بازگشت ترامپ و چالشهای پیش روی چین
با بازگشت «دونالد ترامپ» به صحنه سیاست امریکا، چین با دو چالش استراتژیک بحرانی مواجه است که میتواند نه تنها روابط چین و امریکا بلکه تعادل قدرت را در منطقه آسیا و اقیانوسیه نیز تغییر دهد.
نخستین چالش افزایش احتمالی تعرفهها بر صادرات چین است که میتواند به طور جدی بر اقتصاد پکن تأثیر بگذارد. مورد دوم تغییر بالقوه در سیاست ایالاتمتحده در مورد تایوان است که ممکن است جاهطلبیهای چین برای اتحاد مجدد با این جزیره را تقویت کند.
این احتمال وجود دارد که با بازگشت ترامپ به قدرت، وی برای اعمال تعرفههای ۶۰ درصدی بر کالاهای چینی تلاش کند. با توجه به حجم تجارت فعلی بین دو کشور که حدود ۶۵۰ میلیارد دلار است، چنین اقداماتی میتواند صادرات چین به ایالات متحده را به شدت کاهش دهد. کارشناسان تخمین میزنند که حجم تجارت میتواند به ۱۰۰ میلیارد دلار کاهش یابد که یک ضربه اقتصادی شدید برای پکن است. در پاسخ، ایالات متحده امریکا ممکن است موقعیت خود را به عنوان بزرگترین شریک تجاری چین از دست بدهد و چین احتمالا به سمت روابط اقتصادی قوی تر با ژاپن، کره جنوبی و روسیه حرکت خواهد کرد و بنابراین پویایی بازار جدیدی در آسیا ایجاد خواهد کرد.
چین احتمالاً به سمت روابط اقتصادی قوی تر با ژاپن، کره جنوبی و روسیه حرکت خواهد کرد و بنابراین پویایی بازار جدیدی در آسیا ایجاد خواهد کرد.
چین بدون شک تلاش خواهد کرد تا با جستوجوی مسیرهای عرضه جایگزین، این ضررها را جبران کند. به عنوان مثال، تغییر مسیر صادرات از طریق کشورهای آسیای جنوبشرقی مانند ویتنام و اندونزی میتواند به کاهش فشار تعرفه کمک کند. با انجام این کار، پکن ممکن است حدود ۲۰۰ میلیارد دلار صادرات خود را حفظ کند، اگرچه مازاد تجاری آن همچنان حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش خواهد یافت که به میزان حدود ۳۰۰ میلیارد دلار ضرر خواهد داشت. این چالشها برای ثبات اقتصادی پکن، به ویژه برای دولت شی جین پینگ، که تولید داخلی و رشد صادرات را در اولویت قرار داده است، قابل توجه خواهد بود.
یکی از راهبردهای بالقوه چین تقویت روابط اقتصادی با اتحادیه اروپا است. اتحادیه اروپا احتمالا موضع کمتر رادیکالتری را در قبال کالاهای چینی اتخاذ خواهد کرد و به پکن یک «پل اقتصادی» روی اقیانوس اطلس ارائه خواهد کرد. با این حال، در اینجا نیز محدودیت هایی وجود دارد، زیرا سیاستهای اروپا نیز تحتتاثیر فشارهای خارجی، به ویژه ایالات متحده است.
سیاست تعرفهای ترامپ میتواند بر اتحاد بیناقیانوسی که مدتهاست برای بهبود روابط چین و امریکا از طریق تجارت سودمند متقابل کار میکند، تاثیر بیشتری بگذارد. این اتحاد که بر اساس سالها همکاری نزدیک بنا شده بود، با کاهش حجم تجارت به شدت تضعیف خواهد شد. شرکتهای چینی و امریکایی وابسته به تجارت بین اقیانوسی با ضرر و کاهش نفوذ سیاسی مواجه خواهند شد که چشمانداز ترمیم روابط را در آینده قابل پیشبینی پیچیده تر خواهد کرد.
پیامدهای بالقوه برای ژاپن و کرهجنوبی
تمایل ترامپ به فاصله گرفتن ایالات متحده امریکا از حمایت فعال از ژاپن و کرهجنوبی نیز میتواند توازن قدرت منطقهای را مختل کند. ژاپن احتمالا به یکی از بزرگترین شرکای اقتصادی چین تبدیل خواهد شد، اما نگران نفوذ فزاینده چین و تجاوز احتمالی چین به تایوان خواهد بود. برای کره جنوبی، چشمانداز تضعیف اتحاد با ایالاتمتحده به همان اندازه نگرانکننده است، زیرا در روابط خود با چین و کرهشمالی با ابهام مواجه است. در نهایت، این میتواند منجر به یک مسابقه تسلیحاتی در منطقه شود، زیرا کشورهای آسیایی تواناییهای دفاعی خود را تقویت میکنند.
در میان این بیثباتی ژئوپلتیکی، وضعیت در شبه جزیره کره حتی پیچیدهتر میشود. روابط بین کره شمالی و جنوبی همچنان پرتنش است، اگرچه ترامپ به دلیل رویکرد انعطافپذیر خود در قبال کره شمالی شناختهشده است. پیونگ یانگ ممکن است این موضع را به عنوان چراغ سبز برای تقویت موقعیت خود تفسیر کند. در همین حال، کرهجنوبی هم از سوی چین و هم از سوی کرهشمالی تحت فشار قرار خواهد گرفت و چشمانداز منطقه را پیچیدهتر خواهد کرد.
بازگشت ترامپ به صحنه سیاسی نهتنها میتواند تغییراتی را در روابط چین و امریکا ایجاد کند، بلکه تغییرات عمیقی در توزیع قدرت جهانی ایجاد میکند.
بازگشت ترامپ به صحنه سیاسی نهتنها میتواند تغییراتی را در روابط چین و امریکا ایجاد کند، بلکه تغییرات عمیقی در توزیع قدرت جهانی ایجاد میکند. اگر سیاست وی بر منزوی کردن چین از طریق تعرفهها و خودداری از مداخله در درگیریهای آسیایی متمرکز شود، میتواند خلأ در منطقه ایجاد کند.
چین احتمالاً به دنبال پر کردن این خلأ است که منجر به تغییرات قابل توجهی در شرق آسیا میشود و به طور بالقوه جرقه درگیریهای ژاپن و کره جنوبی را میزند. چین با وضعیت پیچیدهای مواجه خواهد شد که از دست دادن بازار امریکا را با نیاز به حفظ ثبات منطقه متعادل میکند.
در چنین شرایطی، پکن ممکن است موضع تهاجمیتری در قبال تایوان اتخاذ و همکاری خود را با سایر کشورهای آسیایی تقویت کند، در حالی که ایالات متحده با احتیاط از راه دور این موضوع را مشاهده میکند.
پیروزی ترامپ و غیبت «معنیدار» رهبران اروپا
نشست سالانه سازمان ملل برای تغییرات
آب و هوایی امروز دوشنبه در حالی در جمهوری آذربایجان آغاز به کار کرد که برای نخستین بار هیاتی از طالبان از زمان به قدرت رسیدن این گروه در افغانستان در این اجلاس شرکت میکند. اجلاس «کوپ ۲۹» قرار است تا روز ۲۲ نوامبر در باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان برگزار شود. محور اصلی مذاکرات در این نشست تامین هزینه لازم برای مقابله با تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین خواهد بود. نشست باکو از این نظر که یک بار دیگر اجلاس سازمان ملل برای تغییرات اقلیمی در کشوری برگزار میشود که به عنوان قدرتی در بخش نفت و گاز شناخته میشود مورد توجه قرار گرفته است. اجلاس سال گذشته سازمان ملل برای تغییرات آب و هوایی در امارات عربی متحده برگزار شده بود. در ادامه به برخی از نکاتی که توجه به آنها در چارچوب بررسی نشست امسال اهمیت دارد مورد اشاره قرار گرفته است. اجلاس سال ۲۰۲۴ دومین نشست متوالی سازمان ملل برای تغییرات آب و هوایی است که در کشوری برگزار میشود که آن کشور از صادرکنندگان بزرگ نفت و گاز محسوب میشود. به گفته آژانس بینالمللی انرژی ۹۰ درصد از درآمد صادراتی جمهوری آذربایجان از صدور محصولات بهدست آمده از انرژیهای فسیلی بهدست میآید. این رقم معادل ۶۰ درصد از درآمد دولت جمهوری آذربایجان است.میزبانی نشست امسال بنا به قانون میزبانی چرخشی باید به یکی از کشورهای شرق اروپا میرسید اما جمهوری آذربایجان پس از آنکه روسیه با میزبانی بلغارستان مخالفت کرد به عنوان میزبان نشست انتخاب شد.
غایبان اجلاس چه کسانی خواهند بود؟
به طور معمول رهبران جهان و هیاتهایی ارشد از کشورهای مختلف در اجلاسهای سازمان ملل متحد برای تغییرات آب و هوایی شرکت میکنند. اجلاس سال گذشته در دبی با بیش از ۸۰ هزار شرکتکننده بزرگترین نشست سازمان ملل برای تغییرات اقلیمی بود. این در حالی است که تعداد شرکتکنندگان در نشست امسال در جمهوری آذربایجان کمتر خواهد بود. بسیاری از رهبران پیشاپیش به استقبال اجلاس «کوپ ۳۰» سال آینده در برزیل رفتهاند و خود را برای آن نشست آماده میکنند. با این حال لولا داسیلوا، رئیسجمهوری برزیل با اینکه سال آینده میزان اجلاس خواهد بود اما در نشست امسال در جمهوری آذربایجان غایب است. از دیگر غایبان بزرگ اجلاس امسال میتوان به جو بایدن، رئیسجمهوری امریکا و جاستین ترودو و آنتونی آلبانزی، نخستوزیران کانادا و استرالیا اشاره کرد. اورزولا فن درلاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا نیز در نشست باکو شرکت نخواهد کرد تا بتواند وقت خود را صرف تشکیل کمیسیون جدید این اتحادیه کند. امانوئل ماکرون، رئیسجمهوری فرانسه و همچنین اولاف شولتس، صدراعظم آلمان از دیگر رهبران غایب در نشست باکو خواهد بود.
سایه ترامپ بر «کوپ ۲۹»
اجلاس سازمان ملل متحد برای تغییرات آب و هوایی در باکو تنها 6 روز پس از برگزاری انتخابات ریاستجمهوری امریکا و پیروزی دونالد ترامپ در این رأیگیری برگزار میشود. موضوعی که انتظار میرود که محور اصلی بسیاری از گفتوگوها در این نشست باشد. دونالد ترامپ نه تنها چهار سال پیش کشورش را از معاهده پاریس برای تغییرات اقلیمی خارج کرد بلکه در دوران کارزار انتخاباتی اخیر خود بارها تغییرات اقلیمی را زیر سوال برد. احتمال خروج دوباره ایالات متحده از معاهده پاریس و حتی خروج احتمالی از کنوانسیون سازمان ملل برای آب و هوا اکنون محور اصلی گمانهزنیها پیرامون سیاست محیط زیستی دولت جدید امریکا است.
ضرر میلیاردی ترامپ به آلمان
موسسه اقتصادی آلمان (آیدبلیو) در گزارشی اعلام کرد در صورت پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، دوره چهار ساله ریاست جمهوری او ممکن است با تشدید یک جنگ تجاری و ضرر میلیاردها یورویی اقتصاد آلمان همراه شود.
با نزدیک شدن به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا و احتمال بازگشت دونالد ترامپ به قدرت، گمانهزنیها درباره تشدید یک جنگ تجاری بین اتحادیه اروپا و آمریکا در دوره
چهارساله ریاستجمهوری او بیشتر شده است.
وقوع یک جنگ تجاری میان اروپا و آمریکا میتواند تاثیرات قابلتوجهی بر اقتصاد آلمان بگذارد، زیرا واشنگتن یکی از بزرگترین شرکای تجاری برلین است. ترامپ پیشتر وعده داده است که در صورت بازگشت به قدرت، ممکن است تعرفههای وارداتی را به
۱۰ درصد یا حتی ۲۰ درصد برای اتحادیه اروپا افزایش دهد.
گزارش موسسه اقتصادی آلمان که برای یورونیوز بیزنس فرستاده شده است، نشان میدهد که یک جنگ تجاری چگونه میتواند اقتصاد آلمان را تحتتاثیر قرار دهد. اتحادیه اروپا تصمیم دارد در صورتی که دولت ترامپ تعرفههای وارداتی را از سال ۲۰۲۵ به ۱۰ درصد برای اتحادیه اروپا و ۶۰ درصد برای چین افزایش دهد، در تلافی افزایشهایی معادل این رقم اعمال کند.
این جنگ تجاری زمانی جدیتر میشود که هم اتحادیه اروپا و هم آمریکا تعرفههای وارداتی را به ۲۰ درصد برای یکدیگر افزایش دهند.
تاثیر افزایش تعرفههای وارداتی بر اقتصاد آلمان
بر اساس دادههای پایگاه داده تجارت سازمان ملل متحد (Comtrade)، در سال ۲۰۲۳ ارزش صادرات آلمان به آمریکا حدود ۱۷۱.۶۵ میلیارد دلار (معادل ۱۵۸.۷۵ میلیارد یورو) بوده است. از سوی دیگر، ارزش صادرات آمریکا به آلمان در این سال حدود ۷۶.۴۷ میلیارد دلار (معادل ۷۰.۷۰ میلیارد یورو) بوده است.
بر اساس ارزیابی موسسه اقتصادی آلمان از آسیبهای احتمالی به اقتصاد آلمان در صورت افزایش ۱۰ درصدی تعرفههای وارداتی، تولید ناخالص داخلی این کشور در طول 4 سال بیش از ۱۲۷ میلیارد یورو از دست خواهد داد که این رقم بر اساس قیمتهای ثابت سال ۲۰۲۰ محاسبه شده است.
همچنین این گزارش نشان میدهد در صورتی که تعرفههای وارداتی به ۲۰ درصد افزایش یابد، اقتصاد آلمان ممکن است تا پایان دوره چهار ساله ترامپ حدود ۱۸۰ میلیارد یورو از دست دهد که این رقم به معنای کاهش ۱.۵ درصدی در تولید ناخالص داخلی این کشور در این مدت است. در این صورت، اتحادیه اروپا با کاهش حدود ۱.۳ درصدی در تولید ناخالص داخلی خود مواجه خواهد شد.
از احتیاط سرمایهگذاران برای سرمایهگذاری به عنوان یکی از دلایل کاهش تولید ناخالص داخلی نام برده میشود. آلمان احتمالاً بیشتر
تحت تاثیر تنشهای تجاری قرار خواهد گرفت، زیرا بهطور کلی به شدت به صادرات وابسته است، اما آمریکا بهعنوان یک کشور بزرگتر و از نظر اقتصادی امنتر، میتواند در برابر چنین تنشهایی مقاومتر باشد. بر اساس گزارش شرکت خدمات مالی «فیچ ریتینگز»، تعرفههای آمریکا بر رشد اقتصادی کشورهای اروپایی بهویژه بر اقتصاد صادراتمحور آلمان تاثیر منفی خواهد گذاشت.
آیا اقدام تلافیجویانه اروپا در افزایش تعرفههای وارداتی تصمیم درستی است؟
در گزارش موسسه اقتصادی آلمان به نقل از توماس ابست، اقتصاددان نوشته شده است که این جنگ تجاری برای هر دو طرف تاثیرات منفی خواهد داشت، بهویژه برای صنعت صادرات آلمان که در حال حاضر
تحت فشار قرار دارد. در صورتی که دولت آمریکا تعرفههای وارداتی را افزایش دهد، اقدام تلافیجویانه اتحادیه اروپا میتواند مفید باشد، زیرا ممکن است از طولانی شدن جنگ تجاری یا بروز خسارتهای بیشتر اقتصادی جلوگیری کند. بر اساس نظر سمیرا سلطان، اقتصاددان که در این گزارش آمده است، واکنش اتحادیه اروپا میتواند بهعنوان ابزاری برای متوقف کردن یا تعدیل سیاستهای تجاری دونالد ترامپ عمل کند.
سمیرا سلطان همچنین بر این نظر است که هر دو شریک باید متوجه شوند همکاری آنها میتواند به هر دو طرف کمک کند تا موقعیت خود را در برابر قدرت رو به رشد چین تقویت کنند.
البته این احتمال نیز وجود دارد که اقدام تلافیجویانه اتحادیه اروپا در افزایش تعرفههای وارداتی، نتیجه معکوس دهد، زیرا تشدید جنگ تجاری ممکن است به ضرر اقتصاد کل این منطقه تمام شود.