صنعتگران به برخی چالش‌ها و مشکلات تولید اشاره کردند که سابقه طولانی دارند. این چالش‌ها محصول یک یا چند سال نبوده و به مرور به فهرست بزرگی از مصائب تولید و بنگاه‌های اقتصادی تبدیل شده است.

ضرورت تعاملات فراملی

نصراله محمدحسین فلاح، عضو هیات‌مدیره انجمن مدیران صنایع و کنفدراسیون صنعت ایران با بیان اینکه برنامه تولید بنگاه‌های اقتصادی، موضوعی است که باید ساعت‌ها درباره آن سخن گفت و چالش‌ها را تشریح کرد به صمت گفت: در طول سال‌ها اخیر نه‌تنها در این زمینه مشکلی رفع نشده، بلکه همچنان به مسائلی که تولید را با چالش روبه‌رو کرده، اضافه می‌شود. البته به‌عنوان اعضای تشکل‌ها، همیشه باید خوشبین باشیم و آرزو کنیم سخنان و وعده‌هایی که داده می‌شود، تحقق یابد.

وی افزود: در حالی‌که سیاست‌های خارجی همیشه در خدمت تولیدکنندگان در کشورهای گوناگون است، در کشور ما برعکس شده و صنعتگر به‌جای حمایت، در حال‌حاضر چوب برخی سیاست‌های نادرست را می‌خورد که مهم‌ترین آن، عدم‌تعامل سازنده با جهان است.

او اظهار کرد: تا هنگامی‌که تعامل سازنده با جهانیان نداشته باشیم، بار تولید و تولیدکننده اضافه شده و یک روز این صنعت، فردا صنعت دیگر دچار محدودیت‌های بین‌المللی می‌شود. در این میان، صادرات می‌کنیم اما نمی‌توانیم پول آن را برگردانیم. بنابراین اگر قانون‌گذاران و برنامه‌ریزان تمایل دارند کار واقعی انجام دهند، بهتر است از ابتدا وضعیت سیاست خارجی و ارتباطات بین‌الملل را مشخص کنند که قرار است چه کاری انجام دهیم؟

رسیدگی به تحریم‌ داخلی

عضو هیات‌مدیره انجمن مدیران صنایع و کنفدراسیون صنعت ایران با بیان اینکه مسائل و مشکلات بانکی به‌طور عجیبی روی هم انباشته شده، گفت: تحمیل قراردادهای بانک‌ها به صاحبان صنایع مشکل دیگری است که همچنان پابرجاست؛ قراردادهایی که یک‌طرفه و حتی خلاف توافق‌های بانک مرکزی است. کیست که نداند در این سال‌ها برخی بانک‌ها بسیاری از مصوبات بانک مرکزی را رعایت نکرده‌اند و با ترفندها و برنامه‌های گوناگون شرکت‌ها را تحت فشار قرار می‌دهند و ۱۵ تا ۲۰ و حتی ۳۰ درصد از وام را پیش‌برداشت کرده و با سود صفر، سپرده‌گذاری می‌کنند. در نهایت، بهره‌ای که نصیب بانک می‌شود به حدود ۳۰ درصد می‌رسد.

محمدحسین فلاح ادامه داد: گاهی تولیدکننده از بازار آزاد بهتر پول تهیه می‌کند تا بانک‌. شاید بهتر باشد درها برای بانک‌های خارجی باز شود تا فضای رقابتی به‌وجود آید.

وی اظهار کرد: در یک چرخه مشخص، برخی افراد تسهیلات با بهره‌های ۳۰ تا ۵۰ درصد می‌گیرند و بعد عنوان می‌شود چرا ملک گران شده است؟ پاسخ این است چون برای هر هزار خانوار بیش از یک شعبه بانکی در کشور وجود دارد. کجای دنیا این‌گونه است؟ هزینه این تعدد شعب بانکی از کجا تامین می‌شود؟

این تولیدکننده یادآور شد: از سوی دیگر، در دورانی که قرار بود بانک‌ها به صاحبان صنایع تسهیلات بدهند، تسهیلات را به صاحبان تجارت دادند. نمایندگان کمیسیون صنایع اگر به‌دنبال خلأها می‌گردند، این موارد جزو چالش‌های موجود در صنایع کشور است.

چالش سیستم‌های الکترونیکی

محمدحسین فلاح در ادامه با اشاره به چالش‌ سیستم‌های الکترونیکی در کشور گفت: دولت مدعی است که شفاف‌سازی می‌کند و برای شفاف شدن مسائل، از درگاه‌های الکترونیکی استفاده می‌شود اما همین اداره ثبت شرکت‌ها در ثبت مصوبات قانونی آنها، چنان بلایی بر سر صاحبان صنایع آورده که هدررفت انرژی و زمان را برای آنها رقم زده است. عضو هیات‌مدیره انجمن مدیران صنایع و کنفدراسیون صنعت ایران عنوان کرد: گفتنی‌ها زیاد است و دیگر حوصله‌ای برای تکرار مشکلات از سوی صنعتگران باقی نمانده است. زمانی که صنعتگر می‌خواهد یک صورتجلسه را به‌ثبت برساند، اگر شماره شناسنامه یک نفر از افراد اعم از اینکه رئیس جلسه است یا ناظر مجمع یا بازرس یا عضو هیات مدیره، با کدملی او نخواند، ثبت انجام نمی‌شود. اینکه حقوق سایر اعضای مجمع چه می‌شود، مهم نیست و صورتجلسه برگردانده و اعلام می‌شود شماره کدملی فلانی اشتباه است و به‌این ترتیب، به جای قاضی تصمیم می‌گیرند.

این کارشناس حوزه صنعت ادامه داد: اداره ثبت شرکت‌ها، یکی از پرچالش‌ترین سازمان‌ها در ارتباط با حوزه تولید است. کافی است نام یکی از اعضای شرکت در فهرست شرکت‌های بدهکاری که پیش از این فرد در آنجا شاغل بوده، وجود داشته باشد. در این صورت، با وجود اهمال‌کاری مدیر جدید شرکت بدهکار در پرداخت مالیات، به دستور وزارت اقتصاد و اداره مالیات، جلوی ثبت تمامی تعاملات قانونی باقی افراد گرفته می‌شود. این موضوع باید به لحاظ قانونی مورد رسیدگی قرار گیرد.

او گفت: کسی متوجه نیست که واحد صنعتی در این میان با چنین چالش‌هایی، دچار مشکل و تعطیلی شده و بسیاری بیکار می‌شوند. نمایندگان مجلس اگر فکر می‌کنند آگاه به این مسائل نیستند، می‌توانند از بخش خصوصی کمک بگیرند و ما آمادگی داریم تمام مشکلات و معضلات تولید و پیشنهادهای خود را تشریح کنیم.

رانت و فساد اداری

محمدحسین فلاح در ادامه تشریح چالش‌های بخش تولید به رانت‌های اداری اشاره کرد و گفت: در برخی اداره‌های کشور هر عملی که می‌خواهید انجام دهید، به محض در جریان افتادن یک یا دو نفر تماس می‌گیرند و وجوهاتی را درخواست می‌کنند. مدیران مربوط از من صنعتگر می‌خواهند، مچ آن مفسد را بگیرم و بگویم فلانی در فلان اداره از من رشوه خواسته است. این همه نهاد اطلاعاتی و نظارتی در کشور وجود دارد، آیا صنعتگر باید به چنین معضلاتی اشاره کند که فردا جلوی معاملاتش را بگیرند؟ وی افزود: با بیان چنین سخنی از من تولیدکننده خواسته می‌شود این موضوع را اثبات کنم. آیا کسی که درخواست رشوه می‌کند، رسید می‌دهد که آن را به‌عنوان مدرک ارائه دهم؟ کافی است از ۵۰ یا ۱۰۰ تولیدکننده خرد و کلان بپرسید که در کدام اداره وجوهات درخواست می‌شود و فساد وجود دارد. کاملا مشخص خواهد شد و در ادامه این نهادهای نظارتی هستند که باید ورود کرده و با تله‌گذاری به موضوع رسیدگی کنند.

دولت و مشکلات مالیاتی

عضو هیات‌مدیره انجمن مدیران صنایع و کنفدراسیون صنعت ایران با بیان اینکه دولت به‌دلیل کسری بودجه و با افزایش مالیات می‌خواهد کسب درآمد کند، گفت: هر روز آمار داده می‌شود که وصول مالیات نسبت به سال قبل از A به B رسیده است. این مالیات از کجا گرفته می‌شود؟ از کدام واحد تولیدی پررونق و شرکت سودآوری دریافت می‌شود؟ آیا مالیات همان تولیدکنندگان افزایش نیافته، در حالی‌که وضعیت تولیدشان دشوارتر و نابسامان‌تر شده است.

این فعال صنعت عنوان کرد: بارها پرسیدم که چرا باید تولیدکننده اشک کارگرش را که تعدیل می‌کند ببیند اما دولت از او مالیات بگیرد و برای رسیدگی به امور تعداد ماموران مالیاتی بیشتر شود.

نمایش‌های صادراتی

عضو هیات‌مدیره انجمن مدیران صنایع و کنفدراسیون صنعت ایران با بیان اینکه کشورهای زیادی با توسعه صادرات رونق گرفته‌اند، گفت: نمونه این کشورها ترکیه و کره‌جنوبی است. حال باید از مدیران دولتی خواست یکی از این سیاست‌های درست توسعه صادراتی کشور را برشمارند که به آن وفادار بوده‌اند؛ جوایز صادراتی، تشویق شرکت‌ها برای حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی و تقبل هزینه‌ها، تسهیلات به‌ازای صادرات خوب و... کدام در حال انجام است. بیشتر این مشوق‌ها برای توسعه صادرات نمایشی است.

این کارشناس حوزه تولید عنوان کرد: تنها دوره‌ای که رشد صنعتی و رشد ناخالص داخلی داشتیم در دولت هفتم و هشتم بود. قرار این بود که برنامه‌ای پیاده شود تا در افق ۱۴۰۴ رشد متوسط ۸ درصدی داشته باشیم که درصد زیادی از آن‌هم مربوط به بهره‌وری در تولید بود. یک‌بار نشد نهادهای نظارتی از دولتی بپرسد چرا برای یک درصد رشد، ۲۰ میلیارد دلار هزینه کردید در حالی‌که دولت قبل فقط ۴ میلیارد دلار هزینه کرد تا رشد یک درصدی تولید رخ داد. نهادی در این‌باره پیگیر مسائل نیست. محمدحسین فلاح در پایان گفت: اگر برخی قراردادهای بانک‌ها را باطل و اعلام کنیم که ۱۳۰ کارخانه از ۲ هزار کارخانه‌ای که بانک‌ها منجربه تعطیلی آنها شده بودند، راه افتاد، می‌شود جهش تولید؟ بله ما جهش تولید لکه‌ای داریم؛ یعنی برخی لکه‌ها در اقتصاد ما به‌دلیل حمایت‌های ویژه جهش می‌کنند اما در مقابل کسی سراغ طرح‌های نیمه‌کاره را نمی‌گیرد.

آیا کسی می‌داند، این طرح‌های نیمه‌تمام، ردیف بودجه دارند اما ستون‌هایشان در حال پوسیده شدن است؟ این مسائل باید از سوی نمایندگان خانه ملت مورد رسیدگی قرار گیرد.

برنامه‌های در دست اقدام

در ادامه، صمت به‌سراغ علی جدی یکی از اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی رفت. وی درباره برنامه‌های این کمیسیون گفت: نمایندگان کمیسیون صنایع و معادن، طرح‌ها و ایده‌هایی دارند که در کنار آنها هم مشکلاتی وجود دارد که باید پیگیری و حل شود.

وی افزود: کارگروه‌هایی که با عنوان کمیته در کمیسیون صنایع شکل گرفته‌اند، ماموریت دارند که مسائل را براساس اولویت‌ها پیگیری کنند. جدی ادامه داد: در حوزه‌های گوناگون تنوع زیادی وجود دارد. به‌عنوان مثال، بحث‌هایی در حوزه خودرو، صنایع فولاد، مس، پتروشیمی و... مطرح است که تمام موارد یک به یک بررسی و اولویت‌ها مشخص شده و در حال انجام است. همچنین بحث جلوگیری از قاچاق کالا به‌عنوان یک اولویت برای حمایت از تولید مطرح است که پیگیر رفع آن هستیم.

این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس یازدهم در بحث کمیته جهش تولید و بهبود فضای کسب‌وکار گفت: جلسات باید با کارشناسان به‌ویژه بخش خصوصی برگزار شود تا معضلات شناسایی و مسائل به‌طور همه‌جانبه پیگیری شود.