نقشی که باید برجسته شود
روابط‌عمومی‌ها نقشی کلیدی در ارتقای نقش و جایگاه مجموعه خود دارند. چه در قالب مجموعه‌هایی مانند شرکت‌ها، سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها، قرار گیرند یا حاصل خدمات‌شان در نشریه و مجلات تخصصی ارائه شود.
روابط عمومی ها نقشی کلیدی در ارتقای نقش و جایگاه مجموعه خود دارند. چه در قالب مجموعه هایی مانند شرکت ها، سازمان ها و وزارتخانه ها، قرار گیرند یا حاصل خدمات شان در نشریه و مجلات تخصصی ارائه شود. بر این اساس، اگر روابط عمومی نقش خود را درست ایفا کند، می تواند باعث ارتقای بنگاه ها، موسسات و کسب وکارها شود و همزمان رضایت کلیه ذی نفعان بالادست و پایین دست مجموعه را فراهم کند. روابط عمومی تشکل های معدنی ـ به تبع حوزه فعالیت خود ـ وظایف و مسئولیت های سنگین، متعدد و متنوعی را برعهده دارند که در درجه اول اطلاع رسانی و شفاف سازی سیاست های مجموعه متبوع خود است. در عصر انفجار اطلاعات این نقش، به ویژه در زمینه اطلاع رسانی، دچار چه تغییراتی شده است و روابط عمومی ها برای همگام شدن با تحولات امروز و فردا باید چه اقداماتی انجام دهند. آنچه خواندید، موضوع گفت وگوی امروز صمت با آنوش رحام، کارشناس و فعال حوزه معدن است.
تغییر پرشتاب صنعت و ورود به دوران استفاده از تکنولوژی نسل چهارم و پنجم، روابط عمومی ها را در چه حوزه هایی دچار تغییر و تحول می کند؟
روابط عمومی در این عصر دیگر نباید خود را محدود به وظایف عادی و اداری کند. در واقع، روابط عمومی ها دیگر نه فقط در سطح رسانه ای که در سطح بین المللی و در حوزه های مختلف اقتصادی اثرگذار هستند.بخش PR در دنیای امروز یکی از پراهمیت ترین حوزه ها برای معرفی اقتصاد، توانمندی های صادراتی و نیازهای وارداتی کشورها به شمار می رود. به عنوان مثال، می توان به عربستان سعودی اشاره کرد که در سال های اخیر رشد قابل توجهی در عرصه های گوناگون اقتصادی داشته و در این مسیر موفق شده است که حجم عظیمی از سرمایه گذاری را به خود جذب کند.این کشور برای موفقیت برنامه های توسعه خود در قدم اول به سمت وسوی تنش زدایی با کشورهای همسایه گام برداشته است و تلاش می کند تا در فضایی امن، آزاد و رقابتی، تجارت را گسترش و سهم آن را در جی دی پی افزایش دهد.یکی دیگر از اقدامات این کشور، برگزاری رویدادهای بین المللی، نمایشگاه ها و اکسپوهای گوناگون است و جلوه پیشرفته ای از فعالیت روابط عمومی ها است. اکسپوهای بین المللی فرصتی برای ارائه توانمندی های کشورها در حوزه های خاص است و عرصه وسیعی برای ارائه خدمات روابط عمومی ها فراهم می آورد، بنابراین نقش روابط عمومی ها در برگزاری درست و موفق چنین رویدادهایی کاملا برجسته و پررنگ است و نوع پیشرفته ای از فعالیت را می طلبد.پس به این ترتیب، می بینیم روابط عمومی ها در ارائه برنامه های اقتصادی عربستان و معرفی توانمندی ها و جذابیت های این کشور چه اثر قابل توجهی داشته و نقش آنها در تحول اقتصاد و کسب وکارها تا چه اندازه کلیدی بوده است.
آیا می توان گفت این حوزه در دوران معاصر به پاشنه آشیل سازمان ها، موسسات و نهادهای گوناگون بدل شده است؟
به نوعی می توان گفت کم توجهی مسئولان و روسای سازمان های و بنگاه ها به بخش روابط عمومی باعث شده است که این حوزه به پاشنه آشیل مجموعه تبدیل شود. به بیان ساده، جایگاه این بخش و حوزه به خوبی برای مدیران سازمان ها تبیین نشده است و ازاین رو، آسیب های زیادی به آن حوزه وارد می شود.این در حالی است که مسئولان بنگاه های اقتصادی و وزارتخانه ها باید بدانند روابط عمومی چه نقش و جایگاهی در یک سازمان یا بنگاه اقتصادی دارد و چگونه می تواند موانع فعالیت را از سر راه بردارد. بنابراین، پاشنه آشیل سازمان های ما بی توجهی مسئولان اقتصادی، مدیران و صاحبان مشاغل به موضوع روابط عمومی است. امروزه بدون روابط عمومی پویا نمی توان بازخورد درستی از اثرگذاری محصول در بازارها داشت و این بخش روابط عمومی است که بهترین سیگنال را از اثرگذاری و سهم کالا، محصول یا خدمات یک بنگاه اقتصادی به مدیران منعکس و به آنها کمک می کند تا تغییرات لازم را در نوع، کمیت یا کیفیت خدمات خود اعمال کنند.
نقش روابط عمومی را چطور باید برای مدیران روشن کرد؟
این موضوع هم باز تاحدودی برعهده مدیران روابط عمومی است. شاید امید به اینکه تحول از درون بخش آغاز شود، محتمل تر باشد. امروزه اهمیت PR یا روابط عمومی آنقدر افزایش یافته است که چهره یک سازمان و نوع و کیفیت خدماتی که ارائه می دهد، در آیینه این بخش نمود می یابد. روابط عمومی روزآمد باید به خوبی و درستی مجموعه را معرفی و توانمندی های آن را به دقت و درستی برای ذی نفعان و مخاطبان آن بنگاه تبیین کند.
می توان پیش بینی کرد در آینده هوش مصنوعی جای روابط عمومی ها را پر کند؟
هوش مصنوعی چشم انداز روشنی از آینده پیش روی ما را تصویر می کند. به نظر می رسد در آینده ای نه چندان دور به طورقطع هوش مصنوعی کسب وکارها و فضای زندگی بشر را به کلی تغییر خواهد داد.به عبارت دیگر، بشر با کمک هوش مصنوعی دیگر نیازی به ذخیره حجم عظیمی از اطلاعات نخواهد داشت، اما یکی از آثار منفی این تحول، این است که بهره گیری از توان هوش مصنوعی و وابستگی بیش ازاندازه به آن، منجر به استفاده کمتر از قابلیت های ذهنی بشر می شود، زیرا ظرفیت پردازش هوش مصنوعی به مراتب بالاتر از توان بشر است. هوش مصنوعی به راحتی چندین میلیون ترابایت اطلاعات را در چند ثانیه آنالیز و فهرست بندی می کند و گزارش هایی بسیار کارآ و راهبردی در حوزه موردنظر استخراج می کند. به نظر من، این روش تحلیل و جمع آوری داده ها باید به زودی یکی از ابزارهای کار روابط عمومی ها شود، نه اینکه رقیب یا جانشین این بخش باشد و آن را از میدان به در کند.نکته مهم اینجا است که صاحبان مشاغل و فعالان اقتصادی و مسئولان همواره وقت و مهارت تحلیل داده های هوش مصنوعی و جمع آوری و طبقه بندی آنها را ندارند، بنابراین در آینده هم باز این مسئولیت برعهده روابط عمومی ها است.
بنابراین، باید از ابزار هوش مصنوعی به منظور تبیین برنامه های آتی و تعیین مسیر راهبردی برای کسب وکارها استفاده کرد و با طبقه بندی کردن، حجم بزرگی از داده ها، نتایج و اقلام آماری یا هر آنچه مدیران برای تبیین راهبردهای خود نیاز دارند، در اختیارشان بگذارد.پس به نظر من، هوش مصنوعی جایگاهی بالاتر از ابزاری در دست روابط عمومی ها و روشی برای بسط و گسترش توانمندی این حوزه نخواهد داشت.
برای پیشگیری از این خطر حذف، روابط عمومی باید در چه حوزه هایی پوست اندازی کند؟
روابط عمومی باید برای بقای هویت خود، به آخرین فناوری ها مجهز شود و با استفاده از فناوری های روز، در بخش تخصصی و میان رشته ای از این ابزارها استفاده کند.به عبارت دیگر، روابط عمومی باید تبدیل به یک دانش میان رشته ای شود که تخصصی تر فعالیت کند، زیرا آنچه در قالب رشته ارتباطات و روابط عمومی می بینیم، حتی پاسخگوی نیازهای امروز نیست و باید به بالاترین سطح توانمندی و تخصص دست پیدا کند و ابزاری قدرتمند در دست سازمان ها باشد.
اگر به نقش روابط عمومی ها در فرهنگ سازمانی داخل کشور نگاهی بیندازیم، آیا می توان گفت با عصر انفجار اطلاعات همگام شده اند یا خیر؟
ساختار و فرهنگ سازمانی با موضوعات پیچیده و خاصی دست به گریبان است. امروز دنیا به سوی خلق یک فرهنگ سازمانی واحد و عمومی در حرکت است و اقتصاد جهانی در تلاش است تا بخش خصوصی را در اداره امور بیشتری دخالت دهد و هرچه بیشتر سرمایه این بخش را جذب کند. امروزه سهم بخش خدمات از جی دی پی دنیا بیش از ۶۰ درصد است که چیزی حدود ۲برابر بخش های صنعتی و کشاورزی به شمار می رود. به این ترتیب، بخش خدمات سهم خود را در جی دی پی به شکل چشمگیری ارتقا داده و بیشترین میزان اشتغال را ایجاد کرده است. در کشورهایی مانند ایران که هنوز گرفتار ساختار و فرهنگ سازمانی قدیمی و بومی است، چاره ای جز این نیست که به سرعت از این فرهنگ فاصله بگیریم و درصدد تصحیح آن برآییم، زیرا راه نجات اقتصاد ما این است که به سمت جهانی شدن برویم و تنها از این مسیر است که می توان امیدوار بود شرکت هایی بین المللی و «یونیکورن» در کشور پا بگیرند. یونیکورن به شرکت هایی گفته می شود که ارزش فعلی آنها بیش از یک میلیارد دلار باشد و تنها چنین شرکت هایی می توانند چهره صنعت و اقتصاد را به کلی تغییر دهند. یکی از مهم ترین مواردی که در تبدیل یک شرکت به یونیکورن اهمیت دارد، قدرت جذب سرمایه است. روشن است که فرآیند تامین مالی کار بسیار دشواری است و تنها زمانی می توان به موفقیت آن امید داشت که کسب وکاری به خوبی شناخته شود و اعتماد سرمایه گذاران از یک سو و مشتریان را از سوی دیگر جلب کند. با این شرح روشن است که روابط عمومی ها، که بخش ارائه دهنده خدمات در کسب وکارها هستند، باید ساختار و فرهنگ سازمانی خود را روزآمد و در راستای رسیدن به این هدف رشد پیدا کنند. بخش روابط عمومی و حوزه ارتباطات بین الملل می تواند اثرگذاری ویژه ای برای گذر از یک اقتصاد ملی و منطقه ای به اقتصاد گلوبال و جهانی داشته باشد. بخشی از فرآیند اتصال باید در ساختار و فرهنگ سازمانی روابط عمومی اتفاق بیفتد و حوزه ارتباطات باید بخشی پیشرو در این زمینه باشد.
روابط عمومی ها در چه بخش هایی دچار ضعف و چالش هستند و نقاط قوت این حوزه چیست؟
چالش مهم روابط عمومی ها در کشور ما فقدان راهبرد و محدود شدن بخش روابط عمومی به موضوعات پیش پاافتاده است، در حالی که این بخش باید ابزاری در دست مدیریت یا ریاست یک سازمان یا بنگاه باشد؛ درگیر کارهای بسیار ساده و روزمره شده و خروجی این بخش تنها به اطلاع رسانی و انتشار محتوا، کاتالوگ و... محدود و منحصر است.بخش روابط عمومی باید در زمینه تولید محتوا در هر حوزه ای اثرگذاری ویژه ای داشته باشد و به طورقطع، اگر این گونه نباشد، نمی توانیم از آن استفاده کنیم و درگیر شدن در موضوعات روزمره در حد آنچه تا امروز به عنوان وظایف روابط عمومی ها تعریف شده، بزرگ ترین خطر و نقطه ضعف برای این بخش است.به عبارت دیگر، روابط عمومی باید به بخش پیشرو سازمان تبدیل شود، به طوری که ارتباطات داخلی و خارجی سازمان را تعریف کند و گسترش دهد.البته روابط عمومی ها باید سطح روابط را گسترش بدهند و تعمیق بخشی ارتباطات وظیفه بخش های دیگر سازمان ها است، اما روابط عمومی باید تمام هم وغم خود را به کار ببرد تا حداکثر روابط سازمانی را در سطح ایجاد کند و از حالت معمول برگزاری چند نمایشگاه و تولید تراکت و بولتن به تولیدکننده محتوا و مذاکره کننده ای حرفه ای برای گسترش ارتباطات بدل شود.بنابراین بخش توسعه ارتباطات باید در دل روابط عمومی ها دیده شود تا به این ترتیب بتوانند از دام این ضعف و چالش عبور و وجه تمایز خود را که توسعه ارتباطات است، تقویت کنند.
