شکننده و بی‌اعتبار
بازار خودرو در سال‌های نه‌چندان دور، تنها در فصول خاصی از سال، شاهد نوسان در میزان عرضه و تقاضا بود، اما چند سالی است دیگر برای بازار خودرو، روز و ماه بی‌معنا شده و این بازار دائم در تب‌وتاب است که ظاهرا پایانی هم نمی‌توان برای این التهابات متصور شد.
بازار خودرو در سال های نه چندان دور، تنها در فصول خاصی از سال، شاهد نوسان در میزان عرضه و تقاضا بود، اما چند سالی است دیگر برای بازار خودرو، روز و ماه بی معنا شده و این بازار دائم در تب وتاب است که ظاهرا پایانی هم نمی توان برای این التهابات متصور شد. در این شرایط، قیمت ها در بازار خودرو لحظه به لحظه تغییر می کند و وضعیت این بازار بسیار شکننده و بی اعتبار است. حال که به ماه های پایانی سال رسیده ایم، از فعالان و کارشناسان بازار خودرو درباره تغییرات این بازار در هفته های گذشته و وضعیت آن در ۳ ماه پایانی سال پرسیده ایم. با صمت همراه باشید.
تاثیر نرخ دلار و طلا بر بازار خودرو روشن است
سعید مدنی، کارشناس صنعت خودرو درباره وضعیت بازار خودرو به صمت گفت: به نظر من تا موضوع واردات خودرو که در مرحله کلید خوردن است، اما موانعی هم دارد، سروسامان بگیرد و عملیاتی شود، بازار خودرو همین شرایط عرضه کم و تقاضای بالا را خواهد داشت. مدنی افزود: معمولا در پایان سال، تقاضا برای خرید خودرو بیشتر می شود و در بازار آزاد احتمالا شاهد تغییرات جزئی در نرخ پرتیراژها باشیم. البته مشخص نیست تولید خودرو تا پایان سال به تیراژ یک میلیون برسد، اما در مجموع خودروسازان سعی می کنند افزایش تولید داشته باشند تا هم بازار و هم قیمت ها را مدیریت کنند. ماه های پایانی سال هم شبیه سال های قبل خواهد بود و به نظر نمی رسد شاهد اتفاق خاصی در این بازار باشیم.
این کارشناس بازار خودرو ادامه داد: درباره تاثیر عرضه خودرو در بورس کالا هم می توان گفت چون عرضه خودروها در بورس محدود است، ادامه این عرضه ها تاثیر چندان زیادی بر بازار خودرو در ماه های پیش رو نخواهد داشت.
مدنی در پیش بینی وضعیت بازار خودروهای خارجی در ۳ ماه پایانی سال نیز اظهار کرد: به نظر می رسد واردات خودروهایی که به آنها مجوز داده شده، احتمالا تا عید عملیاتی نشود و نرخ خودروهای خارجی هم بالا خواهد رفت. وی افزود: البته در حال حاضر واردات نداریم و در بازار خودروهای خارجی، تقاضا برای خودروهای دست دوم است. بازار خودروهای خارجی در یک ماه گذشته با افزایش نرخ رو به رو بود. نرخ خودروهای خارجی به شدت بالا رفته و شب عید هم افزایش تقاضا تاثیراتی بر این بازار خواهد داشت. بازار در این بخش هم هنوز سروسامان نگرفته، اما اقداماتی در دست انجام است.
مدنی در پایان تاکید کرد: بازار خودروهای داخلی، تقریبا به ثبات رسیده؛ البته متناسب با نرخ دلار دچار تغییراتی می شود. اینکه عرضه کم است و تقاضا زیاد، موضوع جدیدی نیست و بازار خودرو همیشه با این شرایط روبه رو بوده است. واقعیت این است که مدت هاست عرضه خودرو به اندازه نیاز بازار نیست و تقاضا همواره در حال پیشی گرفتن از عرضه است. هجوم متقاضیان هم به علت افزایش نرخ طلا و ارز است. افزایش نرخ ارز و طلا به مردم این هشدار را می دهد که احتمال دارد نرخ خودرو هم افزایش یابد. شاید برخی به خاطر همین موضوع خریدهایی را که باید بهمن و اسفند انجام می دادند جلو انداخته اند. البته این موضوع جدیدی نیست و مدت هاست شاهد تاثیر نوسانات نرخ ارز و طلا بر بازار، نه تنها بازار خودرو، بلکه در تمام بخش ها، هستیم.
امیدی به بهبود شرایط بازارخودرو نیست
فریدون عطارد، فعال بازار خودرو نیز درباره وضعیت بازار خودرو به صمت گفت: اتفاقی که در چند روز گذشته منجر به افزایش قیمت ها در بازار خودرو شد، عرضه خودرو در بورس بود. با افزایش نرخ ارز که در هفته های گذشته دوباره شاهد آن بودیم، متقاضیان و از سوی دیگر، نمایشگاه داران هم برای خرید هجوم آوردند و در نهایت افزایش چشمگیر نرخ خودروها را داشتیم. وی افزود: هر زمان که خودروساز اقدام به افزایش نرخ محصولاتش کند، شاهد افزایش نرخ در بازار هم خواهیم بود.
عطارد درباره وضعیت بازار خودرو در ۳ ماه باقیمانده از سال جاری اظهار کرد: پیش بینی بازار متاثر از نرخ ارز و طلا خواهد بود و اگر شاهد افزایش بیشتری در نرخ دلار، سکه و طلا باشیم، قطعا قیمت ها در بازار خودرو هم افزایشی خواهد شد. از سوی دیگر، اقدام دولت در زمینه عرضه خودرو در بورس کالا تاثیر خوبی بر بازار خودرو نداشت و اگر ادامه هم پیدا کند، همچنان بازار خودرو ملتهب خواهد ماند و قیمت گذاری در آن واقعی نخواهد بود. وی افزود: اگر در ماه های پایانی سال همچنان شاهد ادامه همین روند باشیم و خودرو در بورس عرضه و با قیمت های بالا در بازار فروخته شود، روزبه روز نرخ خودرو در بازار بیشتر خواهد شد که اجتناب ناپذیر است؛ مگر اینکه دولت تدبیر جدی بیندیشد، عرضه خودرو در بورس کالا متوقف شود، عرضه به بازار بیشتر و نرخ خودرو صرفا براساس مکانیسم عرضه و تقاضا در بازار تعیین شود. این فعال بازار خودرو خاطرنشان کرد: واقعیت این است که به عملیاتی شدن واردات در ۳ ماه پایانی سال امیدی نیست.
عطارد در پاسخ به این پرسش که چه اقداماتی باید ازسوی دولت انجام شود تا بازار خودرو به آرامش و ثبات نسبی برسد، اظهار کرد: اگر عرضه بیشتر و نوسانات نرخ ارز متوقف شود، بازار به احتمال زیاد به تعادل برسد و دست کم شاهد توقف افزایش قیمت ها باشیم. در مقابل اگر همچنان خودرو در بورس عرضه شود، نرخ دلار بالا برود و خودروسازان هم نرخ محصولات شان را افزایش دهند، امیدی به بهبود شرایط بازار نیست و پیش بینی من این است که برای شب عید، شرایط بازار خودرو بدتر شود.
وی افزود: در حال حاضر خریدوفروش انجام می شود. البته خودرو در بازار کم، اما تقاضا زیاد است و اغلب متقاضیان همچنان با خرید خودرو به عنوان یک کالای سرمایه ای، روی آن سرمایه گذاری می کنند.
عطارد در پایان اظهار کرد: در افزایش قیمت ها چند عامل تاثیرگذار است؛ یکی اینکه فروشنده از عرضه ممانعت کند و به عبارتی برای فروش دست نگه دارد؛ نمایشگاه داران، متقاضیان صرف خرید خودرو باشند؛ نرخ ارز بالا برود و در نهایت اینکه شرکت ها برای بالا بردن نرخ خودروهای عرضه شده در بورس کالا اقدام کنند. وقتی بازار خودرو شاهد حضور همزمان تمام این عوامل باشد، قطعا قیمت ها روزبه روز بیشتر می شود و با این اوضاع، در کل می توان گفت امیدی به اصلاح بازار خودرو تا پایان سال نیست.
واردات، راهی برای به ثبات رسیدن بازار خودرو
امیر ابوالحسنی، فعال بازار خودرو درباره وضعیت این بازار به صمت گفت: در روزهای گذشته برخی خودروها افزایش نرخ قابل توجهی داشتند و بازار همچنان متاثر از معضل عرضه کم و تقاضای بسیار زیاد بود. باتوجه به شرایط اقتصادی که در آن قرار داریم، خودرو به یک کالای سرمایه ای تبدیل شده و مردم به نوعی با خرید یک کالا اقدام به سرمایه گذاری می کنند، چون می خواهند ارزش پولی که دارند را حفظ کنند و در این زمینه، خرید خودرو گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری است؛ بنابراین هر قدر خودرو گران تر شود، مردم بیشتر برای خرید آن هجوم می آورند.
ابوالحسنی افزود: در روزهای اخیر، خبر افزایش نرخ محصولات خودروسازان داخلی، تاثیر افزایشی قابل توجهی روی بازار خودروهای داخلی داشت. نرخ یک پراید معمولی به حدود ۲۲۰ میلیون تومان رسیده و هیچ بعید نیست، به ۳۰۰ میلیون تومان برسد. وی افزود: افزایش نرخی که طی روزهای اخیر توسط خودروسازان انجام شده و خبر افزایش چراغ خاموش نرخ ها، به روند صعودی نرخ خودرو و بی ثباتی بازار آن دامن زده و چون بازار ملتهب است به کوچک ترین تغییرات به شدت و با سرعت واکنش نشان می دهد. در این شرایط، شاهد تقاضای بیشتر برای سرمایه گذاری روی خودروها هم هستیم که آشفتگی های این بازار را بیشتر خواهد کرد. برای مقابله با این شرایط، خودرو در بورس کالا عرضه شد تا بازار کمی به سامان برسد، اما در واقعیت این گونه نشد. البته معتقدم عرضه خودرو در بورس کالا، فرمالیته است. قبل از عرضه فیدلیتی در بورس کالا، نرخ آن یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان بود و بعد از عرضه، نرخ این خودرو یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان شد. با عرضه خودرو در بورس کالا، شاهد چندنرخی شدن خودرو ها بوده ایم؛ نرخ کارخانه، بورس و بازار که در نهایت هم منجر به افزایش قابل توجه قیمت ها شد.
ابوالحسنی درباره راهکار حل مشکلات بازار خودرو کشور، اظهار کرد: راهکار این است که دولت اجازه واردات خودرو را صادر و آن را عملیاتی کند. واقعیت این است که حال بازار خودرو خوب نیست و صرفا با واردات است که می توان به داد این بازار رسید و تا حدی آرامش را به آن بازگرداند؛ بنابراین تا واردات آزاد نشود، هیچ اتفاق قابل توجهی در کشور نمی افتد. البته بعید به نظر می رسد واردات خودرو امسال عملیاتی شود.
این فعال بازار خودرو در ادامه گفت: در حال حاضر خودروسازان در بازار خودرو می تازند. آنها خودروهای با کیفیت پایین عرضه می کنند، اما چون مردم روی خودرو سرمایه گذاری می کنند تا ارزش پول شان را حفظ کنند، تقاضا دارند و براساس خواست و منفعت خود به بازار خودرو سمت وسو می دهند. ابوالحسنی در پایان در پیش بینی اش از بازار خودروهای داخلی در ۳ ماه پایانی سال دارد، گفت: روند کنونی که بر بازار خودرو حاکم است و در آن تقاضا همواره بر عرضه پیشی گرفته، برای ۳ ماه پایانی سال نیز ادامه دار خواهد بود. تا زمانی که عرضه متناسب با تقاضا نباشد، بازار روی آرامش نخواهد دید و دائم شاهد تغییرات قیمتی خواهیم بود.
سخن پایانی
این گونه به نظر می رسد که همه عوامل دست به دست هم داده اند تا بازار خودرو با تحولات هر روزه اش ما را غافلگیر کند. بازار خودرو طی روزهای اخیر هم شاهد تغییراتی در عرضه و تقاضا و قیمت ها بود و این گونه به نظر می رسد که فعلا تغییرات مثبتی را در این بازار نخواهیم داشت. البته بعید هم نیست که برای چندمین بار با موقعیت های خاصی مواجه شود که از اساس آن را تحت تاثیر قرار دهد و چون کارشناسان و صاحب نظران بازار خودرو مولفه ها و عوامل زیادی را موثر بر آن می دانند، پیش بینی بازار در روزها و ماه های پیش رو با قطعیت زیادی همراه نخواهد بود.
