ضرورت اصلاح محدودیت‌های گازی صنایع
زنجیره تولید فولاد ایران بر پایه بهره‌مندی از ذخایر غنی انرژی در کشور شکل‌گرفته و توسعه‌یافته است.
بر همین اساس نیز واحدهای احیا مستقیم حلقه ای غیرقابل جایگزین را در زنجیره فولاد ما به خود اختصاص می دهد. از گاز هم زمان به عنوان سوخت و خوراک واحدهای احیا برای تولید آهن اسفنجی استفاده می شود. بنابراین مصرف گاز در این حلقه از زنجیره تولید فولاد قابل توجه و غیرقابل جایگزین است. طبعاً اثرات بروز هر نوع محدودیت در تأمین گاز موردنیاز واحدهای تولیدکننده آهن اسفنجی در اسیر حلقه ها نیز نمایان خواهد شد. محدودیت درروند تأمین گاز واحدهای فولادی و تولیدکنندگان آهن اسفنجی از ابتدای آذرماه آغازشده است. درحال حاضر تنها حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از گاز موردنیاز واحدهای احیا مستقیم تأمین می شود.
درنتیجه از یک سو میزان تولید در این صنعت به شدت کاهش یافته است. از سوی دیگر نیز لطمات غیرقابل جبرانی به تجهیزات صنایع و کوره های ذوب واحدهای تولیدی تحمیل می شود. بر همین اساس نیز فعالان صنعت فولاد خواستار بازنگری شرکت گاز در توزیع این منبع مهم انرژی هستند. قطع گاز صنایع جدی است
به گفته مدیران شرکت ملی گاز ایران چنانچه مصرف گاز خانگی و تجاری کاهش نیابد، احتمال قطع گاز صنایع و اعمال محدودیت بیشتر برای نیروگاه های کشور وجود دارد. به گزارش ایسنا محمدرضا جولایی مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران گفت: از اواخر آبان ماه میزان مصرف بخش خانگی و تجاری ۱ . ۵ برابر افزایش یافته است. طبیعتاً این میزان کسری باید از جای دیگری جبران شود چراکه تولید دیگری وجود ندارد، بنابراین باید با اعمال محدودیت راهی برای تأمین سوخت کشور لحاظ کرد.
وی با بیان اینکه جبران این میزان کسری گاز باید از طریقی انجام شود، گفت: در حال حاضر بخشی از این کمبود را طریق مدیریت تأمین گاز صنعت سیمان جبران می کنیم، به گونه ای که سوخت دوم که مازوت است را به این بخش تحویل داده ایم تا تولید متوقف نشود. بخش دیگر از کمبود موردبحث را از طریق مدیریت میزان مصرف گاز نیروگاه ها کنترل می کنیم.
مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران افزود: در صورت نیاز بیشتر به گاز باید روی مصارف واحدهای صنعتی مدیریت داشته باشیم.
فولاد و پتروشیمی در اولویت اعمال محدودیت
جولایی افزود: درحال حاضر اعمال محدودیت برای صنایع فولاد و پتروشیمی در اولویت است. به غیراز این دو صنعت، سایر صنایع نیز در صورت لزوم در اولویت ایجاد محدودیت خواهند بود. میزان اعمال محدودیت بستگی به افزایش مصرف خانگی و تجاری دارد. پیش بینی ها نیز حکایت از این دارد که در آینده نزدیک هوا سردتر شود، اما در قبال این سرد شدن اگر مصرف افزایشی باشد شروع محدودیت ها استارت می خورد.
تأمین دوسوم نیاز نیروگاه ها از طریق گاز
وی با اشاره به آخرین وضعیت تخصیص سوخت به نیروگاه های کشور نیز گفت: دوسوم نیاز نیروگاه ها از طریق گاز و یک سوم از طریق سوخت مایع تأمین می شود. با توجه به ذخایری که داریم میزان سوخت مایع را برای نیروگاه ها کنترل می کنیم.
مدیر دیسپچینگ ملی گاز ایران با بیان اینکه این احتمال وجود دارد که مصرف سوخت مایع نیروگاه ها افزایش یابد، اظهار کرد: با توجه به میزان مصرف بخش خانگی برای این مساله نیز تصمیم گیری می شود. درحال حاضر مصرف خانگی حدود ۴۶۰ میلیون مترمکعب است یعنی بیش از ۵۰ درصد به بخش خانگی و تجاری اختصاص می یابد، طبیعتاً اگر میزان مصرف از این رقم فراتر رود محدودیت اعمال می شود.
به گفته جولایی، اینکه چقدر مازوت در نیروگاه ها مصرف شود را شرکت گاز تعیین نمی کند، بلکه وزارت نیرو برحسب نیاز خود به برق می تواند یا از نیروگاه های دیگر برای جبران کاهش گاز استفاده کند و یا اینکه گازوئیل و مازوت را به عنوان سوخت نیروگاه در نظر بگیرد.
وی با بیان اینکه شرکت ملی گاز تاکیدی ندارد که حتماً نیروگاه ها از مازوت استفاده کنند، گفت: وزارت نیرو باید حسب نیاز خود تصمیم بگیرد، ما فقط محدودیت گاز اعمال می کنیم و هیچ محدودیتی در شرایط فعلی برای تخصیص گازوییل وجود ندارد. برای مازوت هم ما نگرانی نداریم خودشان باید تصمیم بگیرند که می خواهند از مازوت استفاده کنند و یا خیر.
تبعات محدودیت های شدید تامین گاز زنجیره فولاد
محدودیت گاز صنایع فولادی در هفته های اخیر آغازشده و چالش های متعددی را به این صنعتگران تحمیل کرده است. در چنین شرایطی رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران طی نامه ای به مدیرعامل شرکت ملی گاز، با اشاره به تبعات محدودیت های شدید تأمین گاز زنجیره فولاد به ویژه در کارخانجات تولیدکننده آهن اسفنجی، خواستار اصلاح فوری این محدودیت ها در راستای کاهش آسیب وارده به تولید فولاد کشور شد.
به گزارش انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران بهرام سبحانی، رئیس انجمن فولاد تاکید کرد: باوجود درخواست های متعدد انجمن فولاد در خصوص ایجاد هماهنگی بیشتر برای مدیریت کمبود گاز به عنوان یک محدودیت ملی و قول مساعد شرکت ملی گاز ایران در جلسات برگزارشده، متاسفانه ابلاغ محدودیت و قطعی گاز در واحدهای فولادی بدون هماهنگی قبلی از ابتدای آذرماه امسال آغازشده است. این محدودیت زمینه ساز کاهش جدی تولید و مختل شدن خطوط تولید کارخانه های فولادی شده است. وی افزود: علاوه بر این با توجه به اینکه گاز در فرآیند تولید فولاد نقش اساسی تکنولوژیکی دارد و همچون صنایع دیگر مانند واحدهای سیمان و نیروگاه ها امکان استفاده از سوخت جایگزین در این فرآیند میسر نیست. بر همین اساس نیز قطعی یا اعمال محدودیت های شدید تأمین گاز طبیعی به ویژه در واحدهای احیا مستقیم فولاد به منزله توقف تولید آهن اسفنجی به عنوان ماده اولیه موردنیاز واحدهای فولادسازی و طبعاً توقف تولید فولاد و تعطیلی واحدهای زنجیره فولاد آن هم در شرایط ویژه و حساس اجتماعی فعالی کشور است که پیامدهای آن کاهش شدید درآمدهای داخلی و ارزی در حوزه اقتصادی و صنعت و معدن را در بر می گیرد. سبحانی در ادامه تاکید کرد: اعمال محدودیت های اجتناب ناپذیر می تواند به گونه ای اصلاح شود که هم محدودیت شرکت ملی گاز ایران در تأمین گاز رعایت شود و هم تولید فولاد کشور، آسیب کم تری ببیند. به عنوان مثال امکان جابجایی سهمیه ابلاغی به واحدهای مختلف در یک استان با موافقت صنایع و هماهنگی بین این انجمن و شرکت های گاز استانی در جهت اعمال بهینه محدودیت ها به عنوان یک راهکار پیشنهادشده است.
سخن پایانی
شروع ماه های سرد سال و ورود موج های سرما به کشور، زمینه ساز بروز محدودیت در تأمین گاز کشور است. در چنین شرایطی صنایع فولاد در معرض قطع انرژی گاز قرارگرفته اند. این در حالی است که امکان استفاده از سوخت جایگزین نیز در این صنعت وجود ندارد. بنابراین فعالان صنعت فولاد کشور خواستار بازنگری دولتمردان و سیاست گذاران در ایجاد محدودیت برای صنایع هستند.
