هر سال در ایامی مانند رمضان یا محرم و صفر تقاضا برای خرید ظروف یکبار مصرف افزایش پیدا می‌کند که دلیل اصلی این اتفاق را می‌توان افزایش رغبت و حضور افراد در مراسمات مذهبی و عزاداری‌ها و همچنین رشد ادای نذورات اعلام کرد. در دهه‌های پیش افراد غذای نذری را به سبک‌های سنتی توزیع می‌کردند و خبری از ظروف یکبارمصرف نبود، اما با عرضه ظروف یکبارمصرف و سهولت در خریداری و استفاده از، مصرف این کالاها به‌ویژه در مراسمات ملی و مذهبی بیشتر شد؛ از این رو سالانه شاهد سیل عظیمی از تقاضا برای خریداری ظروف یکبارمصرف در ایام‌های ویژه ازسوی مردم هستیم که همین موضوع اغلب باعث افزایش نرخ چندبرابری این ظروف می‌شود و بازار داغ و پررونقی برای کالاهای یکبارمصرف به وجود می‌آید. با وجود بازارهای بالقوه در ایامی مانند ماه محرم، فعالان صنفی حوزه ظروف یکبارمصرف معتقدند تقاضا برای این کالا کاهش پیدا کرده است. صمت در این گزارش به بررسی بازار ظروف یکبارمصرف در ماه محرم پرداخته است.

تورم، عامل اصلی کاهش تقاضا

احمد فکری، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان ظروف پلاستیکی مشهد با اشاره به اینکه هر سال در ایامی مانند رمضان یا محرم و صفر تقاضا برای خرید ظروف یکبارمصرف افزایش پیدا می‌کند، گفت: به‌طور معمول در مناسبت‌های مذهبی، استفاده از ظروف پلاستیکی بیشتر از بقیه ایام است، چراکه در این زمان، افراد حسب فرهنگ و اعتقادات، اعمالی مانند پخش غذای نذری را زیاد انجام می‌دهند. این رفتار باعث شده هر سال نیاز به ظروف پلاستیکی اعم از لیوان، کاسه، سطل، ظرف غذا و... افزایش پیدا کند و شاهد رونق بازار این کالاها باشیم، اما متاسفانه در حال ‌حاضر تقاضا برای این کالا نسبت به سال‌های گذشته کاهش محسوسی پیدا کرده است. به گزارش ایسنا، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان ظروف پلاستیکی مشهد درباره علت کاهش تقاضا در بازار ظروف یکبارمصرف اظهار کرد: هر سال در ایامی مانند رمضان یا محرم و صفر تقاضا برای خرید ظروف یکبارمصرف افزایش پیدا می‌کند، اما در حال‌ حاضر این رونق شکل نگرفته که مهم‌ترین دلیل آن را می‌توان وجود تورم و گرانی حاکم بر جامعه عنوان کرد. تورم سبب شده قدرت خرید مردم کاهش پیدا کند و میزان هزینه‌کرد برای نذورات نیز به این ترتیب محدود شده است. با محدود شدن منابع مالی، میزان نذورات کاهش شدیدی پیدا کرده و در این شرایط بدیهی است استفاده از ظروف و لوازم یکبارمصرف به‌طور چشمگیری کم شود؛ بنابراین باوجود افزایش تولید و توزیع ظروف یکبارمصرف، در حال ‌حاضر تقاضا برای این کالا نسبت به سال‌های گذشته کاهش محسوسی پیدا کرده است.

رقابت بر سر ارزان‌فروشی

رئیس اتحادیه صنف فروشندگان ظروف پلاستیکی مشهد افزود: باید تاکید کرد بازار فروش ظروف یکبارمصرف رقابتی است؛ به‌عبارت دیگر هر مغازه و واحدی که بتواند کالای خود را ارزان‌تر و با قیمت مناسب‌تری به فروش برساند، برد کرده، زیرا در شرایط فعلی و با کاهش تقاضای بازار، فروشندگان مجبورند کالاهای خود را با کمترین سود بفروشند تا بتوانند بدهی‌های خود را تسویه کنند. در چنین شرایطی کالا هر چه زودتر تبدیل به پول نقد شود، برای فروشندگان بهتر است، به همین خاطر در بازار فروش ظروف یکبارمصرف، رقابت بر سر فروش ارزان‌تر کالاست. فکری در ادامه عنوان کرد: در حال ‌حاضر مشکلی در تولید و توزیع ظروف یکبارمصرف در مشهد وجود ندارد، اما باتوجه به افزایش نرخ مواد اولیه و کاهش توان خرید مردم، بازار فروش ظروف یکبارمصرف در رکود به‌سر می‌برد. رکود و کاهش تقاضای فعلی در شرایطی رخ داده که در سال‌های گذشته، تنها مصرف هیات‌ها در دهه اول ماه محرم و دهه آخر ماه صفر به بالای ۲ هزار تا ۳ هزار سفارش در روز تنها برای شهر مشهد می‌رسید. حال اگر به این تعداد تقاضاها و نیازهای خریداران خرد را اضافه کنیم، به رقم قابل‌توجهی می‌رسیم که متاسفانه در حال ‌حاضر چنین رونقی در بازار ظروف یکبارمصرف وجود ندارد.

بحران رکود بازار

رئیس اتحادیه صنف فروشندگان ظروف پلاستیکی مشهد خاطرنشان کرد: بازار فروش ظروف یکبارمصرف طی 2 سال گذشته به‌دلیل شیوع بیماری کرونا و رعایت مسائل بهداشتی در وضعیت مطلوبی قرار داشت، اما در حال ‌حاضر باتوجه به کاهش شیوع بیماری کرونا، افزایش تورم و موارد دیگر نرخ این اجناس دستخوش تغییر شده و در مقابل افزایش قیمت‌ها تقاضا کاهش پیدا کرده است. وی تصریح کرد: میزان سود مجاز عمده‌فروشان ۳ درصد و میزان سود مجاز خرده‌فروشان نیز ۱۵ درصد است، با این حال اکنون باتوجه به رکود بازار میزان سود فروشندگان پایین‌تر از حد مجاز است. همچنین بسیاری از فروشندگان به‌دلیل افزایش اجاره‌بها و کاهش فروش اقدام به ابطال پروانه کسب‌وکار خود کرده‌اند.

تقاضای زیاد و شیوع گرانی‌ها

رئیس پیشین اتحادیه صنف تولیدکنندگان پلاستیک مشهد پیش از این اعلام کرده بود افزایش تقاضا برای ظروف پلاستیکی، یکی از عوامل اصلی رشد قیمت این کالاها است. او در این‌ باره گفت: افزایش نرخ ظروف‌ یکبارمصرف در مشهد مقطعی و به‌دلیل تقاضای بالای خرید این ظروف در مناسبت‌هایی مانند محرم و صفر یا رمضان است.

قاسمعلی اسلامی فیض‌آبادی افزود: به‌طور معمول تقاضا برای ظروف یکبارمصرف در ماه‌های رمضان، محرم و صفر هر سال به‌دلیل برگزاری مراسم و مناسبت‌های مذهبی افزایش می‌یابد و به همین دلیل از میزان وفور آن در بازار کاسته می‌شود که این موضوع به گرانی و افزایش قیمت‌ها دامن می‌زند.

افزایش نرخ مواد اولیه

رئیس پیشین اتحادیه صنف تولیدکنندگان پلاستیک مشهد یکی دیگر از دلایل افزایش نرخ ظروف یکبارمصرف را رشد بهای مواد اولیه تولید عنوان کرد و ادامه داد: در سال‌های اخیر نرخ لوازم پلاستیکی افزایش داشته که منشأ این رشد قیمتی بورس و محصولات پتروشیمی عرضه‌شده در آن است.

تولیدکنندگان لوازم پلاستیکی مواد اولیه خود شامل محصولات پتروشیمی را از بورس خریداری می‌کنند که نرخ این نوع محصولات به‌دلیل افزایش نرخ نفت، تغییر کرده و بیشتر از گذشته شده است. وی اظهار کرد: در سال جاری از یک سو نرخ ۲۰ نوع ماده اولیه تولیدکنندگان پلاستیک بین ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش یافته و از سوی دیگر به‌دلیل نوسان بورس، مواد پتروشیمی به حد نیاز به‌دست تولیدکنندگان نمی‌رسد. فیض‌آبادی با اشاره به فعالیت ۵۰۰ کارگاه تولیدی زیر پوشش این اتحادیه اظهار امیدواری کرد مواد پتروشیمی با نرخ مناسب‌تری در اختیار تولیدکنندگان قرار گیرد.

سخن پایانی

هر سال همزمان با شروع محرم و آیین توزیع نذورات مردمی، میزان مصرف ظروف یکبارمصرف نیز افزایش چشمگیری می‌یابد، اما کارشناسان با تاکید بر زیانبار بودن این ظروف برای سلامتی افراد، معتقدند با روش‌های سنتی و استفاده از ظروف شخصی در ادای نذورات، می‌توانیم ضمن حفظ سلامتی از بار آسیب‌ به محیط‌زیست بکاهیم.