دیگر نرخ مواد غذایی به حدی رسیده که گله ‌ وشکایت کاری از پیش نمی ‌ برد و تنها باید سوخت ساخت! این در حالی است که تامین اقلام سفره مردم، یک نیاز اولیه است که نباید به دغدغه تبدیل شود. افزایش قیمت ‌ های روزانه و بدون توقف زندگی را برای مردم سخت ‌ تر و توانایی خرید و امرارمعاش را با مشکل روبه ‌ رو کرده است. نکته جالب این است که این افزایش قیمت ‌ ها همچنان ادامه دارد و نقطه توقف آن مشخص نیست؟ البته به ‌ اعتقاد مسئولان اوضاع معیشتی در سایر کشورها بسیار بدتر از ایران است!

صمت در این گزارش به بررسی وضعیت معیشتی شهروندان در ۳ کشور امریکا، کانادا و ترکیه پرداخته و نگاهی کوتاه نیز به شرایط اقتصاد ایران داشته است.

وضعیت اقتصاد ‌ های بزرگ جهان در ۲۰۲۱

حجم تولید اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۱ به ۹۴ تریلیون دلار رسید و تنها 4 کشور ایالات متحده امریکا، چین، ژاپن و آلمان بیش از نیمی از اقتصاد جهان را به خود اختصاص داد ‌ ه ‌ اند.

در سال میلادی که گذشت تولید ناخالص داخلی اسمی ایالات متحده امریکا به ‌ تنهایی از مجموع تولید ناخالص داخلی ۱۷۰ کشور بیشتر بود.اقتصادهای مختلف جهان با محاسبه تولید ناخالص داخلی اسمی هر کشور براساس داده ‌ های صندوق بین ‌ المللی پول مقایسه می ‌ شوند و تولید ناخالص داخلی ارزش کل بازار خدمات و کالاهای نهایی تولید شده در یک کشور را در یک بازه زمانی مشخص اندازه ‌ گیری می ‌ کند. به ‌ طور کلی افزایش تولید ناخالص داخلی نشان ‌ دهنده فعالیت اقتصادی بیشتر در این کشور است که برای کارگران و شرکت ‌ ها مفید است. تولید ناخالص داخلی ایالات متحده امریکا ( ۲۲ . ۹ تریلیون دلار) حدود ۲۵ درصد تولید اقتصاد جهانی را در سال ۲۰۲۱ تشکیل می ‌ داد؛ سهمی که در ۶۰ سال گذشته به ‌ شدت تغییر کرده است. صنایع مالی، بیمه و املاک و مستغلات ( ۴ . ۷ تریلیون دلار) سهم بزرگی در اقتصاد ایالات متحده امریکا دارند و پس از این صنایع، خدمات حرفه ‌ ای و تجاری ( ۲ . ۷ تریلیون دلار) و خدمات دولتی ( ۲ . ۶ تریلیون دلار) جای می ‌ گیرند. تولید ناخالص داخلی اسمی چین که در جایگاه دوم اقتصادهای بزرگ دنیا قرار گرفته، در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۷ تریلیون دلار بود و این کشور همچنان بزرگ ‌ ترین کشور تولیدکننده جهان است. آلمان به ‌ عنوان بزرگ ‌ ترین اقتصاد اروپا هم حدود ۲۰ درصد کل خودروهای صادراتی جهان را تولید می ‌ کند. گفتنی است در سال ۲۰۱۹ ، حجم کل تجارت حدود ۹۰ درصد تولید ناخالص داخلی آلمان بوده است.

هزینه ۲۰۰ دلاری برای خوردوخوراک در کانادا

صمت در این گزارش اقتصاد 3 کشوری را که به ‌ صورت تصادفی انتخاب شده بررسی کرده است. ابتدا به سراغ کانادا می ‌ رویم. هزینه اقامت در کانادا در مقایسه با کشورهای غربی ارزان ‌ تر است؛ البته هزینه زندگی در کانادا تا حد زیادی به سبک زندگی هر شخص بستگی دارد. طبق آمار، در سال ۲۰۲۲ متوسط دستمزد ناخالص یک فرد در کانادا ۵۴ هزار و ۶۳۰ دلار در سال بوده است. همچنین در این سال متوسط دستمزد کارگر ساده در کانادا به ازای یک ساعت ۱۸ . ۴۲ دلار بوده است؛ به ‌ بیانی دیگر متوسط حقوق پرداختی در کانادا با در نظر گرفتن برابری قدرت خرید ۵۱ هزار و ۱۵۸ دلار است.

نخستین دغدغه هر فردی تهیه مسکن است. براساس آمار هزینه اجاره آپارتمان در کانادا براساس موقعیت مکانی و مساحت بین ۷۰۰ تا ۲۵۰۰ دلار کانادا است که این مبالغ براساس تعداد خواب یا مناطق، متفاوت است. تامین معیشت نیز یکی از نیازهای اولیه است که نباید به دغدغه تبدیل شود. طبق بررسی ‌ های انجام شده هر فرد در کانادا ماهانه به ‌ طور متوسط حدود ۲۰۰ دلار یعنی معادل حدود ۶ . ۵ میلیون تومان برای خورد و خوراک هزینه می ‌ کند. هزینه لازم برای خرید یک لیتر شیر ۲ . ۴۶ دلار، یک عدد نان ۲ . ۹۲ دلار، یک کیلو برنج ۳ . ۷۴ ، یک بسته تخم ‌ مرغ ۱۲ عددی ۳ . ۶۳ دلار، یک بسته ماکارونی ۵۰۰ گرمی ۱ . ۴۳ دلار، یک کیلو گوشت گاو ۱۵ . ۲۷ دلار، یک کیلو مرغ ۱۳ . ۴۳ دلار، یک بسته کالباس یک پوندی ۲ . ۴۹ دلار، یک کیلو سیب ‌ زمینی ۲ . ۹۱ دلار، یک کیلو پیاز ۲ . ۵ دلار است. به ‌ عقیده برخی فعالان حوزه مهاجرت، متوسط هزینه زندگی یک خانواده چهارنفره در کانادا بین ۴ تا ۵ هزار دلار در ماه خواهد بود. البته لازم است بدانید نرخ مواد غذایی در کانادا براساس هر پوند یعنی حدود ۴۵۴ گرم است؛ نه کیلوگرم.

هزینه ‌ های ماهانه در امریکا

در ادامه بررسی اوضاع معیشتی سایر کشورها در سال ۲۰۲۲ به سراغ امریکا به ‌ عنوان یکی از پیشرفته ‌ ترین کشورهای دنیا می ‌ رویم.

برای بررسی دقیق ‌ تر دخل ‌ وخرج در امریکا اول به سراغ میانگین دستمزد ماهانه افراد می ‌ رویم. میانگین حقوق ماهانه خالص (بعد از کسر مالیات) در امریکا ۴ . ۱۶۷ . ۰۵ دلار
است.

همان ‌ طور که پیش از این گفته شد نخستین دغدغه هر فردی تامین مسکن است که در امریکا نیز هزینه و مخارج این بخش براساس محل سکونت متفاوت است. براساس بررسی ‌ های انجام ‌ شده هزینه لازم برای اجاره ماهانه در امریکا از ۱ . ۶۹۹ . ۳۴ تا ۲ . ۸۳۸ . ۶۰ متناسب با منطقه و تعداد اتاق خواب متفاوت است. پس از تامین مسکن هزینه ‌ های معیشتی و تهیه مواد غذایی بسیار اهمیت دارد. هزینه لازم برای تهیه یک لیتر شیر حدود یک دلار، نان ۳ . ۲۲ دلار، یک کیلو برنج ۴ . ۱۳ دلار، تخم ‌ مرغ ۱۲ عددی ۳ . ۳۷ دلار، یک کیلو پنیر ۱۱ . ۵۸ دلار، یک کیلو فیله مرغ ۱۱ . ۸۶ دلار، یک کیلو گوشت گاو ۱۴ . ۹۵ دلار و یک کیلو سیب ‌ زمینی ۲ . ۷ دلار است. براساس بررسی ‌ های صورت ‌ گرفته هزینه تخمینی یک خانواده چهارنفره ماهانه ۳ . ۶۱۴ . ۴ دلار بدون در نظر گرفتن اجاره مسکن است که بنا بر منطقه ‌ ، متفاوت است، این در حالی است که هزینه ‌ های ماهانه یک نفر بدون اجاره 1.014.04 دلار تخمین زده می ‌ شود.

در این اعداد و ارقام هزینه ‌ های لازم برای رفت ‌ وآمد و تحصیل فرزندان نیز در نظر گرفته شده است.

هزینه گذران یک ماه زندگی در ترکیه

ترکیه نیز از جمله کشورهایی است که هزینه زندگی در آن موردتوجه افراد بسیاری قرار دارد.میزان حقوق دریافتی ماهانه در ترکیه حدود ۷ هزار لیر است که به ‌ طور متوسط این مبلغ در سال به ۸۴ هزار لیر می ‌ رسد. در بخش خورد ‌ وخوراک هزینه لازم برای خرید یک لیتر شیر ۱۸ لیر، یک کیلوگرم گوجه ‌ فرنگی ۱۸ لیر، ۵۰۰ گرم پنیر ۶۴ لیر، یک کیلوگرم سیب ۱۵ لیر، یک کیلوگرم سیب ‌ زمینی ۱۳ لیر، ۲ لیتر نوشابه ۲۱ لیر و نان برای دو نفر ۷ لیر است. خرید یا اجاره خانه یکی از اصلی ‌ ترین و مهم ‌ ترین هزینه ‌ های زندگی در استانبول است.

به ‌ طور قطع اجاره یا خرید خانه در شهرهای بزرگ هر کشوری مقداری هزینه ‌ برتر از شهرهای کوچک و استان ‌ های دیگر خواهد بود. هزینه لازم برای اجاره یک خانه حدود ۸۰ مترمربعی حدود ۱۱ هزار لیر است. میانگین هزینه زندگی در کشور ترکیه برای یک نفر حدود ۸ هزار و ۵۵۲ لیر در ماه و برای یک خانواده چهارنفره حدود 30 هزار و 400 لیر است.

دخل ‌ وخرج در ایران چگونه است

در پایان گزارش نگاهی کوتاه به دخل ‌ وخرج شهروندان در ایران انداخته ‌ ایم. دریافتی کارگر حداقل ‌ بگیر در ایران بدون سابقه و بدون اولاد، با مجموع پایه مزد ماهانه ۴۱۷۹۷۵۰۰ ریال و بن ۸۵۰۰۰۰۰ ریال و حق مسکن ۴۵۰۰۰۰۰ ریال، ۵۶۷۹۷۵۰۰ ریال است. همچنین اجاره مسکن از ۲ میلیون تومان تا ۲۰۰ میلیون تومان بنا بر میزان ودیعه، نوع منطقه و متراژ متغیر است. هرچند نرخ واضحی وجود ندارد و بیشتر مبالغ دریافتی به دلخواه صاحب ‌ ملک است.

همچنین برای معیشت روزانه، هزینه لازم برای خرید یک لیتر شیر کم ‌ چرب ۴۰ هزار تومان، پنیر سفید ۵۲۰ گرمی ۶۰ هزار تومان، روغن حدود ۶۰ هزار تومان، برنج کیلویی ۱۱۰ هزار تومان، مرغ کیلویی ۵۵ هزار تومان، ران گوسفندی کیلویی ۳۰۰ هزار تومان و تخم ‌ مرغ معمولی دولتی شانه ‌ ای ۷۹ هزار تومان است. در این باره به ‌ تازگی ناصر چمنی، فعال کارگری با بیان اینکه هزینه سبد معیشت کارگران سال گذشته ۹ میلیون تومان تعیین شد، اظهار کرد: در حال ‌ حاضر این رقم بین ۱۳ تا ۱۵ میلیون تومان در ماه برآورد می ‌ شود.

حقوق کارگران در ایران در سال جاری ۵ میلیون و ۶۷۹ هزار تومان اعلام شد و اگر بخواهیم معادل ‌ سازی کنیم براساس نرخ روز ارز حقوق ماهانه یک کارگر ایرانی به ‌ ترتیب برابر با ۱۴۱ دلار امریکا، ۱۷۶ دلار کانادا و 2 هزار و 447 لیر ترکیه خواهد بود.

باتوجه به نظرات کارشناسی، حقوق دریافتی و هزینه ‌ های لازم سوالی که ایجاد می ‌ شود این است که چگونه شهروندان از پس هزینه ‌ های خود برمی ‌ آیند!

کرونا، همه ‌ کاره هیچ ‌ کاره

ارتقای معیشت مردم و کاهش نرخ بیکاری از مهم ‌ ترین وظایف و اهداف دولت ‌ هاست. کرونا؛ ویروسی که در 3 سال اخیر آسیب ‌ های جانی و مالی فراوانی را به بخش زیادی از مردم وارد کرد. البته اینکه همه تقصیرها در مسئله وضعیت آشفته اقتصاد را به گردن شیوع این ویروس بیندازیم، کمی دور از انصاف است،، زیرا در این امر آسمان در همه جای دنیا واقعا یکرنگ است و همه کشورها درگیر این ویروس شده ‌ اند، اما اوضاع اقتصادی هیچ کشوری شبیه ما نشد. البته اگر هم شرایط در کشوری نابسامان شد به ‌ سرعت راهکارهایی را پیدا کردند و به شرایط قبل بازگشتند. علاوه بر کرونا مقصر بعدی تحریم ‌ ها است؛ موضوعی که می ‌ توان به ‌ راحتی مدیریت ‌ های نادرست را پشت آن پنهان کرد. در حقیقت به ‌ عقیده مسئولان دو مقصر برای وضعیت اقتصادی به ‌ هم ریخته شهروندان جهان برای تامین معیشت وجود دارد؛ کرونا و تحریم ‌ های ظالمانه!

سخن پایانی

با هزینه ‌ های سرسام ‌ آور و افزایش قیمتی که اصلا خیال توقف ندارد، اوضاع اقتصادی روزبه ‌ روز بدتر می ‌ شود. شهروندان در زمان ‌ های مختلف از نوسانات گسترده قیمت ‌ ها در بازارهای مالی گوناگون ناراضی و خواستار اتخاذ سیاست ‌ های اقتصادی قدرتمندانه از سوی دولت ‌ ها بودند، اما مسئولان در پاسخ تقصیر را گردن تحریم ‌ ها و کرونا انداختند و با گذشت سال ‌ ها مشخص نیست درمان این اوضاع بد اقتصادی چیست؟ اگر مشکل از تحریم است چرا پس از این همه سال چاره ‌ ای برای آن اندیشیده نشده است؟ به ‌ عقیده برخی کارشناسان اقتصاد چاه ویلی در اقتصاد ما وجود دارد که حتی اگر ۱۰۰ میلیارد دلار هم داخل آن بریزیم، اتفاق و تحول خاصی را در این صحنه مشاهده نخواهیم کرد. نکته تلخ ‌ تر این است که چندی پیش هادی ابوی، دبیرکل کانون عالی انجمن ‌ های صنفی کارگران گفت: ۸۰ درصد حقوق کارگران صرف تامین مسکن می ‌ شود؛ به ‌ عبارت دیگر تغذیه مناسب برای این افراد در اولویت نیست. با این شرایط بیم آن می ‌ رود که امنیت غذایی در ایران به مرحله نگران ‌ کننده برسد.