برق یک صنعت جهانی است و ما مستقل از دنیا نیستیم. امروزه برخی موسسات پژوهشی با بررسی وضعیت کنونی و پیش‌بینی آینده، نقشه‌راهی را برای ۲۰ سال آینده برق دنیا ترسیم کرده و به بررسی ابعاد مختلف توسعه این صنعت پرداخته‌اند؛ بنابراین مسئله، تنها تولید برق نیست و مسائلی مانند محیط‌زیست، اقتصاد، توزیع، انتقال و... هم باید در چشم‌اندازها موردتوجه قرار بگیرد.

درحال‌حاضر نوسازی صنعت برق، به‌طورجد نیاز به تزریق نقدینگی قابل‌توجهی به این صنعت حیاتی دارد. البته سیاست‌گذاری و مولدسازی اقتصادی شبکه برق می‌تواند به این مسئله کمک شایانی کند، چراکه ظرفیت‌های خوبی در قوانین مختلف جاری کشور وجود دارد. شبکه انتقال و توزیع در کشور ما ظرفیت لازم برای پذیرش افزایش ظرفیت تولید و رفع ناترازی را ندارد و کاستی‌های این حوزه، پشت ناترازی برق پنهان شده است و مدیریت در سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی توسعه در صنعت برق ضعف‌های اساسی دارد که آثار درازمدت نگران‌کننده‌ای در پی خواهد داشت.

افزایش ظرفیت تولید و راندمان نیروگاه‌های تهران

یعقوب روحی، مدیرعامل شرکت تولید نیروی برق تهران با بیان اینکه افزایش ظرفیت تولید و راندمان نیروگاه‌های تهران تا پیش از تابستان ۱۴۰۳ در دستور کار قرار دارد، گفت: فعالیت‌های تعمیراتی در نیروگاه طرشت به‌اتمام رسیده و در نیروگاه ری نیز برنامه‌های تعمیراتی براساس برنامه زمان‌بندی در حال انجام است.

به‌گزارش ایسنا، یعقوب روحی درباره برنامه شرکت برای افزایش ظرفیت تولید و راندمان نیروگاه‌های تحت‌پوشش اظهار کرد: باتوجه به قدمت بالا واحدهای نیروگاهی تحت‌پوشش این شرکت و همچنین ضرورت حفظ و افزایش ظرفیت تولید برق در منطقه تهران این شرکت با پیگیری‌های انجام‌گرفته از طریق شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی پروژه‌های نوسازی نیروگاه ری با ظرفیت هزار مگاوات و نوسازی نیروگاه طرشت به‌میزان ۶۰ مگاوات را در برنامه اجرا دارد. وی ادامه داد: همچنین فرآیند نصب ۲ واحد MGT ۴۰ به‌ظرفیت ۸۰ مگاوات توسط بخش دولتی مجری طرح نیروگاهی و ۲ واحد گازی GEF ۹ به‌ظرفیت ۲۵۰ مگاوات توسط بخش خصوصی در نیروگاه ری در دست انجام است.

این فعال صنعت برق تصریح کرد: درباره افزایش راندمان نیروگاه‌ها باتوجه به انجام پروژه‌های نوسازی نیروگاه طرشت، راندمان این نیروگاه به ۴۴ درصد و با نوسازی نیروگاه ری راندمان این نیروگاه نیز به ۵۸ درصد افزایش خواهد یافت.

روحی در پاسخ به این سوال که تعمیرات برنامه‌ریزی‌شده سال ۱۴۰۲ برای نیروگاه‌های تحت‌پوشش در چه مرحله‌ای قرار دارد، گفت: باتوجه به پیش‌بینی‌های به‌عمل‌آمده برای تامین قطعات موردنیاز واحدهای نیروگاهی برای تعمیرات برنامه‌ریزی‌شده امسال، کلیه فعالیت‌های تعمیرات در نیروگاه طرشت به‌اتمام رسیده است، همچنین در نیروگاه ری برنامه‌های تعمیراتی براساس برنامه زمان‌بندی ارائه‌شده توسط شرکت مادر تخصصی برق حرارتی در حال انجام بوده و حداکثر تا پایان امسال به‌اتمام خواهد رسید. وی در پایان بااشاره به میزان آمادگی نیروگاه‌های تحت‌پوشش برای پیک تابستان سال آینده خاطرنشان کرد: باتوجه به عملکرد سنوات گذشته و مجموعه اقدامات انجام‌شده امسال، تعمیرات برنامه‌ریزی‌شده پروژه‌های بهینه‌سازی و... امید است، نیروگاه طرشت به آمادگی بالای ۹۹ درصد و نیروگاه ری به آمادگی بالای ۹۸ درصد برسند.

رصد برخط ۴۰ درصد مصرف مشترکان برق

مسئله برق و ناترازی آن موضوعی چالش‌برانگیز است که در تمامی ادوار برای رفع آن تلاش شده و تهران به‌عنوان یکی از کلانشهرهای کشور بیشترین میزان مصرف برق را به خود اختصاص داده است. کامبیز ناظریان، مدیرعامل و رئیس هیات‌مدیره شرکت توزیع نیروی برق تهران در رابطه با برنامه‌ها و طرح‌های جدیدی برای بهینه‌سازی مصرف برق در دستور کار برای پیک تابستان می‌گوید: خوشبختانه با عزم جهادی همه همکاران، شاهد آن بودیم که طی تابستان امسال و سال گذشته توانستیم باتوجه به افزایش قابل‌ملاحظه مصرف برق، تابستان را بدون کوچک‌ترین مشکلی پشت‌سر بگذاریم. برای تابستان سال آتی نیز، طرح‌های متنوعی طراحی شد و در حال اجرا است.

به‌گزارش مهر، وی بااشاره به تشکیل کارگروهی برای گذر از پیک ۱۴۰۳ خاطرنشان کرد: با تشکیل کارگروه‌های تخصصی، ۱۵۰ برنامه کلان با هدف گذر از پیک تابستان ۱۴۰۳ شهر تهران مشتمل بر هزار طرح نوسازی، توسعه و اجرایی تدوین و اجرای طرح‌های مزبور نیز آغاز شده‌اند و امید داریم با اجرای این تدابیر و همراهی مشترکان، شاهد پایداری شبکه برق پایتخت برای سومین سال متوالی باشیم.

این مقام مسئول در رابطه با پروژه‌های جدید برای بهبود عملکرد و کاهش احتمال قطعی برق اضافه کرد: با اقدامات انجام‌شده، میزان بروز خاموشی‌های ناشی از حوادث در شهر تهران به‌میزان قابل‌ملاحظه‌ای کاهش پیدا کرده، همچنین شبکه توزیع برق شهر تهران رکورددار کاهش تلفات شبکه توزیع در کل کشور است.

ناظریان ادامه داد: همچنین تجهیز بالغ بر هزار و ۲۵۰ پست اتوماسیون منجر به آن شده است که در صورت وقوع حوادث احتمالی همچون بحران‌های جوی و وقوع خاموشی احتمالی، با اجرای مانورهای تخصصی، زمان خاموشی مشترکان به‌حداقل برسد، همین‌طور مناطق ۲۲گانه برق در شهر تهران نیز علاوه بر اجرای طرح‌های پایش شبکه و تاسیسات، هر ماه اقدام به برگزاری مانورهای جهادی نیز می‌کنند و با اجرای این مانورها نقاط قابل‌بهبود شبکه برق، رفع عیب، تقویت و بهسازی می‌شوند.

این مقام مسئول در پاسخ به این سوال که چه برنامه‌ای برای زیرزمینی شدن تجهیزات برق در شهر وجود دارد و آیا این کار اصلا امکان‌پذیر است، گفت: درحال‌حاضر بیش از ۸۰ درصد از شبکه فشار متوسط و نزدیک به ۶۵ درصد شبکه فشار ضعیف توزیع تهران بزرگ، شبکه زمینی است. اصولا فلسفه طراحی در شبکه توزیع تهران بزرگ که از ابتدا توسط مشاوران بنام بین‌المللی پایه‌گذاری شده، ساختار شبکه زمینی بوده و همین مسئله در تمام سال‌های گذشته رعایت شده است، به‌نحوی‌که شبکه فشار متوسط هوایی فقط در بعضی محدوده‌های حاشیه‌ای وجود دارد و در مرکز شهر وجود ندارد که آن هم به‌مرور با شبکه زمینی جایگزین خواهد شد.

وی در رابطه با شبکه فشار ضعیف اظهارکرد: درباره شبکه فشار ضعیف طی سال‌های گذشته، تمامی ۶هزار و۵۰۰ کیلومتر شبکه سیمی فشار ضعیف هوایی جمع‌آوری و با کابل‌های آلومینیومی خودنگهدار که ضریب ایمنی در حد کابل‌های زمینی دارند، جایگزین شده که این اقدام تاثیری قابل‌ملاحظه در کاهش تلفات انرژی و همچنین افزایش پایداری شبکه‌های هوایی در شرایط نامساعد جوی داشته است. توسعه آتی شبکه تماما به‌صورت شبکه زمینی است.

ناظریان بااشاره به فرسوده بودن شبکه برق تهران و لزوم نوسازی آن اضافه کرد: یکی از مهم‌ترین برنامه‌های اجرایی این شرکت، بهبود شرایط، ارتقا و توسعه شبکه توزیع برق کلانشهر تهران به‌منظور ارائه خدمات شایسته به بیش از ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار مشترک برق در این شهر است. در همین راستا حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد از اعتبار سرمایه‌ای توزیع برق پایتخت در هر سال صرف بهینه‌سازی شبکه و از جمله رفع فرسودگی شبکه می‌شود، جایگزینی کل شبکه سیمی فشار ضعیف فرسوده با کابل خودنگهدار، تعویض سالانه بیش از هزار و ۲۰۰پایه‌ شبکه و تعویض بالغ بر ۱۵۰کیلومتر از کابل‌های فشار متوسط و ضعیف فرسوده در هر سال از جمله این اقدامات است.

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ ادامه داد: همچنین با هدف افزایش پایداری و بهبود کیفیت خدمات به‌ویژه در شرایط پرباری، هر سال نزدیک به ۱۰۰ترانس پربار و فرسوده در سطح شبکه برق شهر تهران با ترانس‌های جدید، جایگزین و تمامی پست‌های برق به‌صورت دوره‌ای بررسی، تعمیر و بهینه‌سازی می‌شود. تبدیل تابلوهای ۲۰ کیلوولت قدیمی و تابلوهای معمولی به تابلوهای کامپکت، جایگزینی کلیدهای سنتی با کلیدهای گازی، ترانس‌های معمولی با ترانس‌های کم‌تلفات و اصلاح انشعابات مشترکان شامل تعویض کابل‌های انشعاب و جعبه‌های پایانه از دیگر فعالیت‌های انجام‌شده در راستای اصلاح و بهینه‌سازی شبکه توزیع برق شهر تهران است.

وی در رابطه با هوشمندسازی صنعت برق در استان تهران اضافه کرد: شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ به‌منظور ارائه خدمات نوین به شهروندان تهرانی، استفاده از فناوری‌های نوین و حرکت به‌سمت هوشمندسازی خدمات را به‌صورت جدی در دستور کار خود قرار داده، به‌گونه‌ای‌که با اجرای طرح‌های مرتبط درحال‌حاضر بیش از ۴۰ درصد از مصرف برق این کلانشهر در سمت مشترکان عمده به‌صورت هوشمند قابل‌رصد است.

به‌گفته این مقام مسئول، در همین راستا امسال با حضور وزیر نیرو برای نخستین‌بار در کشور از رصدخانه شبکه برق و انرژی و مرکز راهبری و پایش هوشمند شبکه برق مشترکان شهر تهران نیز در این شرکت رونمایی و با راه‌اندازی این ۲ مرکز، رصد و پایش لحظه‌ای بار مصرفی شهر تهران با اولویت مشترکان بزرگ به‌صورت برخط امکان‌پذیر شده است.

وی ادامه داد: علاوه بر راه‌اندازی مرکز راهبری و پایش هوشمند شبکه برق مشترکان، ۲ مرکز زیرمجموعه به‌منظور پایش هوشمند مشترکان جنوب‌غرب و جنوب‌شرق تهران نیز آغاز به کار کرده‌اند و به‌زودی ۲ مرکز مربوط به مناطق شمالی تهران نیز موردبهره‌برداری قرار خواهند گرفت. از دیگر اقدامات ارزشمند این شرکت، اجرای طرح اتوماسیون پست‌های برق است، به‌گونه‌ای‌که با بهره‌برداری از بالغ بر هزار و ۲۵۰ پست برق تحت‌اتوماسیون موفق‌شده در این حوزه نیز، مقام نخست کشور را کسب کنیم.

ناظریان اظهارکرد: درحال‌حاضر حدود ۴۰ درصد از برق مصرفی در شهر تهران در مشترکان عمده به‌صورت برخط قابل‌رصد است.

وی در خاتمه در پاسخ به این سوال که آیا استفاده از کنتورهای هوشمند در مدیریت مصرف برق تاثیرگذار است، گفت: بدون‌شک استفاده از کنتورهای هوشمند تاثیری قابل‌ملاحظه در بررسی و بهبود رفتار مصرف انرژی مشترکان و کمک به مدیریت و توزیع بهتر انرژی به‌ویژه در شرایط پرباری همچون ایام تابستان دارد.

رشد ۴۱۲درصدی شبکه انتقال برق منطقه‌ای تهران پس از انقلاب

حبیب قراگوزلو، مدیرعامل برق منطقه‌ای تهران بااشاره به دستاوردهای برق منطقه‌ای از ابتدای انقلاب تاکنون خاطرنشان کرد: در سال ۱۳۵۷ تعداد مشترکان برق منطقه‌ای تهران، یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر بوده‌اند که در سال ۱۴۰۱ این تعداد به ۹ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر رسیده و بیانگر رشد ۷۹۹ درصدی تعداد مشترکان و تامین برق آنها است.

مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای تهران ادامه داد: همچنین در راستای توسعه شبکه انتقال و فوق‌توزیع برق، اقدامات مناسبی انجام گرفته، به‌طوری‌که در ابتدای انقلاب هزار و ۹۱۳کیلومتر بوده که سال گذشته به ۹ هزار و ۸۶۸ کیلومتر رسیده و نشان‌دهنده رشد ۴۱۲درصدی است.

وی بااشاره به رشد ۶۰۴ درصدی ارتقای پست‌های انتقال و فوق‌توزیع بیان کرد: در سال ۱۳۵۷ پست‌های انتقال و فوق‌توزیع ۶ هزار و ۷۳۱ مگاوات بوده، در حالی که امسال این عدد به ۴۷۲هزار و ۹۱۷ مگاوات رسیده است.

به‌گفته این مقام مسئول، تعداد پست‌های انتقال و فوق‌توزیع در ابتدای انقلاب ۵۸ ایستگاه بود و امسال به ۳۳۸ ایستگاه رسید.

وی در ادامه بااشاره به اقدامات انجام‌گرفته توسط برق منطقه‌ای تهران برای جلوگیری از ناترازی برق در سال آینده خاطرنشان کرد: برق منطقه‌ای برای کاهش ناترازی تولید برنامه‌هایی در رابطه با توسعه مولدهای مقیاس کوچک و توسعه مولدهای تجدیدپذیر که معمولا خورشیدی هستند، در دستور کار قرار دارد. قراگوزلو گفت: برق منطقه‌ای تهران امسال براساس ۱۸۰ اقدام ضروری به‌میزان ۳۰۰مگاوات افزایش تولید را از طریق مولدهای مقیاس کوچک یا مولدهای خودتامین و بخش‌های صنعتی برنامه‌ریزی‌ شده که این ۳۰۰ مگاوات معادل هر آنچه برق منطقه‌ای تهران در سال‌های گذشته احداث کرده است، در قالب برنامه جهادی معادل ۳۰۰ مگاوات و آنچه سال گذشته تولید کردیم یعنی ۳۲۰ مگاوات ظرفیت تولید را در این مولدها به ۶۲۰ مگاوات برسانیم که کمک شایانی به ناترازی برق تهران می‌کند. وی ادامه داد: در کنار این موضوع برنامه‌ریزی خوبی برای ساتبا انجام و از مجموع ۴هزار و۵۰۰ مگاوات برق خورشیدی هزار و ۷۰ مگاوات به برق منطقه‌ای تهران تخصیص داده شده که در ۳ استان تهران، قم و البرز است که از این میزان و براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌گرفته، امیدواریم بتوانیم بخشی از این هزار و ۷۰ مگاوات را بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ مگاوات از آن را تا پیک سال آینده وارد مدار کنیم. مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای تهران خاطرنشان کرد: علاوه بر ۲۰۰ مگاوات تجدیدپذیرها اگر بتوانیم ۳۰۰ مگاوات دی‌جی‌ها را وارد مدار کنیم، ۴۰۰ تا ۵۰۰ مگاوات ظرفیت به شبکه برق، برق منطقه‌ای افزوده می‌شود، یعنی معادل رشد برق منطقه‌ای تهران از پیک ۱۴۰۲ تا پیک ۱۴۰۳ را بتوانیم به‌وسیله این مولدها جبران کنیم.