در جامه نقش‌آفرینی و هویت سازی
در دنیای امروز و در تمامی نظام‌های اجتماعی و مدیریتی، روابط‌عمومی‌ها به‌عنوان عناصر قوی در ارزیابی و تقویت برنامه‌ها و پیشبرد اهداف سازمان‌ها، نقش ویژه و مهمی در ایجاد ارتباط و تعاملات فکری و اطلاعاتی ایفا می‌کنند.
در دنیای امروز و در تمامی نظام های اجتماعی و مدیریتی، روابط عمومی ها به عنوان عناصر قوی در ارزیابی و تقویت برنامه ها و پیشبرد اهداف سازمان ها، نقش ویژه و مهمی در ایجاد ارتباط و تعاملات فکری و اطلاعاتی ایفا می کنند. هر نهاد و سازمان بر اساس وظایف و ماموریت های خود، از طریق روابط عمومی ارتباطی موثر و هدفمند را با مخاطبان و گروه هایی که با سازمان در ارتباط هستند، برقرار می کند. تعابیر متفاوت و جامعی از فعالیت در حوزه روابط عمومی مطرح شده، ازجمله آنکه روابط عمومی ابزاری است که توسط آن تصویر ذهنی بلندمدتی برای شرکت خلق می شود. بااین وجود، فعالیت در بخش روابط عمومی در ایران آن طور که باید موردتوجه قرار نگرفته و حتی در مواردی شاهد فقدان نگاه تخصصی به این حوزه هستیم. از سوی دیگر با توجه به اهمیت آشنایی مدیران با حوزه های تخصصی سازمان محل کار، فعالان روابط عمومی باید علاوه بر اطلاعات تخصصی این حوزه از اطلاعات تخصصی سازمان خود نیز آگاهی کامل داشته باشند. صمت در این گزارش با دو تن از کارشناسانی که در کارنامه کاری خود تجربه مدیریت در روابط عمومی حوزه های تخصصی مانند معدن و بورس دارند، گفت وگو کرده است.
ضرورت ارتباط دوسویه با رسانه
ابوذر حلوایی پور، کارشناس روابط عمومی: حوزه فعالیت روابط عمومی دریایی عمیق است که دسترسی به عمق واقعی آن هنوز جای کار بسیاری وجود دارد و تلاش مضاعف می طلبد تا انعکاس دستاوردهای شرکت بهتر و بیشتر انجام شود. به علاوه اینکه روابط عمومی ویترین اصلی سازمان و هر شرکتی به شمار می آید؛ بنابراین اگر روابط عمومی یک شرکت معدنی از توانمندی و قدرت تفکر و تامل بالایی برخوردار نباشد، به طورقطع در انعکاس عملکرد، دیدگاه ها و همراهی ها با شرکت آسیب وارد می شود. یک روابط عمومی موثر، روابط عمومی است که گام به گام با سازمان و شرکت خود همراه باشد و با استفاده از فناوری و دانش روز بتواند بهترین تاثیر در انعکاس فعالیت های سازمان خود را در جامعه داشته باشد.
اطلاع رسانی گسترده به مردم
حوزه صنعت و معدن بسیار گسترده است و شرکت های معدنی و صنعتی ابعاد مختلفی از فعالیت ها را چه در داخل و چه در خارج از کشور پوشش می دهند؛ ازاین رو فعالیت واحد روابط عمومی در این واحدها اهمیت بسیاری دارد. هرچند بر اهمیت حوزه روابط عمومی در تمامی مشاغل واقفیم اما این اهمیت در بخش معدن به گونه ویژه ای پررنگ است. فعالیت صنایع معدنی از حساسیت بالایی برخوردار است؛ بنابراین انتظار می رود واحد روابط عمومی در این مشاغل باقدرت هرچه تمام تر وارد عمل شود. وجه مشترک روابط با مشاغل حوزه معدن، گستردگی حوزه فعالیت آنهاست. در روابط عمومی تمامی کارهای مربوط به تولید محتوا، اطلاع رسانی، تبلیغات و... انجام می شود که گستره وسیعی را در برمی گیرد. با توجه به تخصصی بودن حوزه معدن، عملکرد واحدهای روابط عمومی بخش معدن در معرفی این حوزه و دستاوردهای آن به مردم، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. نیاز است در سطح عمومی مردم به ویژه مردم منطقه از دستاوردهای معدنی و صنعتی شرکت ها و به ویژه خدماتی که در حوزه مسئولیت های اجتماعی شرکت ها انجام می شود، مطلع شوند. دراین بین ارتباط میان واحد روابط عمومی و رسانه ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. روابط عمومی و رسانه هیچ گاه ۲ حوزه منفک از هم نیستند، بلکه این ۲ واحد درواقع ۲ بال هستند برای رسیدن به آگاهی و گردش بهینه اطلاعات و اخبار به طوری که اگر هر یک نباشد، دیگری به تنهایی نمی تواند آگاهی را به دست مردم برساند. بنابراین روابط عمومی موفق است که رسانه و عملکرد رسانه را باور داشته باشد و با یک تعامل ۲ طرفه از رسانه به عنوان فرصتی برای انعکاس عملکردهای واحد خود استفاده کرده و در آگاهی رسانی به مردم با رسانه سهیم شود. برای تحقق این هدف نیز تعامل و همفکری همواره می تواند نقش موثری در بهبود رابطه میان واحد روابط عمومی با رسانه ها ایفا کند. ازاین رو معتقدم برگزاری نشست های هم اندیشی با اصحاب رسانه، تشکیل اتاق فکر در حوزه های معدنی و استفاده از توان و اندیشه فعالان حوزه رسانه و بهره مندی از تجارب پیشکسوتان حوزه رسانه می تواند به پررنگ شدن این تعامل و افزایش آگاهی و انعکاس عملکرد کمک کند. در کنار آن، اهمیت دادن به رسانه هایی که نقش تاثیر گذاری در جامعه دارند، می تواند اعتماد آنها را جلب و به بهبود ارتباط رسانه و روابط عمومی کمک کند.
روابط عمومی یا تبلیغات؛ مسئله این است
محمد حسنی سعدی، کارشناس روابط عمومی: باوجود اهمیت ویژه و تخصصی بودن فعالیت در حوزه روابط عمومی، در کشور ما نگاهی تخصصی به این بخش وجود ندارد. تاجایی که عموما به فعالیت های انجام شده در حوزه روابط عمومی، به نوعی نگاه می شود که در رده اقدامات ضروری نیستند. در همین حال در مواردی فعالیت واحد روابط عمومی با تبلیغات یا اجرای کارهای فرهنگی اشتباه گرفته می شود. همین نبود نگاه غیرتخصصی موجب شده نیروهای توانمند و متخصص به این حوزه جذب نشوند. حتی در مواردی شاهدیم که نیروهای زائد هر مجموعه به این بخش منتقل می شوند. این چالش در سایه نبود نگاه حرفه ای و نبود شناخت از سوی مدیران حاصل شده است. نگاه حاکم بر این بخش، بر عملکرد فعالان حوزه روابط عمومی نیز به شدت تاثیر گذار است و از کارآیی و خلاقیت آنها می کاهد.
راهکارهای بهبود جایگاه روابط عمومی
در درجه نخست باید دیدگاه مدیران نسبت به عملکرد بخش روابط تغییر کند. شاید حتی نیاز باشد مدیران تراز بالای کشور در این زمینه آموزش های لازم را ببینند و با تاثیر گذاری فعالیت در این حوزه بیش ازپیش آشنا شوند. بدون تردید، چنانچه تاثیر اقدامات واحد روابط عمومی بر بهبود عملکرد سیستم ها مشخص شود، حمایت بیشتری را از فعالیت های این واحد ترتیب می دهند.
رسانه، بازوی روابط عمومی
یکی از مهم ترین فعالیت های واحد روابط عمومی برقراری ارتباط با رسانه هاست. رسانه ها می توانند به عنوان بازوی روابط عمومی در فعالیت های مربوط به فرهنگ سازی و اطلاع رسانی اقدام کنند. بدون رسانه بخش بزرگی از فعالیت های روابط عمومی ناتمام و بدون نتیجه می ماند.
این درحالی که است که بخشی از مدیران واحد روابط عمومی از بالا به پایین به رسانه ها نگاه می کنند و حتی توقع دارند آن رسانه در جایگاه بولتن آنها، فعالیت کند. انتظار می رود رابطه عمومی میان روابط و رسانه ها، دوسویه باشد.
فرصتی برای بازنگری در جایگاه روابط
روز ملی ارتباطات و روابط عمومی، فرصتی برای بازنگری در جایگاه روابط عمومی و توجه ویژه به اهمیت و اثرگذاری فعالیت در این بخش است. آشنایی هرچه بیشتر مدیران و سیاست گذاران نهادهای گوناگون با عملکرد واحد روابط تاثیر بسزایی بر بهبود عملکرد این بخش دارد. ازآنجاکه تعالی یک مجموعه مدیریتی بدون حضور واحد روابط مقدور نیست، تغییر نگاه مدیران به این بخش تاثیر بسزایی بر ارتقای جایگاه آن مجموعه خواهد داشت. در عصر کنونی فعالیت و اثرگذاری روابط عمومی از اطلاع رسانی فراتر رفته و حوزه هایی همچون بازاریابی، برندینگ، فرهنگ سازی و... نیز به عنوان مسئولیت های اصلی این بخش شناخته می شود. در چنین شرایطی انتظار می رود هر سیاست جدیدی که از سوی نهادهای گوناگون اتخاذ می شود، با پیوست رسانه ای همراه باشد. بااین وجود در طول سال های گذشته نسبت به این موضوع بی توجهی شده و شاهد آثار منفی آن در جامعه بوده ایم.
سخن پایانی
روابط عمومی به عنوان یکی از ابزارهای برقراری ارتباطات یکپارچه موردتوجه بوده و نقشی موثر و سازنده در بهبود وضعیت سازمان ها و ایجاد تعامل درون سازمانی و برون سازمانی دارد. بااین وجود، فقدان نگاه تخصصی به فعالیت در حوزه روابط همچنان به چشم می خورد و مشکلات فراوانی را ایجاد می کند. از سوی دیگر برقراری تعامل سازنده میان واحد روابط عمومی و رسانه ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ بااین وجود در موارد متعددی شاهد تعاملی درست و دوسویه میان روابط عمومی سازمان ها با رسانه ها نیستیم. بدون تردید، فعالیت در این فضا و حذف پرسشگری از عملکرد یک مجموعه، مانع بهبود عملکرد آن و رفع مشکلات می شود. همزمان رسانه ها نیز از وظایف اصلی خود دور خواهند ماند.
