چندی پیش نخستین کنگره ملی اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه کارآفرینی با حضور کارآفرینان و نخبگان و صاحبان شرکت‌های دانش‌بنیان در مرکز همایش‌های صداوسیمای جمهوری اسلامی برگزار شد. این همایش با محوریت نمود نقش کارآفرینان و نخبگان در توسعه و رشد اقتصادی برگزار شد. سخنرانان بر این باور بودند که توسعه اقتصادی کشور از دانش‌بنیان‌ها می‌گذرد و امروز لزوم کاهش دخالت دولت در این اکوسیستم به‌شدت احساس می‌شود.

رشد اقتصاد از مسیر دانش‌بنیان‌ها می‌گذرد

علیرضا بنی‌هاشمی، رئیس کنگره و دبیرخانه صنعتکاران ایران در این نشست بااشاره به اهمیت فعالیت گسترده دانش‌بنیان‌ها در اقتصاد کشور گفت: شاهراه رشد اقتصاد کشور در مسیر اقتصاد دانش‌بنیان می‌گذرد و براساس منویات رهبر معظم انقلاب، در تلاش برای توسعه این اکوسیستم هستیم.

وی گفت: با برگزاری این کنگره، عزم این را داریم که از ظرفیت‌های دانشمندان برای پیشرفت و توسعه کشور بیشترین استفاده را ببریم. از اهداف این همایش، اتصال دانش‌بنیان‌ها با یکدیگر و توسعه اتصال به بازار و در اصل توسعه بازار برای محصولات دانش‌بنیان است. گفتنی است، امروز خانه صنعتکاران به‌عنوان یک بخش خصوصی در اقصی نقاط دنیا مسیرها را برای صادرات کشور هموار کرده است؛ از حمل‌ونقل دریایی تا توسعه بازار. ما می‌توانیم ظرفیت‌ها را در اختیار دانش‌بنیان‌ها بگذاریم. هدف جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی روی محصولات دارای اولویت دانش‌بنیانی کشور است که خوشبختانه توفیقاتی در این زمینه حاصل شده است. البته کم است و باید بیشتر از گذشته شاهد این اتفاق باشیم. به‌گفته وی؛ موضوع بازنگری، تنقیح و البته نظارت قوانین موجود، همچنین مطالبه‌گری، جزو رسالت‌هایی است که در این کنگره دنبال خواهیم کرد. بنی‌هاشمی گفت: متاسفانه ایران به کارخانه تولید مواد اولیه برای کشورهای همسایه تبدیل شده است و برای توسعه تولید، نیاز به شناسایی و تکمیل زنجیره‌های ارزش داریم که به‌دست توانمند فعالان دانش‌بنیان رقم می‌خورد که یکی از موضوعات اصلی این کنگره است. همچنین شناسایی بین حلقه‌های کارآفرینی در اکوسیستم نوآوری از دیگر برنامه‌های این همایش است.

دانش‌بنیان‌ها مسیر پیشرفت را هموار می‌کنند

در ادامه حجت‌الاسلام و المسلمین هادی صادقی، معاون قوه قضائیه بااشاره به اهمت کاهش مسیر بروکراسی اداری گفت: اگر اقتصاد ما قرار است، پیشرفت کند، جز از مسیر دانش و پیوند آن با صنعت، مسیر دیگری ندارد. وقت آن نیست که صنعت سنتی یا بی‌بهره از دانش بخواهد به زندگی، کار، دانش و تلاش خود ادامه دهد. به‌سرعت باید به‌سمت تلفیقی از دانش، هنر و صنعت برویم و پیشرفتی در لبه دانش و صنعت در جامعه خود داشته باشیم.

صادقی گفت: باید مراقب باشیم که از دانش جهانی عقب نمانیم و خدا را شکر، امروز این تفکر در ایران ما شکل گرفته است و امروز شرکت‌های دانش‌بنیان بهره‌مند از نخبه‌های خوب کشور از جوان‌های تلاشگر جمع شده‌اند و ایده‌های بسیار خلاقانه و نوآورانه دارند و در راه پیشرفت‌شان هم موانع فراوانی وجود دارد.

وی افزود: سنت‌های اداری حاکم بر بدنه حاکمیت کشور به‌قدری زیاد است که بسیاری از این سنت‌های موجود مانع‌تراش است و دولت باید تا می‌تواند این موانع را بردارد. امروز تولیدکننده ما برای اینکه بتواند یک محصولی را فراهم یا اختراع کند، اگر بخواهد به تولید انبوه و قابل‌رقابت برساند، صدها مانع را باید پشت‌سر بگذارد. امروز تولیدکننده ما باید با جهانی رقابت کند که آنها در مسابقه دو بی‌مانع هستند و ما در مسابقه دو با مانع.

صادقی گفت: امروزه در اغلب کشورهای اطراف، وقتی یک رئیس‌جمهوری انتخاب می‌شود، نخستین کاری که انجام می‌دهد، حمایت از تولیدکنندگان است. در واقع آنها در تلاش هستند که موانع مسیر تولید را در کشورشان بردارند. در این کشورها تولیدکنندگان حرف اول را در اقتصاد می‌زنند. حال اگر چنین تفکری در تمامی سطوح مدیریتی در کشور حاکم شود، می‌توانیم پیشرفت کنیم.

به‌گفته وی، در ایران روزگاری برای صادرات یک کالا ۹۶ امضا نیاز وجود داشت که تاحدی اوضاع بهتر شده است. نیازمند راه‌اندازی نهضتی به نام حذف امضاهای طلایی هستیم؛ نمونه تجربه‌ای که در کشورهای اطراف اتفاق افتاده است.

وی گفت: متاسفانه تا بتوانیم امضاهای طلایی را حذف کنیم و مدیران کل را در راستای تسریع روند از سر راه برداریم که هرکدام مانعی در مسیر تولیدکننده است، زمان می‌برد اما صراحتا به دولتمردان می‌گویم که زمان کافی برای این روند نداریم؛ چراکه دنیا پرشتاب جلو می‌رود و ما بی‌شتابیم؛ باید جهش کنیم و کاری انقلابی انجام گیرد.

وی افزود: در نهایت باید انقلاب اداری با نهضت حذف امضا اتفاق بیفتد. به‌اعتقاد من، باید دست تولیدکنندگان، صنعتگران و افرادی که به توسعه اقتصاد دانش‌بنیان می‌پردازند، بوسید که با هر سختی کنار آمدند و با تمام این موانع، همچنان پای کار ایستاده‌اند.

صادقی گفت: در قوه قضائیه تلاش می‌کنیم حمایت از تولیدکنندگان داشته باشیم و سعی داریم آنها را سرپا نگه داریم، همچنین در مرکز حل اختلاف قوه قضائیه تلاش می‌کنیم، عمده اختلافات غیردادگاهی حل شوند. خوشبختانه در حوزه‌های صنعتی و اقتصاد دانش‌بنیان شورای حل اختلاف راه‌اندازی کردیم.

وی بااشاره به ایجاد داوران تخصصی در بدنه قوه قضائیه گفت: متاسفانه داوری هیچ‌گاه در کشور ما رونق کافی نداشته؛ چند سالی است روی داوری حرفه‌ای تمرکز داریم. قصد داریم تا حد ممکن در قوه قضائیه از داوری‌های غیرحرفه‌ای جلوگیری کنیم و داورانی را که دانش، تخصص و مهارت کافی برای انتخاب راه‌حل درست دارند، جذب کنیم.

اهمیت فعالیت فناوران در رشد اقتصاد

در ادامه، اقبال شاکری بااشاره به اهمیت فعالیت فناوران در رشد اقتصادی کشور گفت: اگر بخواهم اقتصاد دانش‌بنیان را به‌صورت فشرده بیان کنم، یعنی استفاده از دانش در تولید محصول و کالا. حال این روند برای مردم می‌تواند یک کالا باشد یا یک خدمت یا یک اقدام و یا طی مراحلی در روند تولید. اقتصاد دانش‌بنیان چند کار مهم انجام می‌دهد؛ یک هزینه‌ها را پایین می‌آورد و کیفیت استفاده از محصول را بالا می‌برد. به‌اعتقاد من، تا زمانی که بین دانش و مردم و میان صنعت و دانش فاصله باشد، نمی‌توانیم از اقتصاد دانش‌بنیان حرف بزنیم.

وی بااشاره به اقدامات کنونی مجلس شورای اسلامی در بهبود روند فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: دانش می‌تواند فرهنگ زندگی را تغییر دهد و هر کسی که فاصله بین دانش و محصول را کم می‌کند، باید به او آفرین گفت. به‌همین‌دلیل کالای دانش‌بنیان را باید خرید. امروز با کمال افتخار می‌گویم قانون کارآمدی برای دانش‌بنیان ایجاد کردیم که همان قانون حمایت از تولید دانش‌بنیان بود و خوشبختانه این قانون بسیار زود تصویب شد. دلیل این سرعت در تصویب قانون حضور دانش‌بنیان‌ها در کشور بود، همچنین در گام دوم توانستیم مناقصه برای کالای دانش‌بنیان را حذف کنیم و ملزم کردیم که دستگاه‌های اجرایی کالاهای دانش‌بنیان را جایگزین کالاهای وارداتی کنند. تاکنون حدود ۵۰۰ محصول مشمول این بند قانونی شده‌اند. شاکری گفت: همچنین استان‌ها موظف شدند برای حل مسائل از دستاوردهای دانش‌بنیان استفاده کنند. اجازه دادیم صندوق نوآوری و شکوفایی ضامن دانش‌بنیان‌ها برای قراردادها باشد تا شرکت‌ها نیاز به ضمانت‌نامه بانکی نداشته باشند.

وی ادامه داد: در جهان آینده ۷۰ درصد شغل‌های امروز، دیگر موجودیت نخواهند داشت و اکنون فناوری، تعیین‌کننده شغل‌های آینده است که جوانان نخبه این مسیر را می‌پیمایند. حال اگر بخواهیم با پیچ و خم امضاهای طلایی و انحصارهای دولتی همچنان دست‌وپنجه نرم کنیم، با پدیده مهاجرت نخبگان روز‌به‌روز بیش از گذشته مواجه می‌شویم. به‌نظر من، حذف امضاهای طلایی باعث می‌شود که جوانان به کارآفرینی مشتاق شوند. در گام سوم توانستیم قانون صدور مصادره و متوقف کردن کسب‌وکار بر اثر بدهی به دولت را ممنوع کنیم. به‌عبارت‌روشن‌تر، امروز دولت نمی‌تواند بدهی خود را به‌گونه‌ای از شرکت دریافت کند که به بدنه تولید آن آسیب بزند. در نهایت مجلس شورای اسلامی با اعتقاد به اقتصاد دانش‌بنیان، در خدمت تولید و اکوسیستم نوآوری در کشور است.

آنچه صاحبان شرکت‌های دانش‌بنیان گفتند

در ادامه این مراسم، صاحبان شرکت‌های دانش‌بنیان به سخنرانی پرداختند و نظرات خود را درباره راه‌های رفع چالش‌های و تسهیل در حوزه کسب‌وکار و تولیدات‌شان به ارائه نظرات خود پرداختند.

نوید طاهری، نماینده شرکت دانش‌بنیان مشعل‌پویا در این مراسم گفت: خواهان این هستم که به همه دست‌اندرکارانی که اینجا هستند؛ سرمایه‌گذاران و قانون‌گذاران که می‌توانند به اکوسیستم دانش‌بنیان یاری رسانند،درخواست کنم تا به شرکت مشعل‌پویا کمک کنند.

پیرو اهدافی که تعیین کردیم و در راستای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان، پردیس نفت و انرژی را طراحی کردیم و از راه استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان در این پردیس با هم‌افزایی محصولات، بتوانیم نقش ارزنده‌ای در اقتصاد دانش‌بنیان داشته باشیم. دانش از دانشگاه نشأت می‌گیرد و به‌سمت بهره‌وری می‌رود و محصولی را تولید می‌کند که بتواند نیازی را در سطح جامعه برطرف کند.

وی ادامه داد: اگر تسهیلگری در قوانین مجلس شورای اسلامی وزارت صمت انجام نشود، باعث زمین خوردن شرکت‌های دانش‌بنیان خواهد شد. چالش‌های پیش‌روی شرکت دانش‌بنیان، متعدد و مهم‌ترین مشکلات متوجه دانش‌بنیان‌های نوپا، بحث استانداردسازی محصولات است. اگر مجلس بتواند کمک کند که استانداردی را برای محصولات دانش‌بنیان تعیین کند و سازمان‌ها ملزم به استفاده از این استاندارد شوند، مسیر هموارتری پیش‌روی دانش‌بنیان‌ها وجود خواهد داشت. در ادامه این مراسم، آیین تجلیل از کارآفرینان، تولیدکنندگان و دانش‌بنیان‌های برتر برگزار شد.