عقب‌ماندگی مازندران از اقتصاد دریا پایه ریشه دیرینه‌ای دارد و نمی‌توان آن را محدود به سال‌های اخیر کرد بلکه گویی سال‌های سال ساحل‌نشینان با دریا قهر بوده‌اند.بهره مازندران از اقتصاد دریاپایه فقط در حد تورهای صیادی بود که به لنج‌های فرسوده و قدیمی خلاصه و فقط ۶ ماه از سال در دریا پهن می‌شد و پایان فصل صید دست صیادان خالی‌تر از هر زمان دیگر بود و به خانه‌های‌شان برمی گشتند. این عقب‌ماندگی در حالی است که طی دهه‌های قبل محور تمامی برنامه‌های طرح ریزان فقط تا لب ساحل خلاصه می‌شود و مسئولان از ترس غرق شدن در امواج نقدها و دریای متلاطم پا را از ساحل آن سوترنمی‌گذراند.نتیجه کم توجهی به اقتصاد دریا سبب شد که کشورهای حاشیه این دریاچه بسته، عزمشان را برای به یغما بردن ذخایر خزر بیشتر جزم کنند و از این همه مواهب خدادادی برای مازندران فقط چند قطعه ماهی استخوانی می‌ماند و آلودگی‌های دریا که هرساله بیشتر می‌شد. تغییر نرم کریدور اقتصادی کشور از شرق و غرب به شمال - جنوب به یکباره مازندران را در مرکز ثقل آن قرار داد و این استان و ظرفیت به نقش اول این کریدور تبدیل شد. داشتن سه بندر در کرانه ساحل موقعیت مازندران را برای نقش آفرینی در این کریدور ویژه‌تر کرد و با ابلاغیه مقام معظم رهبری رسماً سوت کشتی‌ها برای تحقق و توسعه اقتصاد دریاپایه به صدا درآمد. مازندران در حالی که در گذشته کالاهای کشاورزی خود را از طریق زمینی به بازارهای هدف می‌رساند تصمیم گرفت پا در دریا بگذارد و مسیر جدید تجاری را کلید زند. نداشتن کشتی مناسب تجاری و یخچال دار یکی از موانع مهم فراروی برای ارسال کالاهای کشاورزی و فاسدشدنی نظیر مرکبات به شمار می‌رود. از این رو شرکت کشتی‌سازی صدرا چراغ اول را روشن کرد و ساخت شناور مورد نیاز را کلید زد. علاوه بر این شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نیز پای کار آمد و کانتینرهای مورد نیاز یخچال دار را تامین کرد تا زمین بازی صادراتی از زمین به دریا کشیده شود. با آب اندازی نخستین کشتی کانتینری یخچال دار طی ماه جاری، گام عملیاتی برای توسعه صادرات و تجارت دریایی در استان مازندران آغاز شد و طراحی این کشتی‌ها توسط متخصصان بومی صورت گرفته است.

فاز جدید توسعه تجارت در مازندران

حسن خیریان‌پور، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار مازندران با اشاره به اینکه فاز جدیدی از توسعه تجارت در استان با بهره‌گیری از ناوگان حمل‌ونقل دریایی شروع شد، افزود: برای نخستین بار شناور دریایی مجهز به کانتینر یخچال‌دار در استان بهره‌گیری شده است. وی در گفت‌وگو با مهر با بیان اینکه باغداران و صادرکنندگان این اطمینان را داشته باشند که می‌توان ظرف مدت ۳ روز از بنادر استان محصولات را به بنادر روسیه ارسال کرد، افزود: مازندران قطب تولید مرکبات به‌شمار می‌رود و میزان تولید آن به ۳میلیون تن می‌رسد. خیریان‌پور با اشاره به اینکه ۴۸۰ کیلومتر ساحل دریا در مازندران وجود دارد و بیشترین ساحل را از خزر به خودش اختصاص داده است، افزود: سه بندر فعال، امیرآباد، نوشهر و فریدونکنار و با ظرفیت ۱۳.۵ میلیون تن بسیار حائز اهمیت هستند. دو منطقه ویژه اقتصادی که ما در بندر امیر آباد و نوشهر داریم و اخیرا هم در سه نقطه امیرآباد، نوشهر و بابلسر به تصویب رسید. وی ادامه داد: همچنین سه فرودگاه فعال ساری، رامسر، نوشهر، علاوه بر جابه‌جایی مسافر و حمل بار بسیار می‌تواند اثرگذار باشد. وی گفت: در تولید محصولات شیلاتی و آبزی‌پروری بالغ بر ۱۱۵ هزار تن بهترین محصولات شیلاتی تولید داریم که از جمله آن خاویار صادراتی به کشورهای اروپایی و گوشت خاویاری است. ورود کشتی‌های کانتینری به ناوگان تجارت مازندران سبب شده تا به دلیل ارزان و به صرفه بودن و کم کردن فاصله ارسال محموله تا بازارهای هدف و صادراتی، استقبال آن در مازندران افزایش یابد و این مسئله سبب شد تا برنامه تردد کشتی‌ها از سوی شرکت کشتیرانی و اتاق بازرگانی به فعالان اقتصادی در استان اطلاع‌رسانی شود.

اعلام برنامه حرکت کشتی‌ها در مازندران

علی تقی‌پور، رئیس اتاق بازرگانی مازندران با بیان اینکه برنامه حرکت کشتی‌ها برای حمل و تجارت دریایی به صورت منظم تنظیم شده است، افزود: با این کار صادر‌کننده و تاجر می‌توانند برای صادرات برنامه‌ریزی داشته باشند.

وی افزود: در پی هدف‌گذاری برای تقویت حمل‌ونقل دریایی طی هفته جاری چهار فروند کشتی برای صادرات محصولات در بندر امیرآباد برنامه‌ریزی شده است که دو فروند به مقصد بندر ناخاج کالا روسیه و دو فروند نیز به بندر اکتائو قزاقستان حرکت می‌کند. تقی‌پور با بیان اینکه هزینه حمل محصولات با کشتی مقرون به صرفه است، افزود: این کشتی‌ها در هفته جاری روزهای ۳۰ آبان و ۲ آذر به مقاصد ذکر شده حرکت می‌کنند. در امسال و از ابتدای مهر ماه تاکنون بیش از ۲۵ هزار تن محصولات کشاورزی و مرکبات از مازندران به کشورهای مختلف صادر شد و در سبد صادراتی می‌توان نوبرانه‌های باغات شامل پرتقال و نارنگی را دید.

بسیاری از محصولات مازندران قابلیت صادرات دارند

بابک مومنی سرپرست سازمان جهاد کشاورزی مازندران با بیان اینکه میزان تولیدات مرکبات استان به مرز ۳میلیون تن می‌رسد، افزود: تا سال گذشته بیشتر محصولات از طریق دیگر استان‌ها صادر می‌شود و امسال گواهی سلامت و قرنطینه مرکبات از داخل استان صورت می‌گیرد.

وی اظهارکرد: درصد قابل‌توجهی از محصولات استان قابلیت صادرات دارند و امسال در تلاش هستیم تا حداقل ۲۰ درصد این تولیدات را صادر کنیم.

مومنی با بیان اینکه تولید کیفی و توجه به شناسنامه‌دار شدن محصولات مورد تاکید جدی است، افزود: با این کار وضعیت تولید ارتقا می‌یابد و اقبال بازارها نیز از محصولات استان بیشتر می‌شود.

سخن پایانی

درحال‌حاضر زیرساخت‌ها برای صادرات کالاها از بستر دریا در مازندران فراهم شده و حالا نوبت بخش خصوصی و تولیدکنندگان است تا از موقعیت مناطق آزاد تجاری و بنادر استان برای رساندن محصولات به کشورهای هدف بهره برند.