این سنت را با این رویکرد که سبب صلح قبیله ها می شود، ایجاد کردند و امروز نابخردانه است، زیرا افرادی که مصر به برقراری این سنت هستند، توجیه نشده اند که سبک زندگی انسان امروز شهرنشینی است و انسانها خودشان باید به دلیل جرمی که انجام داده اند، مجازات شوند. نه یکی از دختران بیگناه قبیله. این که یک نفر قتل انجام دهد، یک دختر از آن قبیله به خاطر قتل آن یک نفر مجبور به ازدواج با یک نفری شود که آن هم در این داستان بی تقصیر بوده است، همان قدر که مضحک است، مجازات نیست، بازدارنده نیست . با این وجود، هستند کسانی که می پندارند باید این سنت حفظ شود، مثلا آنهایی که می خواهند این سنت ثبت ملی شود. امیر محمود حریریچی، جامعه‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی، در این رابطه گفت و گو کرد.

حریرچی در پاسخ به این سوال که « صفیله یا خون بس چگونه سنتی است؟ » گفت : این بحثی است که عمدتا در ذهن ایلات و طوایف بوده است. تا بتوانند با اینکار جلوی خونریزی های بیشتر را بگیرند. نکته بد این داستان آنجا است که دختر قربانی می شود. مسئله این است که قدرتمندان قبیله تصمیم می گیرند کدام دختر به عقد کدام پسر درآید. آنها به جای خونبها و انتقام گرایی، وصلت ایجاد می کردند. این سنت خیلی قدیمی است و امروز ما زندگی طوایفی نداریم.

خون بس با جوامع متمدن هم خوانی ندارد

وی در ادامه بیان گفت : این قاعده با جوامع امروزی یا متمدن همخوانی ندارد. آن دختری که در این قضیه قربانی می شود نشان می دهد که این رفتار متحجرانه است. این قضیه در تمام مللی که نوعی زندگی قبیله ای داشتند بوده است و در کشور ما هم هرجا زندگی قبیله ای وجود داشته است بوده است. در واقع یک نفر یکجا این الگو را به کشور ما آورده بود. مربوط به زمانی است که پدیده ی قانون درک نمی شد. قانونی وجود نداشت. یعنی مال زمانی بود که یک فرد از یک قبیله دیگر کسی را می کشت. امکاناتی برای تحقیق نبود تا قاتل مشخص شود. دو قبیله قرار بود تا فیصله پیدا کردن این قتل به جان هم بیافتند. چون قانون و مقرراتی نبود، این کار می توانست قابل قبول باشد. این برای قبایلی بود که حقی را برای زنان و دختر بچه ها قائل نبودند.

خبرجنجالی: توهین احسان علیخانی به پدرش در برنامه ی زنده+فیلم جنجالی

ساخت جهنم برای دختران بر پایه یک سنت!

استاد جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبائی، بیان کرد : در دنیای امروز جایگاهی برای این سنن نیست. قانون باید باشد و چهارچوب آن باید به روز باشد. نمی شود یک عده با توجیه هایی که گفتیم چنین سنتی را ادامه دهند یا بخواهند ثبت ملی کنند. پرسش این است که چرا باید یک دختر بچه را به صورت زندانی در خانه کسی دیگر بگذاریم. آن دختر چه گناهی کرده است؟ یک آدم باید در اختیار کسانی قرار بگیرد که عزیزی را از دست داده اند. شما آینده او را جهنم می کنید. بالاخره یکروز باید به این مسئله فکر کنیم که در دنیای متمدن روابط فرق کرده است.

هر نقدی بر سنن بنیاد غربی ندارد

حریرچی گفت: نباید مسئولین هر نقدی را بر سنن به غرب زدگی مربوط کنند. اگر تمام دنیا ایران بود هم این قوانین بعد از مدتی فرق باید می کردند. در ایران امروز 80 درصد مردم در شهر زندگی می کنند، فرهنگ آنها تغییر می کند و مناسبات دیگری لازم دارند. زندگی شهرنشینی و موضوعات اقتصادی و اجتماعی تفاوت دارد. مفهوم دولت و ملت و رابطه آنها مطرح است. نمقش قانون مطرح است و قانون باید این روابط را حل و فصل بکند.

سرنوشتان این دختران نابود می شود

وی گفت: قانون یعنی دستوری که حق مردم ضایع نشود و تکلیفی هم به دوش مردم گذاشته شود. این هیچ ربطی به سنتی که ذکر می کنیم ندارد. الان شما یک دختر را به خاطر قتل هم قبیله ای اش به عقد یک نفر از قبیله ی مقتول در می آوریم. خب تکلیف قاتل چه م یشود؟ یکی کشت، یکی دیگر مجازات شد؟ عقل سالم می پذیرد؟ سرنوشت این دختر هم نابود می شود.

خبرجدید: دوستی ریحانه پارسا و پویان مختاری قطعی شد+سند

مسئولین ما بازیگوش هستند

حریریچی در پایان گفت : ما خیلی بدبختی در این کشور کم داریم، مسئولین ما به چه موضوعاتی می پردازند. بهتر است مشغله خود را معطوف به دخترانی بکنند که در حاشیه شهر فروخته می شوند. به مردمی معطوف کنند که نان شب ندارند. برای این بازیگوشی ها وقت هست. این همه درد و بدبختی و فقر و حاشیه نشینی و جنایت در مملکت است، آنوقت آنها می خواهند چنین سنت را ثبت ملی کنند.یعنی متوجه نیستند که یک انسان به اسم زن، حقی و حقوقی دارد؟ نباید برای جرائم حاشیه امن ایجاد کرد.

نگاه معاونت زنان ریاست جمهوری به این نوع سنت ها

گفتنی است ،تلاش‌های مکرر برای ثبت سنت "خون‌‌بس" در فهرست میراث معنوی و ناملموسِ کشور، در روزهای اخیر با واکنش‌ها و انتقادهای بسیاری روبرو شده است؛ بطوری که دستیار حقوق شهروندی معاون رئیس جمهور در امور زنان نیز این سنت را مغایر با حقوق انسانی علیه زنان دانسته و بر ضرورت جرم انگاری آن تأکید کرده است.

خبرداغ : واریز ۲۷ هزار میلیارد تومان به «حساب خاص» رئیس جمهور

«شهناز سجادی» دستیار حقوق شهروندی معاون رئیس جمهور در امور زنان در مورد تلاش مجدد برای ثبت ملی سنت «خون‌بس» که در آن دختر برای پایان دادن به یک نزاع خونین از طایفه قاتل به عقد مردی از طایفه مقتول درمی‌آید تا درگیری و انتقام پایان یابد و صلح برقرار شود، گفته است: معاونت زنان در لایحه‌ منع خشونت علیه زنان این موضوع را در نظر گرفته و پیش‌بینی شده که با این نوع سنت‌ها که به اجبار به دختران و زنان تحمیل می‌شود، مخالفت شود تا نوعی فرهنگ سازی گردد. برای جلب رضایت اولیا دم باید تمهیدات انسانی‌تری پیش‌بینی شود و این سنت نگاه ابزاری به زن است و با کرامت انسانی او مغایرت دارد، به خصوص اگر این امر در سن کودکی و طفولیت برای دختر اتفاق بیفتد، مغایر حقوق کودک نیز است.

منبع:رکنا