معاون سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (تات) وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه هم اکنون ۴۶ مزرعه نوآوری در کشور انتخاب ‌ شده ‌ اند، گفت: یکی از برنامه ‌ های این سازمان راه ‌ اندازی ۱۰۰ مزرعه نوآوری دیگر تا پایان سال ۱۴۰۲ است. در این نشست تخصصی که با حضور کشاورزان نوآور سراسر کشور برگزار شد، گواهینامه مزارع نوآوری به این افراد اعطا شد.

عطاءاله ابراهیمی در نخستین نشست تخصصی مزارع نوآوری گفت: مزرعه نوآوری مکانی در محدوده جغرافیایی مشخص تحت مدیریت کشاورز نوآور است که در آن ضمن بکارگیری عملی، یک محصول فرآیند با روش ‌ های سازماندهی نوآورانه موجبات ارتقای بهره ‌ وری را فراهم می ‌ کند.

وی مزرعه نوآوری را موجب بهبود سطح کمی و کیفی تولیدات یا خدمات، ایجاد ارزش افزوده، افزایش رقابت ‌ پذیری، حفاظت از منابع پایه و تنوع زیستی، تاب ‌ آوری و سودآوری در زنجیره ارزش محصولات کشاورزی دانست.

وی با بیان اینکه از این طریق در کشور ۴۶ مزرعه شناسایی شده است، اظهار کرد: با شناسایی این مزارع، شبکه کشاورزان نوآور ایران را در ابتدای راه تشکیل دادیم و سپس برنامه ‌ های حمایتی از کشاورزان نوآور کشور را برای نهادینه ‌ سازی فرآیند جذب و بکارگیری فناوری ‌ های نوآورانه در عرصه ‌ های کشاورزی در برنامه قرار دادیم.

وی گفت: کشاورزان نوآور کشور در حوزه ‌ های مختلف زراعی، باغبانی، تولیدات دامی، شیلات و آبزیان و منابع طبیعی بر اساس شاخص ‌ های علمی تدوین شده در کمیته ‌ های فنی شناساسی و انتخاب می ‌ شوند. ابراهیمی افزود: سپس برای کشاورزان بر اساس آیین ‌ نامه ‌ ها و دستورالعمل ‌ های گواهینامه مزرعه نوآوری صادر و ضمن برخورداری از حمایت ‌ ها و پشتیبانی ‌ های حمایتی و تکنولوژیکی مراحل رشد را طی می ‌ کنند.

وی ادامه داد: پس از آن در فاز بعدی در این طرح طی عقد یک تفاهمنامه همکاری بین کشاورزان نوآور با سازمان جهاد کشاورزی استان ‌ ها، مزارع مورد نظر به مزارع ترویج نوآوری تبدیل و کشاورز نوآور اشاعه نوآوری ‌ های فناور کسب شده را به کشاورزان پیرامون مزرعه خود (حداقل ۲۵ کشاورز) انتقال می ‌ دهد.

وی در خصوص فناوری کشاورزی توضیح داد: فرآیندی که افراد یا سازمان ‌ ها به منظور افزایش اثربخشی رقابت انعطاف ‌ پذیری نسبت به شوک یا پایداری ‌ های محیط ‌ زیست یک محصول یا فرآیند یا روش سازماندهی جدید را در حوزه تولید به کار گیرند که برای نخستین بار در یک زمینه خاص به کار گرفته می ‌ شود و در نتیجه آن امنیت غذایی، تغذیه و توسعه اقتصادی و یا مدیریت پایدار کشاورزی را در پی دارد شامل می ‌ شود.رئیس موسسه آموزش و ترویج کشاورزی با بیان اینکه برای رسیدن به هدف ابتدا باید ادبیات خود را در حوزه فناوری یا نوآوری کشاورزی یکی کنیم، اضافه کرد: شاخص جهانی نوآوری ۳ رکن را به ‌ عنوان شاخصه ‌ های اندازه ‌ گیری نوآوری معرفی می ‌ کند که یکی پیچیدگی کسب ‌ وکار، سطح هزینه ‌ های آموزش و خروجی ‌ های خلاقانه ‌ ای است که محصول، مزرعه یا واحد تولیدی را به ‌ عنوان یکی از ارکان یا شاخصه ‌ های مهم اندازه ‌ گیری نوآوری محسوب می ‌ کند.

وی گفت: زمانیکه از کشاورزی مدرن صحبت می ‌ شود منظور کشاورزی با استفاده از دانش یا فناوری ‌ های نوین است که رویکردی در حال تحول را در نوآوری ‌ ها و شیوه ‌ های کشاورزی استفاده می ‌ کند تا کشاورزان با بهره ‌ وری محصولات را افزایش دهند و استفاده از منابع طبیعی مانند آب، زمین و انرژی برای تامین نیازهای غذایی جهان را کاهش دهند.

ایران در رتبه ۵۳ انتقال دانش و نوآوری کشاورزی

ابراهیمی افزود: کشور ما طی گذشت سال ‌ ها در میزان انتقال دانش و نوآوری در کشاورزی به سرعت پیش می ‌ رود به طوریکه رتبه آن در بین ۱۳۲ کشور مورد ارزیابی شده ۵۳ است که نمایان روند رو به رشدی است. در یک دهه گذشته ضریب نفوذ دانش در حوزه کشاورزی به سرعت پیش می ‌ رود.

وی به دلایل توجه به نوآوری و اشاعه فناوری ‌ های نوآورانه در بخش کشاورزی اشاره کرد و گفت: افزایش جمعیت و تقاضا برای مواد غذایی، نیاز به بهبود فرصت ‌ های کسب ‌ وکار در مناطق روستایی، تغییرات اقلیمی و آب و هوایی، تشدید مخاطرات طبیعی، لزوم ایجاد نظام غذایی با ثبات، تخریب شدید منابع خاک و مصرف بی ‌ رویه منابع آب، افزایش بهره ‌ وری، سیاست ‌ ها و تهدید ‌ های بین ‌ المللی و کشاورزی مدرن از جمله این دلایل به شمار می ‌ رود.

رئیس موسسه آموزش و ترویج کشاورزی تصریح کرد: برای رسیدن به این هدف موسسه آموزش و ترویج کشاورزی حلقه واسطه ‌ ای است برای اشاعه فناوری نوآورانه در بخش کشاورزی که می ‌ تواند ظرفیت ‌ سازی و توسعه سرمایه ‌ های اجتماعی و انتقال و نشر دانش و فناوری ‌ های نوین را با استفاده از رهیافت ‌ ها، الگوها و روش ‌ های آموزشی ترویجی داشته باشد.