مزایای آنها برای بخش معدن نیز غیرقابل‌انکار بوده و از این‌رو توجه به توسعه و گسترش فعالیت‌های استارت‌آپ‌های معدنی، می‌تواند مهم‌ترین راهکار بخش معدن و صنایع معدنی برای رهایی از مشکلات مختلف فعلی باشد. به مناسبت روز ملی کارآفرینی، در رابطه با اهمیت فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان در بخش معدن و صنایع معدنی و تاثیرات مثبتی که می‌توانند در پی داشته باشند، با کارشناسان و فعالان معدنی به گفت‌وگو پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.

افزایش بهره‌وری با فناوری‌های جدید
براتعلی قبادیان، معاون اسبق آموزش، پژوهش و فناوری وزیر صنعت، معدن و تجارت، در گفت‌وگو با فناوری‌های نوین را یکی از ارکان مهم بهره‌برداری بهینه از معادن عنوان کرد و گفت: معدن و ذخایر معدنی، یک منبع ارزشمند خدادادی است که باید از آنها استفاده درست و بهینه شود. باید توجه داشت مواد معدنی به‌تنهایی ارزش ندارد و باید با استفاده از علم، دانش، فناوری یا مظاهر آن، این ارزش ارتقا یابد. مظاهر فناوری شامل تجهیزات و امکانات فعالیت‌های معدنی است که وجود آن باعث افزایش چندبرابری ارزش مواد معدنی می‌شود. وی در ادامه افزود: در کشور ما همچنان فرآیندها و فعالیت‌های معدنی با شیوه‌های قدیمی اجرا می‌شود و ماشین‌آلات و تجهیزات معادن فرسوده‌اند، از همین‌رو به‌نظر می‌رسد تا امروز استفاده مطلوب و مناسبی از معادن کشور نشده است. قبادیان تحریم‌ها را یکی از دلایل استفاده معادن از فناوری و تجهیزات قدیمی عنوان کرد و با تاکید بر ضرورت تغییر رویه فعالیت‌های معدنی گفت: باید با اقداماتی نوین، بتوانیم ارزش‌افزوده معادن را افزایش دهیم.

منابع انسانی ارزشمند
قبادیان در ادامه صحبت‌های خود به اهمیت وجود متخصصان فنی برای ارتقای ارزش‌افزوده فعالیت‌های معدنی تاکید کرد و گفت: لازمه ایجاد ارزش‌افزوده مناسب در بنگاه‌های مختلف اقتصادی از جمله معدن، داشتن منابع انسانی توانمند یا به‌اصطلاح منابع انسانی توسعه‌یافته است. منابع انسانی توسعه‌گر هستند و با قرارگیری در کنار یکدیگر، موضوعی تحت‌عنوان استارت‌آپ را پدید می‌آورند. این افراد می‌توانند با ایده‌های نوین خود، خون تازه‌ای در رگ‌های بنگاه‌های اقتصادی و صنایع از جمله بخش معدن کشور به جریان بیندازند. وی در این باره ادامه داد: ایران از نظر سرمایه انسانی در شرایط مناسبی قرار دارد و بالغ بر ۳۰ میلیون جوان در کشور وجود دارند که باید از آنها در صنایع و بنگاه‌های اقتصادی از جمله معادن استفاده شود. اقدام درست این است که بیشتر این جوانان مستعد در کسب‌وکارهای نوپا حضور یافته و به بخش استارت‌آپی کشور رونق بخشند.

نبود تعریف مناسب از دانش‌بنیان‌ها
قبادیان در ادامه نبود نگاه و رویکرد مناسب نسبت به کارآیی شرکت‌های دانش‌بنیان را مهم‌ترین دلیل عدم‌توسعه مناسب این بخش در کشور به‌ویژه در حوزه معدن و صنایع معدنی عنوان کرد و گفت: مشاغل استارت‌آپی به‌تازگی در کشور ما ایجاد شده و توسعه یافته‌اند و جوانان ما در دهه اخیر به سمت فناوری‌های نوین در صنعت حرکت کرده‌اند. تعریف مناسبی از استارت‌آپ و مزایای حضور آنها در صنایع و معادن وجود ندارد. انتظار می‌رود با اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی مناسب، تمام بخش‌های اقتصادی کشور به‌سوی استفاده از استارت‌آپ‌ها و بکارگیری نیروهای جوان و ایده‌های بدیع حرکت کنند. وی ادامه داد: صاحبان کسب‌وکارها به‌ویژه فعالان معدنی باید در نظر داشته باشند با کمک و همکاری فناوری‌های نوین می‌توانند ضمن رفع مشکلات ساختاری در فعالیت‌های خود، به توسعه لازم و بهبود فضای کاری مناسب دست یابند.

اهمیت روابط بین‌الملل
زانکو عطایی‌پور، معاون امور معادن و صنایع معدنی خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان ایران و کارشناس‌ارشد معدن و کارآفرین حوزه نوآوری و فناوری معادن و صنایع معدنی توجه به توسعه و رفع عقب‌ماندگی فعالیت‌های بخش معدن را از موارد مهمی دانست که باید از سوی دولت جدید به آن توجهی شایسته شود.
او در گفت‌وگو با صمت به اهمیت تعامل با جهان در رابطه با تامین فناوری به‌روز تاکید کرد و گفت: سطح فناوری موجود در معادن کشور ما نسبت به سایر کشورها عقب‌تر است و از مهم‌ترین دلایل این امر را می‌توان تحریم‌های بین‌المللی دانست که در عمل امکان تبادل فناوری و دانش فنی با سایر کشورها را از ما سلب کرده است. ازهمین‌رو یکی از مسائل مهمی که انتظار می‌رود دولت جدید نگاه ویژه‌ای به آن داشته باشد، بحث تعاملات بین‌المللی و پیشرفتی است که در پی آن برای بخش‌های صنعتی و معدنی کشور حاصل خواهد شد.

پیامدهای منفی انحصارگرایی
عطایی‌پور در ادامه به پیامدهای نبود سیاست‌گذاری‌های صحیح در بخش معدن اشاره کرد و گفت: باید به این موضوع توجه کرد که نبود سیاست‌گذاری‌های درست و جامع در زمینه توسعه و ارتقای فناوری‌های معدنکاری در کشور از دلایل مهم دیگر عقب‌ماندگی سطح فناوری در معادن ما است. می‌توان گفت بی‌برنامگی و بعضی از سیاست‌گذاری‌های غلط در فعالیت‌های مرتبط با بخش معدن و صنایع معدنی از عوامل مهمی است که باعث شده امروزه سطح فناوری در معادن کشورهای پیشرفته معدنی با فناوری موجود در کشور ما اختلاف معناداری پیدا کند. وی ادامه داد: باید به این نکته اشاره کرد که وجود ساختار غیرمنعطف و در اصطلاح بروکراتیک در بخش‌های دولتی، خصولتی و حتی در برخی هلدینگ‌های بزرگ خصوصی فعال در حوزه معدن، امکان حضور استارت‌‌آپ‌‌های منعطف را در فعالیت‌های معدنی از بین برده ‌است.
یکی از مسائل مهمی که امروزه شاهد آن هستیم، ورود بخش‌های دولتی و این دست هلدینگ‌های بزرگ خصوصی به فعالیت‌های معدنی است، چرا که با این اتفاق نه‌تنها شاهد اتفاقات مثبتی نبوده‌ایم، بلکه با ایجاد انحصارگرایی و بهره‌مندی از جریان ورودی اطلاعات، امکانات و منابع بی‌شمار، در عمل امکان فعالیت و رقابت سالم از سایر بازیگران این بخش نیز سلب شده است.

مزایای همکاری با استارت‌آپ‌ها
این کارشناس معدن در ادامه سخنان خود تشکیل شتاب‌دهنده‌های دولتی را از دیگر موانع توسعه بخش معدن توصیف کرد و گفت: تشکیل شتاب‌دهنده‌های دولتی یکی از سیاست‌گذاری‌های غلط در بخش معدن بود. از این جهت که با شکل‌گیری آنها، رقابت ناسالمی بین این شتاب‌دهنده‌ها و فعالان بخش خصوصی به‌وجود آمد. به‌طور کلی پیشنهاد می‌شود تا نهادهای توسعه‌ای دولتی بخش معدن به‌جای ورود به فعالیت‌های عملیاتی این حوزه، تمرکز بیشتری روی سیاست‌گذاری‌های حمایتی از فعالان بخش خصوصی بخش معدن داشته باشند. وی سیاست‌های حمایتی از سوی دولت را راهکار برون‌رفت از شرایط فعلی فعالان معدنی توصیف کرد و گفت: متولیان دولتی و سازمان‌های توسعه‌ای مرتبط با بخش معدن باید سیاست‌های حمایتی بیشتری در دستور کار خود قرار دهند. به‌عنوان مثال برای ترغیب معادن برای گسترش حضور فناوری و افزایش تعامل با استارت‌آپ‌ها، امکان کاهش حقوق دولتی برای معادنی که با استارت‌آپ‌ها، مراکز پژوهشی و دانش‌بنیان همکاری دارند، (این موضوع درحال‌حاضر در قانون معادن نیز پیش‌بینی شده است) در نظر گرفته شود.

سخن پایانی
براساس آمار، در دهه‌های اخیر کشورهای صنعتی و قطب‌های اقتصادی مهم جهانی به مسئله حضور شرکت‌های دانش‌بنیان و الزام بکارگیری آنها در صنایع و معادن خود پرداخته‌اند. ثمرات ارزشمندی که این اقدام برای اقتصاد جهانی داشته، غیرقابل انکار است؛ از همین‌رو انتظار می‌رود در کشور ما نیز تمهیدات مناسبی برای رشد استارت‌آپ‌ها در تمامی حوزه‌های اقتصادی و صنعتی از جمله بخش معدن و صنایع معدنی اندیشیده شود. بدون‌شک رشد و توسعه معادن در آینده‌ای نزدیک، اتفاق درخشان بخش معدن و صنایع معدنی کشور خواهد بود.