احیای صنایع غیرفعال، عامل رونق اقتصادی
براساس آنچه مرکز مرکز آمار ایران اعلام کرده، در سال گذشته، ۴۲هزار و ۸۱۷ واحد اقتصادی غیرفعال و ۲۴هزار و ۶۹۰ واحد نیمهفعال شناسایی شدهاند که ۵۵درصد مربوط به بخش صنعت و ۳۶درصد مربوط به بخش کشاورزی بودهاند.
در واقع، براساس این آمار در مجموع ۳۵هزار و ۳۷۷واحد اقتصادی غیرفعال هستند. البته به گفته مدیر اجرایی نهضت احیای واحدهای اقتصادی، آمارهای غیررسمی با آمار منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران متفاوت است. بنا بر بررسیهای انجامشده و طبق آمارهای غیررسمی، ۶۷هزار و ۵۰۷واحد اقتصادی غیرفعال و نیمه فعال در کشور وجود دارند که ۴۲هزار و ۸۱۷مورد از آنها غیرفعال و بقیه یعنی ۲۴هزار و ۶۹۰واحد نیمهفعال هستند.
قزوین، چهارمین استان صنعتی ایران
استان قزوین یکی از استانهای ایران است که در بخش شمال غربی این کشور واقع شدهاست. این استان با دارا بودن تنها یک درصد از مساحت کشور نزدیک به ١٠ درصد در اقتصاد و تولیدات ایران نقش دارد. استان قزوین به علت نزدیکی به پایتخت و دارا بودن واحدهای تولیدی و صنعتی نقش قابلتوجهی در اقتصاد منطقه دارد. این استان همچنین چهارمین استان صنعتی ایران در سال ۱۳۸۸ بوده و رتبه نخست تعداد جمعیت شاغل به کل جمعیتش را در کشور داراست. سابقه فعالیت نخستین واحدهای صنعتی در قزوین به عصر صفوی بازمیگردد؛ در دوره معاصر نیز با ساخته شدن نخستین شهر صنعتی کشور (البرز) در سال ۱۳۴۶، قزوین جایگاه ویژهای در بخش صنعتی کشور پیدا کرد. درحالحاضر استان قزوین با دارا بودن شهرکهای صنعتی یکی از قطبهای اقتصادی کشور محسوب میشود. از جمله شاخصترین واحدهای صنعتی در سطح قزوین میتوان به شرکت سیلیس البرز، تولیپرس، مهرام، گلوکوزان و سپهر الکتریک، کاچیران، لوازم خانگی پارس، شیشه لیا، آبگینه، آپادانا سرام، سرامیک البرز، کاشی پارس، واحدهای صنعتی هفتالماس، فولاد البرز، فولاد قزوین، فولاد تاکستان و شیشه قزوین و البته شرکت پاکشو اشاره کرد.بر اساس آمارهای منتشر شده، ۲۶درصد واحدهای دارای پروانه، غیرفعال هستند. به عبارت دیگر، از ۱۰۰هزار و ۱۱۴واحد صنعتی این استان، ۲۶هزار و ۶۴۱واحد غیرفعال هستند. براساس آنچه مسئولان وزارت صمت میگویند، واحدهای صنعتی خرد و متوسط، ۵۰درصد اشتغال در صنعت را دارند و راکدشدن این واحدها بر اشتغال تاثیرگذار است. دولتیها معتقدند به همین دلیل باید احیای واحدهای تعطیل و نیمهتعطیل را مدنظر قرار داد.
گرد رکود بر ۲۵ درصد واحدهای تولیدی
گرچه در استان قزوین آمار دقیقی از تعداد واحدهای تولیدی صنعتی و کشاوری نیمه فعال و غیرفعال در دست نیست یا اگر چنین آماری نیز وجود داشته باشد، از دسترس رسانهها به دور است، اما براساس گفته رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان، بهطور میانگین ۲۵ درصد واحدهای تولیدی استان نیمه فعال و غیرفعال هستند. براساس آنچه عزیزاله افضلی گفته است، اگر تعداد واحدهای تولیدی استان را ۴هزار واحد محاسبه کنیم، ۱۰۰۰ واحد تولیدی در سطح استان یا غیرفعال و راکد هستند یا بهصورت نیمهفعال و با حداقل ظرفیت خود فعالیت میکنند.در این میان، یکی از وعدههای دولت سیزدهم در ابتدای کار خود رونق تولید از طریق راهاندازی واحدهای تولیدی نیمه تعطیل و تعطیل بوده است. رئیسجمهوری هم در راستای این وعده چندین و چند بار از کارخانههای مختلف بازدید کرد تا از نزدیک در جریان فعالیت واحدهای مختلف تولیدی قرار گیرد. بااین وجود همچنان کارخانههای بسیاری در کشور وجود دارند که با حداقل ظرفیت خود فعالیت میکنند.
اخیرا معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت از احیای ۲هزار و ۳۷۰واحد صنعتی تعطیل از ابتدای روی کار آمدن دولت سیزدهم خبر داده است. این در حالی است که احیای واحدهای صنعتی هزینههای گزافی برای دولت خواهد داشت. استدلال دولت برای پرداخت این بها این است که احیای واحدهای صنعتی، هزینه کمتری نسبت به تاسیس واحد صنعتی جدید خواهد داشت. این استدلال، غلط نیست و احیای واحدهای راکد نسبت به تاسیس واحد صنعتی جدید، نازلتر است، اما نکتهای که از چشم سکانداران وزارت صمت و دولت مغفول مانده، این است که در بازار رقابتی، بنگاهی که توان ادامه حیات در شرایط تورمی را ندارد، با تزریق منابع نیز سرپا نخواهد شد. بنابراین تزریق منابع به واحدهای صنعتی، نوعی هدررفت منابع دولت است، آنهم در شرایطی که عطش صنایع به سرمایه در گردش زیاد است، زیرساختهای انرژی کشور دچار فرسودگی هستند و عواملی نظیر سرکوب قیمتها، کمر فعالان اقتصادی را خم کرده است. با این همه، به گفته مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی قزوین، در سال گذشته ۹۷ واحد تولیدی راکد یا نیمه فعال با ظرفیت تولیدی کمتر از ۵۰ درصد مستقر در شهرکها و نواحی صنعتی این استان احیا یا تقویت شدهاند. رضا صفاری با بیان اینکه، از این تعداد ۴۷ واحد تولیدی راکد به چرخه تولید بازگشتند، افزوده است: با بازگشت واحدهای تولیدی راکد به چرخه تولید و احیای آنها ۶۰۰ فرصت شغلی مستقیم ایجاد شده است.
مشکل کمبود نقدینگی
وی با تاکید بر اینکه، ۵۰ واحد تولیدی با کمتر از ظرفیت ۵۰ درصد نیز سال گذشته با برنامهریزیهای انجام شده ارتقا یافتند و تولید آنها افزایش یافت، اضافه کرده است: واحدهای احیا شده در سالیان قبل به دلیل مسائل و مشکلاتی نظیر فرسودگی ماشینآلات و نداشتن بازار، کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش، نبود مواد اولیه، بدهی به بانکها و اختلافات مدیریتی تعطیل شده بودند. این مسئول تصریح کرده است: واحدهای فعال شده با حمایت و برنامهریزی مدیریت ارشد استان، دستگاه قضایی و دستگاههای مختلف اجرایی و شرکتهای خدمات رسان و حمایت سیستم بانکی و تلاش و پیگیری بخش خصوصی دوباره به چرخه تولید بازگشتهاند. صفاری با اشاره به اینکه، بیشتر واحدهای تولیدی احیا شده که طی سالیان گذشته تعطیل و راکد شده بودند و اکنون به چرخه تولید بازگشتهاند مربوط به شهرکهای صنعتی آراسنج، لیا و کاسپین هستند، عنوان کرده است: مشکل تامین و تهیه مواد اولیه، کمبود نقدینگی و نداشتن سرمایه در گردش، بدهی به بانکها، بیمه تامین اجتماعی و شرکتهای خدماترسان، مشکلات مدیریتی و قضایی و نداشتن بازار و فرسودگی ماشینآلات از جمله مشکلاتی است که موجب تعطیلی این واحدهای تولیدی شده است.
وی ادامه داده است: ارائه تسهیلات بانکی و تامین سرمایه در گردش مورد نیاز، کمک به تامین مواد اولیه، جایگزینی خطوط تولید، تغییر مدیریت و مالکیت و حل مسائل و مشکلات قضایی از جمله اقداماتی بوده که در راستای احیای این واحدهای تولیدی به انجام رسیده و موجب بازگشت آنها به چرخه تولید شده است. مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی همچنین به تولیدات واحدهای احیا شده نیز اشاره کرده و خاطرنشان کرده است: انواع محصولات لبنی، محصولات بتنی، کاغذ و مقوا، محصولات غذایی، قطعات خودرو، درب و پنجره یو پی وی سی، مصالح ساختمانی، فوم پلی استایرن، پروفیل فولاد از جمله تولیدات این واحدها بوده است.