کارشناسان معتقدند دولت عراق براساس مسئولیت بین‌المللی و تفاهمنامه‌ای که با کشورمان امضا کرده، ‌باید برای مالچ‌پاشی، درخت‌کاری و تثبیت خاک در نقاط کانونی ریزگردها اقدام می‌کرد که با انجام ندادن تعهدات خود، سبب ایجاد ریزگردهای فعلی در کشور ما شده است.

شاخص هوا در محدوده خطرناک

سید محمدمهدی میرزایی قمی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با اعلام اینکه ساعت ۵ صبح، شاخص در محدوده ناسالم، ساعت ۶ صبح در محدوده بسیار ناسالم و از ساعت ۷ صبح به بعد نیز در محدوده خطرناک قرار گرفت، افزود: علاوه بر افزایش شاخص آلاینده ذرات معلق کوچک‌تر از ۱۰ میکرون، شاخص آلاینده ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون نیز افزایش قابل‌توجهی داشت و به محدوده بسیار ناسالم رسید. وی با اشاره به اینکه بررسی‌های اولیه تصاویر ماهواره‌ای، نشان می‌دهد ریزگردهای ورودی به محدوده شهر تهران از مناطق دوردست خارج از کشور وارد کشور شده‌اند، اظهار کرد: تاریخ شروع شکل‌گیری توده ریزگردی، چهارشنبه، ۱۷ فروردین و منبع ابتدایی آن بخش‌هایی از کشورهای همسایه غربی و محل تجمع ابتدایی آن در قسمت‌هایی از ترکیه بوده که با افزایش سرعت باد به داخل کشورمان حرکت کرده است.

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با تاکید بر اینکه براساس تصاویر ماهواره‌ای، توده اولیه ورودی به محدوده شهر تهران تا ظهر جمعه از محدوده شهر عبور کرده و به نواحی شمال شرق و شرق کشور رسیده، خاطرنشان کرد: بررسی‌های مذکور نشان می‌داد توده دیگری از ریزگردها، در محدوده غرب کشور شکل‌ گرفته‌ و بر اساس مدل‌های پیش‌بینی، امکان ورود این توده به کشور و رسیدن آن به شهر تهران در ساعات انتهایی روز جمعه و ابتدایی روز شنبه وجود داشت که می‌تواند دوباره افزایش غلظت ذرات معلق کوچک‌تر از ۱۰ میکرون را در روز شنبه به همراه داشته باشد که متاسفانه در بامداد شنبه، ۲۰ فروردین توده دوم نیز به تهران رسید و باعث افزایش مجدد شاخص آلودگی هوا تا عدد ۲۸۸ شد و با خروج توده آلودگی دوم از تهران، روند کاهشی شاخص آلودگی هوا در تهران شروع شده و تا ساعت پایانی روز یادشده این روند کاهشی ادامه داشت.

وی خاطرنشان کرد: آلودگی هوای شهر تهران ناشی از توده گردوغبار بوده که منشأ آن نیز خارج از کشور است. علت بروز این پدیده، گرمایش زمین و به‌تبع آن خشکسالی و بیابان‌زایی بوده که همگی این مسائل ناشی از پدیده تغییر اقلیم است؛ ازاین‌رو در نظرگیری برنامه‌ جامع و کشوری به جهت مقابله با اثرات تغییرات اقلیمی ضروری است و باتوجه به اینکه منشأ آن خارج از کشور است، موضوع دیپلماسی محیط‌زیست را می‌طلبد.

پرهیز از سفرهای غیرضروری

نه‌تنها شهروندان تهرانی بلکه تمام استان‌های درگیر با این ماجرا باید از سفرهای غیرضرور درون‌شهری پرهیز کنند. این نکته‌ای است که رئیس مرکز اورژانس تهران با اشاره به افزایش آلودگی هوا در پایتخت بر آن تاکید دارد. صالح طبری روز گذشته در جمع خبرنگاران ضمن بیان این مطلب افزود: کسانی که مجبور به فعالیت در محیط بیرون هستند، بعد از رسیدن به منزل استحمام کنند و از سفرهای غیرضروری درون‌شهری بپرهیزند.

صالح طبری گفت: شهروندان در مواقع آلودگی هوا در وعده غذایی خود از سبزیجات تازه، شیر و سایر مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها استفاده کنند و به ورزشکاران توصیه می‌شود در فضای باز ورزش و فعالیت بدنی سنگین نکنند.

وی افزود: سالمندان، زنان باردار، بیماران مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و سایر گروه‌های پرخطر نیز حتی‌الامکان از منزل خارج نشوند و اگر هم سفر درون‌شهری ضروری پیش آمد حتما از ماسک مناسب (فیلتردار) استفاده کرده و اگر دارویی مصرف می‌کنند حتما داروهای‌شان را همراه خود داشته باشند.

رئیس مرکز اورژانس تهران بیان کرد: افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی مزمن که از دستگاه اکسیژن استفاده می‌کنند، حتما در هنگام خروج از منزل دستگاه اکسیژن پرتابل (قابل حمل) را به همراه داشته باشند و با مشاهده علائم تنگی نفس و مشکلات ریوی به نخستین و نزدیک‌ترین واحد درمانی مراجعه کرده یا با شماره ۱۱۵ تماس بگیرند.

سخن پایانی

این معضل تقریبا تمام شهرهای کشور را در بر گرفته است. در برخی از استان‌ها مدارس تعطیل شده و در تمام کشور رعایت شرایط ویژه مواجهه با آلودگی هوا برای دستگاه‌های اجرایی و شهروندان الزامی است که شامل این موارد است: ممنوعیت برگزاری مسابقات ورزشی، ممنوعیت ‌فعالیت‌های عمرانی تولید‌کننده گرد و غبار، توصیه به محدودیت استفاده افراد از وسایل تک‌سرنشین، توصیه به خودمراقبتی شهروندان، ممنوعیت اقدامات منجر به افزایش آلودگی هوا از قبیل آتش زدن برگ‌های درختان و...، توصیه به کاهش حضور بیماران قلبی عروقی، تنفسی، خردسالان، سالمندان، خانم‌های باردار و جانبازان شیمیایی در محیط‌های باز و غیرسرپوشیده، آمادگی اورژانس و مراکز درمانی، جلوگیری از حمل‌ونقل وسایلی که آلودگی مشهود دارند، تعطیلی موقت معادن و صنایع آلوده‌کننده هوا (مطابق فهرستی که محیط‌زیست اعلام می‌کند)، ممنوعیت مصرف سوخت مایع در همه صنایع از جمله نیروگاه و تشدید برخورد با خودروهای فاقد معاینه فنی.