وضعیت بهره‌وری در کشور و راه‌های ارتقای آن
رضا پدیدار ـ رئیس کمیسیون انرژی و محیط‌زیست اتاق تهران
۱۰- عوامل موثر بر دیدگاه‌های بهره‌وری: بهره‌وری را می‌توان از 2 دیدگاه ملی یا جهانی موردبررسی و توجه قرار داد:
الف - دیدگاه تکنیکی (نگرش فنی) نسبت ستانده‌ها به یکی از عوامل تولید
ب - دیدگاه فرهنگی (نگرش فکری) ارزیابی یک ایدئولـــوژی فرهنگ و شیــــوه زندگی افراد و عوامل موثر در فرآیند فعالیتی
بنابراین بهره‌وری به‌عنوان یک فلسفه مبتنی بر استراتژی بهبود، عاملی است که قشرهای مختلف یک جامعه را در بر گرفته است و منافع آنها را به یکدیگر پیوند می‌دهد.
در این بینش، انسان به عقیده و باوری دست پیدا می‌کند که می‌تواند در شرایط روز، وظایف خویش را از گذشته بهتر و مطلوب‌تر انجام
دهد.
در ضمن باید توجه داشت که هیچ‌یک از عوامل فنی به‌تنهایی مدنظر نیستند، بلکه مجموعه آنها بر رشد بهره‌وری موثرند.
۱۱- عوامل موثر بر بهره‌وری یک سازمان: باتوجه به تجارب کسب‌شده و رعایت دسته‌بندی‌های عوامل موثر، می‌توان به 2 عامل داخلی و خارجی اشـاره مستقیم داشت:
الف - عوامل داخلی یا قابل‌کنترل (عوامل درون‌سازمانی): این عوامل تحت حیطه و اختیارات افراد و مدیران داخل سازمان است که با تعمیق و مدیریت صحیح می‌تواند با بهره‌وری بالا به‌کار گرفته شوند. این عوامل بـــه‌شرح زیـر تقسیم
می‌شوند:
۱- عوامل سخت‌افزاری موثر در بهره‌وری مانند ماشین‌آلات و تجهیزات، تکنولوژی، مواد اولیه، انرژی و ابزار
۲- فناوری و دانش فنی
۳- مـــواد و انــــرژی
۴- طراحی محصـــول
۵- کارکنان
ب - عوامل خارجی مربوط به فرآیند ناشی از استفاده موثر از منابع انسانی، عامل بهبود بهره‌وری است که به‌ترتیب زمان انجام عملیات بر آنها تاثیرگذار است:
۱- غیبت و تاخیر
۲- حوادث و مخاطرات شغلی
۳- سطح و ساختار مهارت‌ها
۴- زمینه تحصیلی و فرهنگـی
۵- گزارش‌ها و ارزش‌ها
۱۲ - موانع بهره‌وری در سازمان: براساس تحقیقات انجام‌گرفته در سال ۲۰۲۰ در امریکا بین بیش از ۲هزار مدیر و نیز بیش از ۳هزار کارمند و کارگر، موانع بهره‌وری به‌شکل زیر رتبه‌بندی شده
است:
- تلفن همراه ۱۸درصد
- شایعات و صحبت‌های حاشیه‌ای ۱۵درصد
- اینترنت ۱۲درصد
- رسانه‌های اجتماعی ۱۹درصد
- میان وعده و سیگار ۸درصد
- همکاران پر سر و صدا ۱۰درصد
- جلسات کم‌بازده ۷درصد
- ایمیل ۵درصد
- تماس‌های تلفنی یا صدای بلند ۶درصد
به‌طورکلی موانع مدیریت بهره‌وری را می‌توان در قالب عناوین زیر دسته‌بندی کرد:
- ضعف در دانش مدیریت بهره‌وری
- بکارگیری افراد فاقد تخصص کافی
- نبود سیستم‌های ارزیابی
- کمبود انگیزه کاری بین کــارمندان
- شیوع روحیه منفعت‌طلبی در سازمان
- تعدد جلسات کم‌بازده
و در کلام پایانی، راهکارهای افزایش بهره‌وری در سازمان عبارتند از:
A - جذب نیروی انسانی با انگیزه و آموزش و پشتیبانی مداوم آنها
B - کارکنان و مدیران با بینش و دانش
C - تدوین استراتژی‌های رقابتی و چالش‌برانگیز
D - هدف‌گذاری و تقسیم وظایف
E - سیستم پاداش‌دهی مناسب
F - ایجاد ارتباط موثر بین واحدها
G - تفویض اختیار
H - مراقبت از عوامل خارج سازمان
