سرمایه‌گذاران ترجیح دادند به سمت صندوق‌های مبتنی بر طلا و سکه حرکت کنند که نشان‌دهنده رشد انتظارات تورمی در بازار است. این موضوع در معاملات آتی صندوق‌های طلا نیز مشهود بود؛ جایی‌که قیمت‌ها ۲۰ تا ۳۰ درصد بالاتر از نرخ فعلی دلار پیش‌خور شد.» سماوی درباره عوامل سیاسی اثرگذار بر بازار نیز گفت: «موضوع اصلی به تحولات مرتبط با مکانیسم ماشه بازمی‌گردد. تنها در صورت بروز توافقات غیرمنتظره در حاشیه نشست سالانه نیویورک امکان تعویق اجرای آن وجود دارد، اما به‌طور کلی چنین احتمالی بسیار ضعیف است.

موضع اروپا در قبال ایران سخت‌تر شده و برخلاف گذشته، نقش میانجی‌گرانه‌ای ایفا نمی‌کند. حتی در برخی موارد مواضع اروپایی‌ها از آمریکا و رژیم صهیونیستی نیز تندتر بوده است. مذاکرات اخیر نیز نشان داد که طرف اروپایی انعطاف لازم را از خود نشان نداده است.» این تحلیلگر بازار سرمایه افزود: «اکنون بحث مکانیسم ماشه دیگر در حد گمانه‌زنی نیست و به مرحله اجرایی نزدیک شده‌ایم. به‌ویژه آنکه رئیس‌جمهور فرانسه نیز رسما اعلام کرده استفاده از این سازوکار قطعی است. همین اخبار، تاثیر روانی و اقتصادی خود را امروز در بازار سهام و همچنین در بازارهای موازی مانند ارز و طلا نشان داد.»

وی در ادامه هشدار داد: «در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه، تحریم‌ها مجددا بر بخش‌های رفع‌شده اعمال خواهد شد. صادرات نفت ایران به شدت محدود می‌شود، هزینه‌های تحریم افزایش می‌یابد و سایر صادرات غیرنفتی نیز تحت فشار قرار می‌گیرند. این روند به‌طور مستقیم به رشد تورم و تشدید انتظارات تورمی دامن خواهد زد؛ مساله‌ای که امروز نیز در معاملات بازار به‌وضوح مشاهده شد.»

سماوی در پایان خاطرنشان کرد: «علاوه بر فشارهای بین‌المللی، اقتصاد داخلی نیز با مشکلات ساختاری، تورم بالا و وضعیت نابسامان نقدینگی روبه‌رو است. این شرایط سبب شده سهامداران در وضعیت کنونی رفتاری محافظه‌کارانه داشته باشند.»

بازار در نبود نقدینگی و سایه مکانیسم ماشه

احمد اشتیاقی، تحلیلگر بازار سهام با اشاره به شرایط روز گذشته بازار اظهار کرد: «بازار سهام پس از رشدی که از کف شاخص 2.4‌میلیون واحد آغاز شد و تا محدوده 2.68‌میلیون واحد بالا آمد، با فعال‌شدن جریان سیو سود در هفته گذشته از روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه، وارد مدار نزولی شد. بنابراین حتی اگر بحث مکانیسم ماشه هم مطرح نبود، شنبه بازار روندی متعادل منفی داشت و شرایط مثبتی در آن مشاهده نمی‌شد. علت اصلی این موضوع نیز نبود نقدینگی کافی و فاصله‌گرفتن بازار از فضای خریدی بود که طی ۹ روز قبل شکل گرفته بود؛ فضایی که به‌یکباره تب آن فروکش کرد.»

وی ادامه داد: «بر همین اساس انتظار داشتیم بازار در اولین روز هفته صرفا متعادل و اندکی منفی باشد، اما خبر مکانیسم ماشه سبب شد معاملات به‌طور کامل منفی شود. به‌گونه‌ای که صف‌های فروش بسیاری از سهام جمع نشد و این امر نشان می‌دهد برای رسیدن به شرایط تعادلی دست‌کم در روزهای آینده نیز باید منتظر روند منفی باشیم. به نظر من اگر در هفته جاری خبری مبنی بر تعویق شش‌ماهه مکانیسم ماشه مخابره نشود، شاخص کل می‌تواند مجددا تا سطح 2.5‌میلیون واحد نیز کاهش یابد.»

اشتیاقی با اشاره به ابهامات سیاسی و اقتصادی تاکید کرد: «اکنون این ابهامات جدی‌تر از گذشته شده است. اگر مذاکرات هفته جاری در نیویورک به نتیجه نرسد، احتمالا بازار با بحران اساسی مواجه خواهد شد. در این صورت، مباحثی مانند عدم همکاری با آژانس مطرح می‌شود؛ زیرا اعلام شده اگر تعویق شش‌ماهه مکانیسم ماشه محقق نشود، توافق با آژانس ملغی تلقی خواهد شد. از سوی دیگر، مجلس هم موضوع خروج از NPT را مطرح کرده است. در چنین شرایطی فضای سیاسی کشور به‌سمت تنش و جنگی‌شدن پیش خواهد رفت که طبیعتا بازار سهام در چنین فضایی هیچ پتانسیلی برای رشد ندارد و نقدینگی همچنان جذب صندوق‌های طلا و درآمد ثابت خواهد شد.» وی افزود: «با وجود نرخ سود ۳۵ درصدی و انتظارات تورمی ناشی از تحریم‌ها، طلا همچنان مقصد اصلی سرمایه‌ها خواهد بود. اکثر سرمایه‌گذاران پرتفوی خود را به‌گونه‌ای بازچینی کرده‌اند که سهم بیشتری را به صندوق‌های طلا و درآمد ثابت اختصاص دهند و سهم سهام خود را کاهش دهند. این جابه‌جایی موجب خروج نقدینگی از بورس و ورود آن به ابزارهای کم‌ریسک‌تر شده و در نتیجه پتانسیل رشد بازار سهام از بین رفته است.»

این تحلیلگر بازار سهام در بخش دیگری از سخنانش به سیاست‌های اقتصادی دولت اشاره کرد و گفت: «وزیر اقتصاد وعده داده بود نرخ ارز مبادله‌ای که اکنون برای ۶ ماه ثابت نگه داشته شده، وارد سامانه ارز تجاری شود تا صادرکننده و واردکننده با توافق، قیمت را کشف کنند. اما با وجود وعده یک‌ماهه، این اتفاق هنوز رخ نداده است. اگر چنین اقداماتی عملیاتی و پول هوشمند به بازار تزریق شود، می‌توان امید داشت شاخص در محدوده 2.5 تا 2.6میلیون واحد حفظ شود. در غیر این صورت، چه از لحاظ سیاسی و چه از نظر تثبیت دلار در کانال ۷۰ هزار تومان، پتانسیلی برای رشد بازار نمی‌توان متصور بود.»

اشتیاقی خاطرنشان کرد: «اگر توافقی حاصل شود یا حتی تمدید شش‌ماهه مکانیسم ماشه صورت گیرد، این موضوع می‌تواند مجددا بازار را وارد فضای صعودی کند. در غیر این صورت، بازار پس از افت شاخص به محدوده 2.5میلیون واحد، احتمالا مدتی در همان سطوح نوسان خواهد کرد تا با انتشار گزارش‌های شش‌ماهه شرکت‌ها، مسیر خود را برای صعود یا ادامه نزول مشخص کند.» وی در پایان توصیه کرد: «در شرایط کنونی بهترین راهبرد برای سرمایه‌گذاران، چیدمان پرتفو‌ به‌صورت سه‌بخشی میان صندوق‌های طلا، درآمد ثابت و سهام است. به‌گونه‌ای که در روزهای منفی وزن بیشتری به صندوق‌های درآمد ثابت و طلا اختصاص یابد و در روزهای مثبت بخشی از آن به سهام منتقل شود. چنین ترکیبی در حال حاضر منطقی‌ترین و کم‌ریسک‌ترین روش مدیریت سرمایه در بازار است.»