روسیه شریک معدنی ایران می‌شود
بخش معدن ایران به دلیل در اختیار داشتن مواد معدنی متفاوت برای کشورهای دیگر جذابیت دارد. این موضوع را می‌توان در اخبار معدنی پس از برجام مشاهده کرد که هیات‌های خارجی، گروه گروه راهی ایران می‌شدند تا بتوانند همکاری‌های مشترکی را در بخش معدن داشته باشند.
بخش معدن ایران به دلیل در اختیار داشتن مواد معدنی متفاوت برای کشورهای دیگر جذابیت دارد. این موضوع را می توان در اخبار معدنی پس از برجام مشاهده کرد که هیات های خارجی، گروه گروه راهی ایران می شدند تا بتوانند همکاری های مشترکی را در بخش معدن داشته باشند. اما پس از خروج امریکا از برجام شرایط دوباره تغییر کرد و ارتباط با شرکت های خارجی فعال در حوزه معدن متفاوت شد. براساس اخبار ایران اخیرا وارد همکاری های مشترک با روسیه در حوزه معدن شده است تا بتواند توسعه در بخش اکتشافات و همچنین هوشمندسازی معادن را سرعت بخشد.روسیه یکی از کشورهای معدنی است که به دلیل در اختیار داشتن ذخایر الماس و زغال سنگ نقش مهمی در بازار محصولات معدنی و صنایع معدنی مثل آلومینیوم ایفا می کند.اما در این بین با آغاز جنگ میان این کشور و اوکراین شرایط به سمت دیگری تغییر کرد. با وضع تحریم های اروپا و امریکا علیه روسیه باید این کشور به سراغ بازارهای دیگری برود تا بتواند در حوزه صادرات فعالیت خود را حفظ کند.درست با شروع این جنگ، قیمت ها در بازار کامودیتی ها روند صعودی را پیش گرفتند، فرصتی که در اختیار بسیاری از کشورهای معدنی قرار گرفت تا میزان صادرات را افزایش دهند.
از سویی دیگر حذف روسیه از برخی بازارها می توانست فضا را برای دیگر رقبا باز کند. هرچند در آن دوره طلایی ایران فرصت های زیادی را در حوزه صادرات با وضع عوارض ناگهانی از دست داد اما امروز شاهد همکاری های مشترک بین ایران و روسیه هستیم. پیش از این موضوع روسیه در حوزه بازار فولاد سعی داشت با نرخ شکنی بازار منطقه را در دست بگیرد. چین نیز با خرید فولاد ارزان از روسیه بخشی از نیاز داخلی خود را تأمین و تولیدات خود را با قیمت های به روز راهی بازارهای جهانی می کرد. درواقع این اقدام روسیه برای برخی کشورها سودده بود.اما حالا همکاری ها در حوزه اکتشافات معدنی با روسیه کلید خورده است. چندی پیش بوده که هیات روسی به سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی ایران آمدند تا در این حوزه وارد همکاری شوند.
بزرگ ترین طرح پیمایش زمین شناسی
علیرضا شهیدی رئیس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی ایران با بیان این که بزرگ ترین طرح پیمایش زمین شناسی به وسعت80هزار کیلومتر مربع در کشور اجرا می شود، اظهار کرد: در این طرح علاوه بر استفاده از توانمندی داخلی در بحث نیروی انسانی از همکاری های بین المللی نیز بهره خواهیم برد. وی خاطرنشان کرد: با توجه به کارنامه خوب کشور روسیه در زمین شناسی و اکتشاف در نظر داریم تا بخشی از مناطق را از طریق زمین شناسان روسیه اکتشاف کنیم. به گفته وی، در این طرح با پیمایش هایی که در مناطق انجام می شود منابع قابل توجهی از کانسارهای فلزی مانند آهن، مس، پلی متال ها، طلا و … را اکتشاف می کنیم. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان این که در دیواندره استان کردستان با اجرای ژئوفیزیک هوایی منابع قابل توجهی از ذخایر پنهان کانسار آهن را اکتشاف کردیم، تصریح کرد: امیدواریم که این کانسار آهن بتواند در صنایع معدنی استان استفاده شود و در آنجا موجب رشد تولید و کاهش بیکاری شود. شهیدی افزود: امیدواریم در ادامه طرح پیمایش بتوانیم ذخایر قابل توجهی را در استان هایی همچون استان قم، مرکزی، اصفهان، آذربایجان غربی اکتشاف کنیم. آن طور که پیداست ایران می خواهد از فرصت پیش آمده استفاده کرده و روسیه را راهی بخش معدن کند تا با استفاده از تجربیات این کشور، برخی عقب ماندگی ها در حوزه اکتشاف را جبران کند.اما حالا در کنار توسعه اکتشافات، ایران در حوزه هوشمند سازی معادن هم با روسیه وارد همکاری می شود.
هوشمندسازی معادن
بحث هوشمند سازی معادن در سال های اخیر بسیار مورد بحث و بررسی است و حرکت در این سمت از الزاماتی است که نمی توان از آن چشم پوشی کرد. امروز کشورهای معدنی دنیا با حرکت در مسیر هوشمندسازی علاوه بر افزایش تولید، توانسته اند با کاهش خطرات میزان بهره وری را هم بالا ببرند. این موضوع نشان می دهد در سال های پیش رو کشوری در بازارهای جهانی موفق تر است که در حوزه هوشمندسازی گام های مهمی برداشته باشد. این در حالی است که بخش معدن ایران با چالش های بسیاری همراه است و امروز در حوزه ماشین آلات چالش جدی پیش روی معدنکاران قرار دارد.بخش معدن ایران با وجود در اختیار داشتن ذخایر بسیار معدنی و قرار گرفتن در میان ۱۵ کشور معدنی جهان با کمبودهای بسیاری همراه است که برای جبران انها مسیر طولانی در پیش دارد و همچنان چالش های دیگری در حال اضافه شدن است. اما با این حال باید به سمت هوشمند سازی معادن حرکت کرده و از این تغییر جهانی عقب نماند. حالا روسیه می تواند شریک خوبی برای این بخش باشد.
در همین زمینه معاون صنایع، ماشین آلات و تجهیزات وزارت صمت گفت: به دنبال گفت وگوهای صورت گرفته در حاشیه اجلاس کازان، جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در زمینه تبادل فناوری و هوشمندسازی معادن همکاری های جدیدی طرح ریزی خواهند کرد. سیدمحمد موسوی در حاشیه چهاردهمین اجلاس همکاری های اقتصادی روسیه - جهان اسلام در کازان مرکز جمهوری تاتارستان روسیه افزود: در بازدیدی که با همراهی آقای علیرضا پیمان پاک معاون وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت از منطقه توسعه فناوری و نوآوری اینوپلیس جمهوری تاتارستان داشتیم، مقرر شد ظرفیت های جمهوری اسلامی ایران در شرایط تحریم های اخیر علیه روسیه به یاری این منطقه بیاید. وی اظهارکرد: در این بازدید، با اشاره به ظرفیت های شرکت های خصوصی جمهوری اسلامی ایران در صنایع نرم افزاری، مقرر شد که نقشه راه همکاری های دوجانبه در این زمینه ترسیم شود. معاون وزیر صمت گفت: شرکت های ایرانی با وجود تحریم های ظالمانه در حوزه های مختلف به فناوری های پیشرفته دست یافته اند و افزون بر ۲ هزار شرکت ایرانی توانمند در عرصه ساخت بیشتر تجهیزات ثابت و دوار و برخی تجهیزات فرآیندی فعال هستند.موسوی خاطرنشان کرد: در دیدار با مسئولان منطقه توسعه فناوری و نوآوری اینوپلیس تاتارستان، مقرر شد که ظرفیت شرکت های ایرانی به یاری این منطقه نفت خیز روسیه در زمینه ساخت تجهیزات بیاید. معاون صنایع، ماشین آلات و تجهیزات وزارت صمت همچنین با اشاره به مذاکرات هیات ایرانی با پتروف اوگینو رئیس آژانس فدرال صنایع منابع معدنی روسیه گفت: با توجه به توانمندی طرف روس در عرصه معادن، در این مذاکرات مقرر شد که از دانش فنی روسیه در راستای هوشمندسازی معادن و ماشین آلات حفاری استفاده کنیم.موسوی ادامه داد: این مذاکرات در آینده نزدیک به تفاهمنامه همکاری دوجانبه منجر خواهد شد.وی خاطرنشان کرد: از آنجا که معادن و ماشین آلات معدنی از مزیت های اصلی کشور ایران است، این همکاری، در سطح راهبردی تلقی می شود.
سخن پایانی
این همکاری دوجانبه می تواند دسترسی بخش معدن به تجهیزات به روز را تسهیل بخشد و سرعت هوشمند سازی افزایش یابد. هرچند همکاری با روسیه می تواند اتفاق خوبی محسوب شود، اما باید به این نکته توجه داشت که این همکاری باید با دیگر کشورهای معدنی شکل بگیرد. بخش معدن برای جبران عقب ماندگی ها نیازمند توسعه همکاری های بین المللی است. از سویی دیگر تشدید تحریم ها علیه روسیه می تواند بر اقدامات این کشور در حوزه معدن هم اثرگذار باشد، پس نباید تمام تخم مرغ ها را در سبد روسیه قرارداد. باید با نگاهی به برنامه های کشورهای همسایه در بخش معدن و بازارهای جهانی، برنامه ریزی دقیقی در این زمینه داشت و به سمت توسعه فعالیت ها پیش رفت. در کنار این موضوع باید باثبات در قوانین و مقررات فضا را برای حضور بخش خصوصی و افزایش فعالیت های آن فراهم کرد. بخش خصوصی امروز در فعالیت های معدنی عملکرد خوبی از خود نشان داده و با تسهیل مسیر توسعه می تواند در ایجاد ارتباط های بین المللی برای بخش معدن کمک کننده باشد. اما در این میان باید با بازنگری در قوانین و مقررات فرصت را برای ایجاد همکاری های خارجی فراهم کرد تا بتوان در شرایطی که کشورهای منطقه نیز خیز جدی برای توسعه فعالیت های معدنی برداشته اند نه تنها سهم بازارها را حفظ کرد بلکه به سراغ توسعه آنها رفت. در غیر این صورت به راحتی و با از دست دادن فرصت ها از بازارهای صادراتی حذف خواهیم شد یا هزینه صادرات با افزایش زیادی همراه می شود.
