نهادینه‌سازی بهره‌وری با مشوق‌های مناسب
هشتمین همایش جایزه بهره‌وری معادن و صنایع معدنی ۱۴ اسفند با هدف ایجاد انگیزه برای فعالان بخش معدن و صنایع معدنی برگزار شد.
سازمان ایمیدرو برگزاری این همایش را طی سال‌های گذشته در دستور کار قرار داد و ارزیابی عملکرد شرکت‌ها را با همکاری سازمان ملی بهره‌وری عملیاتی کرد. بنا بر نظر مسئولان ایمیدرو آثار جایزه بهره‌وری می‌تواند در مدیریت شرکت‌ها متبلور شود و همچنین انگیزه‌ای برای مدیریت صنایع و معادن در آینده باشد.
هدف، ایجاد انگیزه
وجیه‌اله جعفری، رئیس هیات عامل ایمیدرو در این همایش اعلام کرد: مدیران شرکت‌ها و مجتمع‌ها باید تجارب خود در رشد بهره‌وری را به اشتراک بگذارند تا شرایط انتقال دانش مهیا شود. وی با بیان اینکه بهره‌وری پایه و اساس توسعه شرکت‌ها و سازمان‌ها برای رشد است، گفت: این همگرایی و ارزیابی منجر به رشد عملکرد شرکت‌ها در حوزه بهره‌وری شد و شرکت‌ها این مهم را در برنامه‌های خود قرار داده‌اند. در کشورهای صنعتی بهره‌وری به‌عنوان یک عامل رقابت‌پذیر مطرح است؛ از این رو اگر به‌دنبال صنعتی شدن کشور هستیم، به‌طور حتم باید دارای فرهنگ و تفکر بهره‌وری باشیم. وی گفت: چنانچه یک‌سوم رشد اقتصاد را از محل بهره‌وری برنامه‌ریزی کنیم، بهره‌وری باید به‌عنوان اساس امور باشد. رئیس هیات عامل ایمیدرو اعلام کرد: با هدف ایجاد انگیزه در شرکت‌های پیشرو در امور بهره‌وری می‌توان اقدام به ارائه مشوق‌های مختلف کرد. به‌طور مثال با ارائه مشوق‌های مالیاتی می‌توان در راستای بهره‌ور شدن شرکت‌ها و رشد اقتصاد گام برداشت و با این برنامه‌ریزی ایجاد انگیزه کرد. کمیته ارزیاب شرکت‌ها در جایزه بهره‌وری می‌تواند موضوع ارائه مشوق را در برنامه‌های خود قرار دهد تا اگر
نیاز به اخذ مجوز و اصلاح قوانین در مجلس شورای اسلامی باشد، پیگیری‌های لازم انجام شود.
جایگاه برتر معدن در بهره‌وری
جعفری در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: رشد بهره‌وری عوامل تولید بخش معدن از سال ۹۱ حدود ۵.۲ درصد است و بخش کشاورزی ۳.۸ درصد و سایر بخش‌ها زیر یک درصد؛ هرچند باید تاکید کرد که حوزه معدن نیازمند وضعیت مطلوب‌تری است. وی با اشاره به عوامل تاثیرگذار در رشد بهره‌وری، گفت: بهره‌برداری حداکثری از کانسنگ و کاهش ضایعات، استفاده از فناوری‌های روز، بالابردن بهره‌وری در استخراج و تولید، حمل‌ونقل و کاهش نرخ تمام‌شده از جمله عوامل تاثیرگذار در رشد بهره‌وری است. جعفری افزود: با استفاده از فناوری‌های جدید باید به سمتی حرکت کنیم که شاهد افزایش بهره‌وری باشیم. رئیس هیات عامل ایمیدرو گفت: درحال‌حاضر رقابت‌پذیری در اقتصاد از اهمیت بالایی برخوردار است و در این زمینه بهره‌وری از نکات کلیدی است. وی در بیان مثالی اظهار کرد: برای حفظ بازار در نرخ‌گذاری‌ها باید به سمت کاهش بهای تمام‌شده رفت و در این راستا باید عوامل تاثیرگذار در نرخ تمام‌شده -که یکی از موارد آن بهره‌وری است- را مورد توجه قرار داد. جعفری عنوان کرد: به‌طور قطع این راهبرد در افزایش کارآیی و اثربخشی موثر است.
توانمندسازی، از وظایف ایمیدرو
غلامرضا ملاطاهری، مدیر آموزش، پژوهش و فناوری ایمیدرو در این همایش اعلام کرد: ایمیدرو برای ارتقای بهره‌وری زنجیره بخش معدن، در دو بخش ساختاری و کارکردی اقدام می‌کند. به گزارش دنیای معدن، غلامرضا ملاطاهری ضمن بیان این مطلب اظهار کرد: سازمان‌های توسعه‌ای دنیا وظایف متعددی دارند که یکی از آنها، توانمندسازی و حمایت از بخش‌های ذی‌ربط است. وی ادامه داد: ایمیدرو هم در بخش معدن و صنایع معدنی، فرآیند توانمندسازی را با اجرای ۴ مولفه شامل حمایت از پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای، توسعه فناوری و نوآوری، ارتقای بهره‌وری و آموزش دنبال می‌کند. ملاطاهری با تشریح اقدامات بهره‌وری این سازمان در در حوزه ساختاری و کارکردی، گفت: در بخش ساختاری، جایزه ملی بهره‌وری معدن و صنایع معدنی از سال ۹۱ برگزار شد و طی دو دوره (۹۵ و ۹۸) به‌عنوان تخصصی‌ترین جایزه بهره‌وری حوزه معدن و صنایع معدنی، تاییدیه سازمان ملی بهره‌وری را اخذ کردیم. وی ادامه داد: این جایزه مبتنی بر مدل بومی‌سازی‌شده برای سنجش و ارزیابی بهره‌وری بخش معدن و صنایع معدنی است که برای شرکت‌هایی که در جایزه ثبت‌نام می‌کنند به کار گرفته می‌شود.
ایجاد فضای رقابتی
مدیر آموزش، پژوهش و فناوری ایمیدرو خاطرنشان کرد: در فرآیند جایزه بهره‌وری معادن و صنایع معدنی، شرکت‌ها یک خودارزیابی از خود داشته و نقاط قوت و ضعف خود و همچنین محمل‌هایی که موجب بهبود بهره‌وری شرکت متبوع می‌شود را شناسایی می‌کنند. علاوه بر این در فضای رقابتی ایجادشده، تجارب شرکت‌ها به اشتراک گذاشته می‌شود و این خود به ارتقای بهره‌وری کمک می‌کند. وی افزود: در کنار آن، یکسری آموزش‌های رایگان در حوزه بهره‌وری از سوی ایمیدرو طی یک سال برای شرکت‌ها برگزار می‌شود. همچنین مشاوره‌های رایگان برای تعریف پروژه‌های بهبود بهره‌وری توسط ۱۵۰ ارزیاب مجرب در محل شرکت‌ها انجام می‌شود.
تحقق برنامه‌های بهره‌وری
ملاطاهری با اشاره به اقدامات بخش کارکردی ایمیدرو برای ارتقای بهره‌وری گفت: براساس بند ج تبصره ۲۰ قانون بودجه، از سال ۹۹ برنامه‌های ستاد ایمیدرو و شرکت‌های تابعه در حوزه بهره‌وری برشمرده و به وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان ملی بهره‌وری ارسال شد و سپس در جلسه‌ای، از این برنامه‌ها دفاع به عمل آمد. وی افزود: برنامه‌های مذکور توسط هیات محترم دولت تصویب و به شرکت‌های زیرمجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت از جمله ایمیدرو ابلاغ شد که خوشبختانه طبق گزارش‌ها، ۱۰۰ درصد برنامه‌های پیش‌بینی شده در ۶ ماه نخست سال ۱۴۰۰ محقق شد. مدیر آموزش، پژوهش و فناوری ایمیدرو با اشاره به اجرای پروژه‌های پژوهشی در ایمیدرو به‌عنوان یکی دیگر از اقدامات این سازمان در حوزه بهره‌وری بیان کرد: قرارداد دو پروژه برای بهبود این مدل و محاسبه شاخص‌های بهره‌وری را با مراکز دانشگاهی و پژوهشی منعقد کردیم.
مگاپروژه برای تبیین مدل‌های پویا
ملاطاهری در ادامه صحبت‌های خود گفت: یک مگاپروژه برای تبیین مدلی پویا و دینامیک (به‌منظور تعریف پروژه‌هایی که به بهره‌وری کل زنجیره ارزش مواد معدنی کمک می‌کند) همراه با یک کنسرسیوم دانشگاهی تعریف کردیم. ملاطاهری ادامه داد: طرح دیگر، بهینه‌سازی مصارف آب و انرژی واحدهای معدنی به‌عنوان یکی از چالش‌های بخش معدن و صنایع معدنی است که در این پروژه به راهکارهای تامین انرژی از طریق انرژی‌های تجدید‌پذیر نیز پرداخته خواهد شد.
مدیر آموزش، پژوهش و فناوری ایمیدرو با بیان اینکه برنامه ششم توسعه اقتصادی، یکی از اسناد بالادستی است که ما را مکلف به فعالیت در حوزه بهره‌وری می‌کند، تصریح کرد: در این قانون، رشد ۸ درصدی برای اقتصاد کشور درنظر گرفته شده بود که ۲.۸ درصد آن از محل بهره‌وری کل عوامل تولید و سهم بخش معدن برای دستیابی به این هدف ۲.۴ درصد بوده است. وی افزود: البته برای هیچ یک از حوزه‌های اهداف تعیین‌شده محقق نشد.
سخن پایانی
برنامه هفتم توسعه در حال تدوین است و توجه به اهداف مناسب و واقع‌بینانه برای دستیابی به رشد اقتصادی در تمامی ابعاد، حائز اهمیت است. تاکید بر بهره‌وری با تکیه بر افزایش واحدهای تولیدی و صنعتی می‌تواند هدفی مناسب برای دستیابی به اهداف توسعه‌ای مدنظر باشد.
