انتخاب تجهیزات آتش‌نشانی مناسب یکی از مهم‌ترین تصمیمات استراتژیک برای سازمان‌های آتش‌نشانی است. زیرا به طور مستقیم با ایمنی آتش‌نشانان، کارایی ماموریت‌ها و هزینه‌های بلندمدت نگهداری ارتباط دارد. شرکت روزنباور (Rosenbauer) معتبرترین تولیدکننده تجهیزات آتش‌نشانی در جهان است که سابقه‌ای بیش از ۱۵۰ سال دارد و استانداردهای جهانی NFPA و EN را در طراحی و توسعه محصولات خود رعایت می‌کند. در ایران نیز شرکت «راهدار صنعت ماشین» نمایندگی رسمی این برند را بر عهده دارد. این نوشته بر سه محور کلیدی در انتخاب تجهیزات آتش‌نشانی تمرکز دارد: فناوری و سیستم‌های کنترل هوشمند، قابلیت اطمینان و دوام تجهیزات، و ارگونومی و ایمنی عملیاتی.

 ۱. سیستم‌های کنترل هوشمند و فناوری پیشرفته

یکی از مهم‌ترین نقاط تمایز تجهیزات روزنباور، استفاده از سیستم کنترل پیشرفته SMART است که بر پایه CAN-bus و منطق PLC طراحی شده است. این سیستم از سنسورهای دقیق و رمزگذارهای مطلق برای اندازه‌گیری و پایش لحظه‌ای وضعیت نردبان، پلتفرم و سایر اجزای دستگاه استفاده می‌کند و اطلاعات را تا ۱۶ بار در ثانیه به‌روزرسانی می‌نماید. بنابراین هرگونه ریسک حرکتی یا فشار بیش از حد به طور خودکار شناسایی و اصلاح می‌شود.

دو قابلیت بارز این فناوری Short-Jacking و Envelope Control هستند. که این امکان را فراهم می‌کند که حتی در معابر محدود و باریک نردبان به شکل ایمن مورد استفاده قرار گیرد و همچنین فشار وارده بر زمین و محدوده ایمنی عملیات را کنترل می‌کند و مانع انجام حرکات خارج از محدوده مجاز می‌شود؛ موضوعی که برای شهرهای با بافت فشرده مانند مناطق مرکزی و بافت‌های فرسوده و بافت‌های تاریخی شهرهای ایران اهمیت زیادی دارد.

در کنار این‌ها، روزنباور یک نمایشگر ۷ اینچی لمسی با کیفیت بالا را در سیستم SMART تعبیه کرده است که اطلاعات حیاتی مانند زاویه نردبان، وضعیت تکیه‌گاه‌ها، جریان آب، پارامترهای موتور و هشدارهای ایمنی را به صورت زنده نشان می‌دهد. طراحی رابط کاربری شبیه دستگاه‌های هوشمند مدرن است و با حرکات لمسی مانند ضربه، کشیدن یا زوم کار می‌کند که باعث آسان‌تر شدن آموزش و افزایش بهره‌وری کاربران جوان‌تر می‌شود.

قابلیت دیگر، سیستم Collision Control است که از برخورد نردبان به بخش‌های برجسته کابین یا بدنه خودرو جلوگیری می‌کند. عملکرد خودکار Auto-Bedding نیز امکان خواباندن خودکار نردبان را فراهم می‌سازد و خستگی اپراتور را کاهش می‌دهد. رویکرد یکپارچه روزنباور در شبکه‌سازی کنترل‌ها با استفاده از LCS (Logic Control System) نیز اهمیت دارد. این سیستم مدیریت همه عملکردهای خودرو را در یک ساختار یکپارچه بر عهده دارد و قابلیت نمایش چندزبانه دارد که برای کاربران فارسی‌زبان مزیتی مهم محسوب می‌شود. در حوزه کاهش مصرف سوخت، فناوری Green Star IRT به سازمان‌ها کمک می‌کند تا هنگامی که پمپ آتش‌نشانی فعال نیست، موتور اصلی خاموش شده و از یک APU کم‌مصرف برای تأمین برق استفاده شود. این سیستم با کاهش تا ۷۵ درصدی مصرف سوخت و کم کردن استهلاک موتور، می‌تواند سالانه هزاران دلار هزینه نگهداری را کاهش دهد.

 

 ۲. قابلیت اطمینان، دوام و کیفیت ساخت

روزنباور از ساختار آلومینیوم اکسترودی در بدنه خودروهای آتش‌نشانی استفاده می‌کند که هم سبک‌تر و هم مقاوم‌تر از فولاد است. بدنه EXT با تیرهای دوبل I-Beam طراحی شده و مقاومت بالایی در برابر تنش‌های عملیاتی دارد. این ساختار امکان استفاده کامل از فضای محفظه‌ها را فراهم می‌کند و به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، چرخه عمر بسیار طولانی دارد. روزنباور به این بدنه‌ها ضمانت مادام‌العمر قابل انتقال می‌دهد، که نشان‌دهنده اعتماد بالای شرکت به کیفیت خود است. در بخش سیستم‌های هیدرولیک، مودهای کنترل Electric-over-Hydraulic و استفاده از شیرهای تناسبی باعث حرکت نرم و دقیق نردبان حتی در زاویه‌ها و بارهای سنگین می‌شود. اجزای هیدرولیک باکیفیت و پمپ‌های حلزونی با بازده بالا نیز تضمین می‌کنند که تجهیزات در فشارهای عملیاتی سخت، دچار سایش یا خرابی زودهنگام نشوند.

در حوزه پمپاژ، روزنباور یکی از پیشرفته‌ترین پمپ‌های قابل حمل جهان یعنی FOX Portable Pump را ارائه می‌دهد. این پمپ با توان ۵۰ کیلووات و دبی ۱۶۰۰ لیتر در دقیقه در فشار ۱۰ بار، برای عملیات‌های مختلف شهری و بین‌شهری مناسب است. استانداردهای سختگیرانه NFPA 20 و EN نیز تضمین می‌کنند که پمپ‌ها در شرایط اوج مصرف و جریان‌های ناگهانی نیز کارایی کامل خود را حفظ کنند.

فرآیند کنترل کیفیت در کارخانه‌های روزنباور نیز بسیار دقیق است. نمونه شاخص، کنترل‌های اعمال‌شده بر خودروی PANTHER است که در آن بیش از ۵۰ چک‌لیست با صدها آیتم کنترلی مورد بررسی قرار می‌گیرند. پمپ‌ها قبل از نصب روی خودرو چندین مرتبه تحت فشار تست می‌شوند تا هیچگونه نشتی یا نقص عملکرد باقی نماند. در بخش دسترسی ارتفاعی، نردبان‌ها و پلتفرم‌های روزنباور از ۲۰ تا ۶۴ متر ارتفاع و ظرفیت حمل ۵۰۰ کیلوگرم در قفس نجات پشتیبانی می‌کنند. همچنین برخی مدل‌ها تا ۴۰۰۰ کیلوگرم بار را در زاویه ۶۰ درجه می‌توانند جابجا کنند که نشان‌دهنده قدرت بالای سیستم هیدرولیک و ساختار نردبان است.

 

 ۳. طراحی ارگونومیک، ایمنی عملیاتی و پشتیبانی

ارگونومی در طراحی خودروهای آتش‌نشانی تأثیر چشمگیری در کاهش آسیب‌های اسکلتی و جلوگیری از خستگی و فشارهای غیرضروری دارد. روزنباور اصول ارگونومیک را در کابین، صندلی‌ها، جایگذاری کنترل‌ها، محفظه‌های ذخیره‌سازی و دسترسی به تجهیزات رعایت کرده است. صندلی‌های قابل تنظیم و فرمان‌های ارگونومیک اجازه می‌دهند افراد با قدها و ساختار بدنی متفاوت در بهترین حالت قرار بگیرند. سیستم تهویه و گرمایش کابین از نوع پیشرفته بوده و به کمک فیلترهای HEPA هوای پاک و دمای مناسب را برای خدمه فراهم می‌کند. از نظر پایداری، اوت‌ریگرهای سبک H با نفوذ ۱۸ اینچی در زمین و قابلیت تراز تا ۱۴ درجه شیب، امکان استفاده از نردبان در زمین‌های دشوار را فراهم می‌آورند. سیستم‌های تراز خودکار و قابلیت دسترسی منفی تا ۲۲ درجه نیز عملیات نجات در فضاهای زیرسطحی را ممکن می‌کند.

در بخش دسترسی، طراحی بدنه EXT امکان دسترسی آسان و ایمن به تجهیزات را فراهم می‌کند. پله‌های تاشوی Safe Steps، روشنایی LED داخلی و دسته‌های استراتژیک، ورود و خروج از کابین و بارگیری تجهیزات را آسان‌تر می‌کنند. سیستم‌های ایمنی فعال و غیرفعال مانند کیسه‌های هوا، کمربندهای پیشرفته، دوربین عقب، سنسورهای جانبی و فناوری جلوگیری از برخورد، امنیت بیشتری را در جابجایی‌های شهری فراهم می‌سازند. ادغام این سیستم‌ها با کنترل هوشمند SMART، یک لایه کامل حفاظتی را فراهم می‌کند. از جنبه آموزشی، طراحی رابط‌های کاربری بصری باعث شده است که اپراتورهای جوان سریع‌تر آموزش ببینند و کنترل‌ها را بهتر درک کنند. همچنین امکان کنترل چندایستگاهی (Multi-Station Control) انعطاف‌پذیری عملیات را افزایش می‌دهد.

 

 جمع‌بندی:

سه مولفه اصلی یعنی فناوری هوشمند، دوام و قابلیت اطمینان، و ارگونومی و ایمنی عملیاتی نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب تجهیزات آتش‌نشانی دارند. روزنباور با سیستم SMART، ساختار آلومینیومی EXT، پمپ‌های استاندارد NFPA و EN، و طراحی ارگونومیک دقیق، یکی از پیشروترین سازندگان تجهیزات آتش‌نشانی در جهان است. برای سازمان‌های آتش‌نشانی ایران نیز همکاری با نماینده رسمی این برند (راهدار صنعت ماشین) و بررسی نیازهای خاص عملیاتی، می‌تواند منجر به انتخاب تجهیزات مناسب، پایدار و ایمن شود. انتخاب صحیح این تجهیزات، علاوه بر کاهش هزینه‌های بلندمدت، به افزایش ایمنی آتش‌نشانان و بهبود توان عملیاتی در شرایط اضطراری منجر خواهد شد.