکنولوژی و تجهیزات به کشور اتفاق خواهد افتاد.
اکبریان تصریح کرد: ایجاد زیرساخت‌های لازم و علی‌الخصوص ایجاد بستر مناسب برای هوشمندسازی و معادن سبز از جمله امور بسیار مهم در راستای تحقق معدنکاری نسل ۴ محسوب می‌شوند. ضرورت دارد هنگام ایجاد این بسترها با انجام واردات نیاز روز خود را برطرف کنیم. شاید هوشمندسازی نیاز روز ما به نظر نرسد اما با نگاه به زیرساخت‌ها و آگاهی می‌توان گام بزرگی در زمینه صنایع کشور برای ارمغان معدنکاری به‌روز برداشت. نایب‌رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق ایران در پایان ضمن تاکید بر استفاده از نیروهای جوان عنوان کرد: شاهد حضور پررنگ جوانان به‌ویژه در شرکت‌های دانش‌بنیان مرتبط با هوشمندسازی معادن هستیم. گروه‌هایی در رده سنی ۲۵ تا ۳۵ سال مشاهده شدند که در مقوله هوشمندسازی به صورت کارآمد فعالیت کرده و ایده‌های خوبی دارند.
بهره‌گیری اندک از دانش‌بنیان‌های معدنی
مجید وفایی‌فرد، مجری طرح زیست بوم نوآوری و فناوری بخش معدن و صنایع معدن (ایمینو) با تشریح فعالیت ها، ظرفیت‌ها و برنامه‌های این مرکز گفت: بیش از ۴۷۰ شرکت دانش‌بنیان در بخش معدن شناسایی شده است و گزارش‌های ما نشان می‌دهد سهم معادن و صنایع معدنی از اقتصاد دانش‌بنیان کم است و اغلب آنها با چالش تامین مالی و توسعه بازار مواجه هستند.
وی با اشاره به برگزاری جشنواره اینوماین ۴ و محورهای نوآورانه و فناورانه آن افزود: درحال‌حاضر، تدوین و ارائه آیین‌نامه مستقل حمایت از ایده‌های ارزش‌آفرین و کسب و کارهای نوپای بخش معدن و صنایع معدن را در دستور کار داریم و تشکیل CVC معدنی و ارائه راهکارهای تامین مالی نوآوری بخش معدن با توجه به ظرفیت‌های ایمیدرو، قانون جهش تولید دانش‌بنیان را امکان‌سنجی می‌کنیم.
وفایی‌فرد با بیان اینکه انتظارات نسل جدیدی که در عرصه نوآوری هستند باید برآورده شود، افزود: ایمیدرو به موقع وارد زیست‌بوم نوآوری و فناوری معدن شد و از شهریور سال ۹۹ ایمینو درصدد بوده تا با ایجاد و پایش شبکه بازیگران زیست‌بوم نوآوری و فناوری بخش معدن و صنایع معدنی، ایجاد شبکه فناوران بخش معدن و صنایع معدنی با محوریت شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در این بخش و انعقاد تفاهمنامه همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان توانمند ظرفیت‌های این عرصه را شناسایی و به معادن تزریق کند.
وی تصریح‌کرد: با این رویکرد از ۱۳۰ شرکت دانش‌بنیان حمایت‌های لازم انجام و برای تقویت کسب و کار نوپای آنها دوره‌های شتاب‌دهی و پساشتاب‌دهی برگزار شده است.
سخن پایانی
با توجه به سرعت روزافزون حرکت کشورهای معدن‌خیز در حوزه هوشمندسازی معادن و برخورداری از آخرین دستاوردهای تکنولوژیک، چاره‌ای نیست جز اینکه برای حفظ مزیت رقابتی کشور در حوزه معدن هوشمندسازی در بخش معدن و صنایع وابسته، به‌ویژه در معادن کوچک و متوسط مقیاس جدی گرفته شود. تامین هزینه این کار شاید در معادن بزرگ مقیاس چندان دشوار نباشد، اما برای معادن کوچک و متوسط تغییر سبک کار و تامین زیرساخت‌های هوشمندسازی بسیار سنگین خواهد بود، بنابراین به نظر می‌رسد تنها راهکار برای رسیدن به هدف بومی‌سازی این حوزه، بسترسازی برای ورود جوان‌ها و متخصصان کشور به این بخش است تا بتوان عقب‌ماندگی در این زمینه را به‌سرعت جبران کرد.
